سلاح جدید علم در جنگ با آلزایمر و پارکینسون / یک گیاه، هزاران معجزه!
گیاهی که روزگاری فقط طعم غذاها را دلپذیر می‌کرد، حالا در آستانه تبدیل شدن به کلیدی برای باز کردن قفل‌های بسته مغز انسان است.
مولف
: نگار چمنی
رزماری (Rosemarinus officinalis)، گیاهی با برگ‌های سوزنی و عطری نافذ که از سواحل مدیترانه برخاسته، دیگر فقط یک ادویه آشپزخانه نیست. علم مدرن اکنون پرده از رازهایی شگفت‌انگیز درباره این گیاه برداشته که می‌تواند آینده‌ای نویدبخش برای درمان اختلالات مغزی و بیماری‌های التهابی رقم بزند.
از دوران باستان این گیاه به عنوان نمادی از حافظه و هوشیاری شناخته می‌شد. اما امروزه، مطالعات علمی اثبات کرده‌اند که استشمام رایحه رزماری می‌تواند عملکرد حافظه را به طرز چشمگیری بهبود دهد. در یک آزمایش عجیب و الهام‌بخش، تنها با استنشاق بوی این گیاه، شرکت‌کنندگان توانستند عملکرد بهتری در تست‌های ذهنی داشته باشند.
اما راز رزماری فقط در رایحه آن نیست. این گیاه با افزایش جریان خون به مغز، اکسیژن‌رسانی و تغذیه سلول‌های عصبی را افزایش می‌دهد. درون برگ‌های کوچک رزماری، ترکیبی قدرتمند به نام ۱,۸-سینیول نهفته است؛ ماده‌ای که همچون سپری در برابر تخریب استیل‌کولین – مهم‌ترین انتقال‌دهنده عصبی حافظه – عمل می‌کند.
شگفتی اصلی اما در کشف یک ترکیب پیشرفته به نام diAcCA نهفته است؛ نسخه‌ای پایدار و هوشمند از اسید کارنوسیک، که فقط در نواحی ملتهب مغز فعال می‌شود. در آزمایش‌های انجام‌شده بر موش‌ها، این ترکیب انقلابی توانست حافظه را تقویت کرده، ارتباط بین سلول‌های مغزی را افزایش دهد و حتی میزان پروتئین‌های سمی مانند آمیلوئید بتا و تائو – عاملان اصلی آلزایمر – را کاهش دهد.
و این پایان ماجرا نیست. پژوهشگران معتقدند diAcCA نه‌تنها امیدی تازه برای بیماران مبتلا به آلزایمر است، بلکه می‌تواند در درمان بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۲، پارکینسون و اختلالات قلبی‌عروقی نیز تحول ایجاد کند.
در کنار همه این‌ها، رزماری برای بدن و پوست نیز مفید است. ترکیبات فعالی مانند اسید رزمارینیک و اسید اورسولیک با خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی خود، از گوارش گرفته تا درمان آکنه و پیری پوست را بهبود می‌بخشند. حتی کاربردهایی در نگهداری مواد غذایی و داروسازی نیز برای این گیاه در حال شکل‌گیری است.
البته مانند هر معجزه‌ای، باید با احتیاط به آن نگریست. مصرف بیش از حد یا مکمل‌های غلیظ رزماری ممکن است برای برخی افراد – به‌ویژه بیماران صرع یا زنان باردار – عوارضی در پی داشته باشد. مشورت با پزشک پیش از مصرف دُزهای بالا، توصیه‌ای جدی است.
در دنیایی که همچنان به دنبال درمان‌های مؤثر برای زوال عقل و التهاب‌های مزمن می‌گردد، رزماری ممکن است همان برگ برنده‌ای باشد که کسی انتظارش را نداشت. از قفسه‌ی ادویه‌ها تا آزمایشگاه‌های پیشرفته، این گیاه کوچک در حال رقم زدن انقلابی بزرگ در دنیای پزشکی است. اکنون زمان آن است که رزماری را نه‌فقط با زبان، که با تمام حواس خود تجربه کنیم.
