ماجرای اضافه شدن حق جدید به فیش حقوقی بازنشستگان چیست؟ | احکام جدید بازنشستگان با افزایش بند جدید در راه است؟
در روزهای اخیر، جمعی از بازنشستگان استان کرمانشاه در مقابل ساختمان صندوق بازنشستگی تجمع کردند تا صدای مطالبات معیشتی و صنفی خود را به گوش مسئولان برسانند. این تجمع شامل زنان و مردانی است که سال‌ها خدمت کرده‌اند و حالا در پی ارتقای وضعیت زندگی، بهبود حقوق و مزایا، و برخورداری عادلانه از خدمات درمانی برآمده‌اند.
مولف
: محسن کریمی
شرکت‌کنندگان تأکید داشتند که خواسته‌های آنان نه سیاسی بلکه کاملاً صنفی و معیشتی است؛ آن‌ها به دنبال اجرای کامل قانون «همسان‌سازی حقوق بازنشستگان»، توجه ویژه مجلس و دولت و اصلاح رویه‌های اجرایی ناعادلانه‌اند.
در کنار این، خبری امیدوارکننده از جانب معاون وزیر منتشر شد: از این ماه افزایش کمک‌های رفاهی به بازنشستگان در دستور کار قرار خواهد گرفت. این وعده، هرچند دیر، بارقه امیدی برای بازنشستگانی بود که سال‌ها است از فشاری فراگیر بر معیشت خود شکایت دارند.
صندوق بازنشستگی کشوری استان کرمانشاه نزدیک به ۴۵ هزار بازنشسته زیر پوشش دارد که بیش از ۶۰ درصد آن‌ها فرهنگی هستند. همچنین آمارهای تأمین اجتماعی نشان می‌دهد بیش از ۹۰ هزار نفر بازنشسته، بازمانده و ازکارافتاده در استان از خدمات تأمین اجتماعی بهره‌مندند. ده کانون بازنشستگی استان وظیفه پیگیری امور این جمعیت گسترده را بر دوش دارند.
یکی از مهم‌ترین مسائل مورد مطالبه بازنشستگان استان، اجرای «حق منطقه جنگی» برای بازنشستگانی است که در طول دوران دفاع مقدس یا در مناطق بمباران‌شده خدمت کرده‌اند. عدالت ایجاب می‌کند که کسانی که در شرایط دشوار جنگی نیز متعهد بوده‌اند، از امتیازات مشابه با کارکنان شاغل در همان مناطق برخوردار شوند.
بازنشستگان می‌گویند: «فرزندان ما در همان شهرها اکنون از حق منطقه جنگی برخوردارند، ولی ما کسانی که رزمنده، پشتیبان جبهه، یا خدمت‌گزار در شرایط جنگ بودیم از این حق محروممانده‌ایم.»
آن‌ها یادآور می‌شوند که بسیاری از بازنشستگان در دوران جنگ در مناطق عملیاتی حضور داشته‌اند یا خانواده آنان در معرض بمباران بوده‌اند. بنابراین منصفانه نیست که در فیش حقوقی کنونی آن‌ها، حق منطقه جنگی لحاظ نشده باشد.
طی هفته‌های اخیر، شماری از بازنشستگان با مراجعه به ادارات تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی، اعتراض رسمی خود را اعلام کرده‌اند و خواهان دخالت جدی مسئولان استانی و ملی شده‌اند.
استان کرمانشاه، با بیش از دو میلیون نفر جمعیت و بیش از ۳۷۱ کیلومتر مرز مشترک با عراق، یکی از خطوط مقدم جنگ در دوران دفاع مقدس محسوب می‌شد. این استان طی عملیات مرصاد و دیگر مقاطع، هزینه‌های سنگینی داده است. بازنشستگان استان اغلب همان نیروهایی هستند که در شرایط دشواری ایستادند؛ اما اکنون از امتیازات قانونی محروم‌اند.
جواد اکبری، رئیس کانون بازنشستگان استان کرمانشاه، در گفت‌وگو با ایرنا اعلام کرده است: با وجود گذشت سال‌ها از پایان دفاع مقدس، بازنشستگان استان‌های جنگ‌زده هنوز از اجرای کامل حق منطقه جنگی بی‌نصیب‌اند و پیگیری این موضوع همچنان ادامه دارد.
او افزود که شش استان جنگ‌زده کشور هنوز در مورد بازنشستگان خود مزایای منطقه جنگی را به‌طور کامل اجرا نکرده‌اند، و این در حالی است که در برخی استان‌ها، بازنشستگان شاغل مشابه به کارکنان کنونی از این امتیاز برخوردارند.
اکبری تأکید کرد: «ما خواهان امتیازی نو نیستیم؛ فقط اجرای قانونی را می‌طلبیم که پیش‌تر برای شاغلان تصویب شده است.» او همچنین از نمایندگان کرمانشاه به ویژه فضل‌الله رنجبر آرزوی همراهی بیشتر در مجلس کرد.
قانون برنامه ششم توسعه در ماده ۱۱۲، مناطقی از شش استان کشور از جمله کرمانشاه را به عنوان «مناطق جنگی دوران دفاع مقدس» تعریف کرده و مزایایی را برای کارکنان شاغل مناطق جنگی تصویب کرده است. این مزایا شامل افزایش حقوق تا ۲۵ درصد و اعطای یک طبقه شغلی اضافه است.
