خبر مهم وزیر از شروط جدید واریز یارانه | خبر مهم از رقم واریزی برای یارانه بگیران
احمد میدری، معاون سابق وزارت رفاه، با اشاره به کمبود منابع مالی برای اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی، اعلام کرد که ادامه این طرح نیازمند ۲ میلیارد دلار بودجه است. همزمان، برخی نمایندگان مجلس از خطاهای دهک‌بندی انتقاد کرده و خواستار اصلاح سامانه‌های اطلاعاتی برای جلوگیری از تضییع حقوق اقشار کم‌درآمد شدند.
مولف
: محسن کریمی
طرح کالابرگ الکترونیکی که قرار بود جایگزینی برای حذف یارانه نقدی و ابزاری برای حمایت معیشتی از اقشار آسیب‌پذیر باشد، اکنون با دو مانع اساسی روبروست: نبود منابع مالی کافی و خطاهای مکرر در شناسایی مشمولان واقعی.
احمد میدری، معاون پیشین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اعلام کرد برای اینکه بتوان ماهانه به ۳۰ درصد جمعیت کشور کالابرگ داد، باید منابعی معادل ۲ میلیارد دلار در طول سال تأمین شود.
طبق قانون بودجه، اجرای طرح کالابرگ مشروط به تأمین منابع از محل حذف یارانه‌هاست. اما میدری تأکید کرد که این فرایند به‌سرعت قابل انجام نیست و احتمال اجرایی شدن آن در آینده نزدیک پایین است.
او ابراز امیدواری کرد که مشابه سال گذشته، دولت بتواند منابع جدیدی برای اجرای طرح در نظر بگیرد، به‌ویژه از طریق برداشت از صندوق توسعه ملی. در این صورت، می‌توان اجرای طرح را حداقل به مدت ۶ ماه تضمین کرد.
نگاهی به رقم‌ها: چقدر پول لازم است؟
طبق برآورد احمد میدری:
برای پوشش ۳۰ درصد جمعیت به مدت ۶ ماه، حدود ۱ میلیارد دلار کافی است.
برای اجرای کامل در یک سال، ۲ میلیارد دلار بودجه نیاز خواهد بود.
این ارقام اگرچه در مقیاس بودجه کل کشور چندان بزرگ نیستند، اما با توجه به محدودیت منابع ارزی دولت و اولویت‌های متنوع، تخصیص آن‌ها آسان نخواهد بود.
انتقاد مجلس از اجرای ناعادلانه طرح کالابرگ
در کنار چالش مالی، نمایندگان مجلس از نحوه اجرای طرح کالابرگ نیز ابراز نگرانی کرده‌اند. علی حدادی، عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس، به‌صراحت اعلام کرد که دولت در اجرای این طرح به‌گونه‌ای عمل کرده که بسیاری از افراد مستحق از دریافت کالابرگ محروم مانده‌اند.
او با اشاره به حذف برخی افراد فاقد مسکن از فهرست مشمولان، خواستار تجدیدنظر فوری در دهک‌بندی‌ها و سامانه‌های اطلاعاتی شد.
دهک‌بندی خانوارها در ایران، که اغلب بر اساس داده‌های حساب بانکی، ملک، خودرو و سایر شاخص‌ها صورت می‌گیرد، سال‌هاست که محل انتقاد کارشناسان و مردم است.
در بسیاری موارد، اطلاعات ناقص یا تحلیل اشتباه از وضعیت مالی افراد منجر به حذف ناعادلانه آن‌ها از طرح‌های حمایتی می‌شود.
نماینده مردم ساوجبلاغ، نظرآباد، طالقان و چهارباغ با اشاره به همین موضوع گفت: «دولت باید دقت بیشتری در نحوه ثبت اطلاعات افراد در سامانه داشته باشد تا هیچ حقی تضییع نشود.»
سامانه رفاهی نیاز به بازنگری دارد
نمایندگان مجلس خواستار آن شده‌اند که دولت:
اطلاعات سامانه‌های حمایتی را به‌روز کند؛
دهک‌بندی را بازنگری نماید؛
و امکان ثبت اعتراض و بازبینی برای خانوارها فراهم شود.
این اقدامات می‌تواند گام مهمی برای افزایش اعتماد عمومی به سیاست‌های حمایتی دولت باشد.
تحلیل: بدون منابع و دقت، کالابرگ به سرنوشت یارانه نقدی دچار می‌شود
تجربه اجرای یارانه نقدی نشان داد که بدون پایش منظم و دقیق دهک‌بندی و تأمین منابع پایدار، طرح‌های حمایتی دیر یا زود با کاهش اثربخشی مواجه می‌شوند.
کالابرگ، برخلاف یارانه نقدی، هدف مشخصی در تأمین کالاهای اساسی دارد و در صورت اجرای صحیح، می‌تواند مانع کاهش امنیت غذایی و افزایش فقر غذایی شود.
اما اگر افراد نیازمند از این طرح کنار گذاشته شوند یا منابع آن به‌طور موقت تأمین شود، اعتماد عمومی نسبت به برنامه‌های رفاهی دولت تضعیف خواهد شد.
در کشورهای دیگر مانند آمریکا (برنامه SNAP) یا هند (سامانه توزیع عمومی)، موفقیت در اجرای طرح‌های حمایتی مشابه کالابرگ، وابسته به دو عامل اساسی است:
پایگاه داده جامع و یکپارچه
رویه‌های منظم بازبینی و اعتراض‌پذیری
ایران برای دستیابی به این سطح از اثربخشی، نیازمند سرمایه‌گذاری در زیرساخت داده و استفاده هوشمندانه از فناوری‌های دیجیتال است.
طرح کالابرگ الکترونیکی هنوز ظرفیت آن را دارد که به یکی از سیاست‌های مهم کاهش فقر تبدیل شود، اما تحقق این هدف نیازمند اصلاح ساختار اجرایی و تضمین منابع مالی پایدار است.
تأخیر در اصلاح سامانه‌ها و ادامه دهک‌بندی‌های ناعادلانه، می‌تواند اثرگذاری طرح را به‌شدت کاهش دهد و اقشار نیازمند را از حداقل حمایت‌های لازم محروم کند.
دولت باید هرچه سریع‌تر برای اصلاح سازوکار تخصیص کالابرگ، تأمین منابع، و بازنگری اطلاعات سامانه‌های رفاهی اقدام کند.
