شارژ کالابرگ مرحله جدید دهک های باقی مانده؛ واریزی جدید به حساب سرپرستان خانوار از امشب

با نزدیک‌شدن شب یلدا، دوباره سؤال اصلی بسیاری از خانوارهای یارانه‌بگیر این است که مرحله جدید کالابرگ الکترونیکی چه زمانی واریز خواهد شد. روند خریدهای شب یلدا و افزایش هزینه‌ها باعث شده انتظار برای شارژ جدید اعتبار بیش از همیشه باشد.

هرچند اعلام قطعی از سوی وزارت رفاه منتشر نشده، اما بررسی الگوی پرداخت در دوره‌های گذشته نشان می‌دهد احتمال تسریع در واریز وجود دارد. دولت در مناسبت‌های مشابه، سابقه جلو انداختن پرداخت‌ها را داشته و همین موضوع احتمال واریز زودهنگام کالابرگ الکترونیکی را تقویت می‌کند.

در روزهای اخیر برخی رسانه‌ها از واریز اعتبار برای همه دهک‌های یک تا سه خبر داده بودند؛ اما پیگیری‌ها نشان می‌دهد فعلاً تنها خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی شارژ مرحله پنجم را دریافت کرده‌اند. طبق روال همیشگی، ابتدا گروه‌های حمایتی، سپس دهک‌های اول تا سوم و در نهایت دهک‌های چهارم تا هفتم نوبت دریافت کالابرگ الکترونیکی خواهند داشت.

در این مرحله، اعتبار کالابرگ الکترونیکی برای دهک‌های اول تا سوم افزایش یافته است. مبلغ پایه از ۵۰۰ هزار تومان به ۶۲۰ هزار تومان رسیده و بسته به تعداد اعضای خانوار، تا بیش از سه میلیون تومان نیز قابل افزایش است. این تغییر باعث شده انتظار برود دهک‌های چهارم تا هفتم نیز با رشد مبلغ مواجه شوند و اعتبار هر نفر در این دهک‌ها از ۴۰۰ هزار تومان عبور کند.

طبق اعلام وزیر تعاون، پرداخت مرحله پنجم از ۱۵ آذر آغاز شده و به نظر می‌رسد دهک‌های اول تا سوم غیر تحت پوشش نیز طی همین هفته اعتبار خود را دریافت کنند. دهک‌های چهارم تا هفتم هم مانند دوره‌های گذشته احتمالاً تا روزهای پایانی آذر در صف واریز قرار می‌گیرند. همین روند امید به دریافت زودهنگام کالابرگ الکترونیکی را افزایش داده است.

در کنار موضوع کالابرگ، احتمال پرداخت زودتر از موعد یارانه نقدی آذر نیز مطرح شده است. با توجه به هزینه‌های شب یلدا، دولت در سال‌های گذشته در چنین مقاطعی پرداخت‌ها را جلو انداخته بود و همین موضوع احتمال تکرار این رفتار را بالا می‌برد.

در پنجمین مرحله از اجرای طرح کالابرگ الکترونیک، مبلغ حمایتی برای سه دهک اول درآمدی از ۵۰۰ هزار تومان به ۶۲۰ هزار تومان افزایش یافت. این تغییر، گامی مهم برای تقویت قدرت خرید خانوارهای کم‌درآمد در برابر تورم کالاهای اساسی است، هرچند مبلغ پرداختی برای دهک‌های چهارم تا هفتم ثابت باقی مانده است.

احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در گفتگو با خبرگزاری ایسنا، ضمن اعلام این خبر، به یکی از چالش‌های اصلی این طرح اشاره کرد: نبود منابع مالی مستمر. او توضیح داد که تا پیش از این، پرداخت‌ها منوط به تأمین بودجه‌های مقطعی بود، اما با ایجاد یک منبع پایدار، می‌توان قدرت انتخاب بیشتری به مردم داد.

وزیر رفاه معتقد است که با تأمین منابع پایدار، می‌توان کالابرگ را در دو قالب به مردم ارائه کرد. یک مدل، پرداخت نقدی است تا مردم بتوانند از میان ۲۶۰ هزار فروشگاه در سراسر کشور، کالاهای مورد نیاز خود را، چه از لیست تعیین‌شده و چه خارج از آن، خریداری کنند.

مدل دیگر، ارائه بسته‌های کالایی مشخص است. با این حال، میدری تأکید کرد که پیشنهاد کارشناسی وزارتخانه، دادن «حق انتخاب» به خود مردم است تا تصمیم بگیرند یارانه خود را چگونه هزینه کنند. این رویکرد، نیازمند تغییر در سازوکار تخصیص ارز ترجیحی است؛ یعنی به جای اینکه ارز به تولیدکننده داده شود، مستقیم به مصرف‌کننده نهایی اختصاص یابد.

گره اصلی کار، نه در روش اجرا، بلکه در تأمین همین منابع پایدار است. به گفته میدری، انتقال ارز ترجیحی از تولیدکننده به مصرف‌کننده، راه‌حل کلیدی است. این اتفاق اخیراً فقط برای برنج رخ داده که سالانه حدود یک میلیارد دلار ارز به خود اختصاص می‌داد. از آنجا که بخش بزرگی از تعهدات ارزی سال ۱۴۰۴ تا شهریور ماه ایجاد شده، منبع چندانی برای تغییر کامل روش در طرح کالابرگ باقی نمانده است.

برخی گمانه‌زنی‌ها به تأمین بخشی از بودجه کالابرگ از محل افزایش قیمت بنزین اشاره داشتند. وزیر رفاه در این باره شفاف‌سازی کرد و گفت:

پیش‌بینی می‌شود سالانه حدود ۵ هزار میلیارد تومان از محل درآمد بنزین به این طرح اختصاص یابد. این رقم در مقایسه با بودجه ۳۰ هزار میلیارد تومانی کل طرح کالابرگ، عدد بزرگی نیست اما می‌تواند به تقویت منابع کمک کند.

خبر امیدوارکننده برای مشمولان این است که دولت قصد توقف طرح را ندارد. میدری اعلام کرد که به دستور رئیس‌جمهور، برنامه‌ریزی برای پرداخت حداقل یک نوبت دیگر کالابرگ برای عید نوروز یا ماه مبارک رمضان در دستور کار قرار دارد.

استمرار این طرح در سال ۱۴۰۵ نیز در نگاه دولت است، اما تحقق آن به طور کامل به بودجه‌ای بستگی دارد که هنوز به مجلس ارائه نشده و سرنوشت آن در ماه‌های آینده مشخص خواهد شد.