اما همین قانون در ابتدا با قید «شاغلان» تنظیم شده بود و بازنشستگان را در شمول آن نمی‌دید. این اختلاف لفظی باعث شد بسیاری از بازنشستگان، هرچند مقیم مناطق جنگی و در خدمت آن دوران، از این مزایا محروم بمانند.
در سال‌های بعد، نمایندگان مجلس تلاش کردند با تصویب استفساریه‌ای، قید «شاغلان» را اصلاح کنند و بازنشستگان را نیز مشمول مزایای مناطق جنگی کنند. این استفساریه به شورای نگهبان رفت و پس از چند بار بازگشت و اصلاح، در نهایت تأیید شد.
به گفته عبدالرضا مصری، عضو مجمع نمایندگان استان کرمانشاه، از این پس فوق‌العاده مناطق جنگی باید به بازنشستگان نیز تعلق گیرد.
با این حال، مشکلات اجرایی همچنان پابرجا هستند:
برخی استان‌ها هنوز ابلاغیه‌ای برای اعمال این قانون در سطح بازنشستگان دریافت نکرده‌اند.
اختلاف نگاه بین صندوق بازنشستگی کشوری و تأمین اجتماعی درباره شمول مزایا وجود دارد؛ هرچند در قانون جدید عنوان «بازنشستگان» به کلی ذکر شده است، این مسأله هنوز منتظر بخشنامه صریح برای بازنشستگان تأمین اجتماعی است.
وعده داده شده است که احکام جدید مزایای مناطق جنگی برای بازنشستگان شش استان تا شهریور صادر شود.
تناسب‌سازی حقوق (متناسب‌سازی مقرراتی برای اینکه حقوق بازنشسته به بخشی از حقوق شاغل برسد) نیز در دستور کار است، اما اجرای کامل آن با تأخیر مواجه است.
در کنار حق منطقه جنگی، بازنشستگان استان کرمانشاه و سایر استان‌های کشور با چالش‌های گسترده معیشتی روبه‌رو هستند:
تورم منتهی به فقر مطلق
تورم سالانه و افزایش قیمت کالاهای اساسی، قدرت خرید حقوق ثابت بازنشستگان را بسیار کاهش داده است.
تأخیر یا ناتوانی در متناسب‌سازی حقوق
مطابق قانون، بازنشستگان باید درصدی از حقوق شاغلان را دریافت کنند، اما اجرای این قانون در بخش‌هایی ناقص یا دیرهنگام بوده است.
بازنشستگان به خدمات درمانی بیشتری نیاز دارند، اما پوشش کامل این خدمات هنوز در بسیاری از موارد اجرا نشده است.
بازنشستگان کشوری و بازنشستگان تأمین اجتماعی گاهی با شرایط و مزایای متفاوت مواجه‌اند، که به نارضایتی افزون می‌افزاید.
بازنشستگان استان‌هایی که دیرتر مشمول قانون مناطق جنگی شدند، باید مدت بیشتری از مسئولان محلی و ملی پیگیری کنند و گاهی میان‌بُرد قانون و اجرا فاصله وجود دارد.
امیدها و چشم‌اندازها
اما بر پایه وعده‌ها، گام‌هایی مثبت نیز پیش‌بینی شده است:
افزایش کمک‌های رفاهی از این ماه به بازنشستگان آغاز می‌شود (خبر معاون وزیر).
اخذ استفساریه مجلس برای شمول بازنشستگان در مزایای مناطق جنگی به تصویب رسیده است و باید اجرای آن در دستور کار دولت و وزیران قرار گیرد.
وعده شده است که احکام مزایای مناطق جنگی در شش استان تا شهریور صادر گردد.
با اصلاح مصوبات و هماهنگی بیشتر بین دولت و مجلس، امکان تسریع در اجرای این قانون وجود دارد.
اگر این وعده‌ها به مرحله اجرا برسند، بخشی از فشار معیشتی بازنشستگان کاهش خواهد یافت. اجرای کامل “حق منطقه جنگی” به ویژه برای کسانی که در شرایط جنگی کار کرده‌اند، نشانه‌ای از عدالت تاریخی و حرمت به دوران دفاع مقدس خواهد بود.
بازنشستگان کرمانشاه که دیروز در سنگر دفاع و خدمت حضور داشتند، امروز با دشواری به زندگی ادامه می‌دهند. مطالبه آن‌ها اجرای قانونی است که همانند کارکنان شاغل، حق منطقه جنگی را به آن‌ها نیز اعطا کند.
مسائل آن‌ها معیشتی، صنفی و قانونی است؛ نه طلبی فراتر از قانون، بلکه انصاف در اجرا. مسئولان استان و کشور، نمایندگان مجلس، دولت و دستگاه‌های ذیربط باید با اهتمام ویژه این خواسته دیرینه را پاسخ دهند.
به ویژه:
ابلاغ صریح قانون مزایا به بازنشستگان تأمین اجتماعی
صدور سریع احکام جدید مزایا
تسریع در متناسب‌سازی حقوق
توجه ویژه به خدمات درمانی و رفاهی
در نهایت، بی‌توجهی به حقوق بازنشستگان، نوعی بی‌حرمتی به نسلی است که در سخت‌ترین سال‌ها پای آرمان‌ها ایستاد. این صدا خواست عادلانه‌ای است که نمی‌تواند نادیده گرفته شود. مسئولان اگر عزم دارند، امروز فرصت دارند تا عدالت را به بازنشستگان استان کرمانشاه برگردانند.
