حکم جدید رئیس جمهور برای واریز یارانه نقدی | خبر مهم از واریز یارانه نقدی 300 و 400 هزار تومانی خرداد زودتر از موعد؟

رئیس جمهوری ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ در نشستی با وزیر و شورای معاونان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بر تسریع در اجرای تکلیف وزارت تعاون برای حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی و تخصیص منابع آن به سه دهک پایین تاکید و خاطرنشان کرد: مشکل اجرای این تکلیف فقدان داده‌های صحیح، دقیق و به‌روز است؛ اما این بهانه و توجیه قابل قبولی برای عدم اجرای تکالیف و قوانین نیست.

در حالی که دولت از ابتدای اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها بر عدالت در توزیع منابع تأکید داشته، اما گزارش‌های میدانی و اعتراضات صنفی نشان می‌دهد که بسیاری از کارگران به اشتباه در دهک‌های بالای درآمدی قرار گرفته و از دریافت یارانه نقدی محروم شده‌اند. این خطاها، ناشی از ضعف در شاخص‌های شناسایی درآمد واقعی خانوارها، به دغدغه‌ای جدی برای جامعه کارگری تبدیل شده است.

یکی از دلایل اصلی حذف یارانه‌ها، تراکنش‌های بالای بانکی است. اما در بسیاری از موارد، این تراکنش‌ها ربطی به درآمد واقعی کارگران ندارد. مثلاً محمد، کارگر نجاری در شهرری، می‌گوید: «خواهرم برای خرید جهیزیه از حساب من استفاده کرد، اما به من گفتند چون تراکنش‌هایت بالاست، یارانه‌ات قطع شده!» در موارد دیگر، کارفرمایان برای فرار از مالیات، تراکنش‌های مالی را از حساب کارگران انجام می‌دهند و این موضوع باعث شده کارگران به اشتباه به عنوان افراد ثروتمند شناسایی شوند و حتی از طرح کالابرگ هم محروم شوند.

سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران، با انتقاد از خطاهای محاسباتی در دهک‌بندی می‌گوید: «کارگرانی که دستمزدشان کفاف خط فقر را نمی‌دهد، به اشتباه در دهک‌های بالا قرار گرفته‌اند. خودرویی با ارزش کمتر از ۲۰۰ میلیون تومان یا خانه‌ای قدیمی در شهرستان، باعث شده این افراد به عنوان ثروتمند شناخته شوند.» او تأکید می‌کند که حذف یارانه‌ها، ضربه بزرگی به معیشت کارگران وارد کرده و خواستار بازنگری فوری در مدل دهک‌بندی است.

هرچند دولت سامانه‌ای برای ثبت اعتراض ایجاد کرده، اما این فرآیند پیچیده و زمان‌بر است و بسیاری از کارگران، به‌ویژه در مناطق روستایی، توان پیگیری آن را ندارند. در برخی موارد، حتی با ارائه مستندات، نتیجه‌ای حاصل نشده و خانواده‌های کارگری با خلأ مالی جدی مواجه شده‌اند.

کارشناسان اقتصادی مانند دکتر نسرین کریمی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه، معتقدند که پایش دقیق معیشت خانوارها نیازمند داده‌های چندبُعدی است و اتکا به اطلاعات نادقیق، عدالت اجتماعی را زیر سؤال می‌برد. فعالان کارگری نیز خواستار مدلی جدید برای دهک‌بندی هستند که خوداظهاری، اعتبارسنجی میدانی و واقعیت‌های اقتصادی را در نظر بگیرد.

با توجه به تورم بالا و فشارهای معیشتی، ادامه این روند می‌تواند به نارضایتی گسترده منجر شود. بازنگری در شاخص‌های دهک‌بندی، ساده‌سازی فرآیند اعتراض و شفاف‌سازی ارزیابی‌ها، گام‌هایی ضروری برای بازگرداندن اعتماد عمومی و حمایت از کارگران است.

تاریخ جدید واریز یارانه 300 و 400 هزار تومانی خرداد اعلام شد و جزئیات آن همراه با مبلغ یارانه، دهک‌بندی و شرایط مربوط به حذف یارانه‌ها ارائه شده است.

بر اساس اعلام رسمی، دهک‌های اول تا سوم یارانه خود را در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۴۰۴ دریافت خواهند کرد. همچنین، دهک‌های چهارم تا نهم این مبلغ را در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۴۰۴ به حساب سرپرستان خانوار خود دریافت می‌کنند.

برداشت مبالغ واریز شده از ساعت ۲۴ همان روز امکان‌پذیر خواهد بود.

براساس تقسیم‌بندی دهک‌ها، مبالغ یارانه برای هر نفر به صورت زیر تعیین شده است:

دهک مبلغ یارانه (تومان)

دهک‌های اول تا سوم 400,000

دهک‌های چهارم تا نهم 300,000

یارانه‌ها به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود و قابل برداشت است. افراد می‌توانند از این مبالغ برای مدیریت هزینه‌های مختلف خود استفاده کنند.

با وجود تأکید صریح قانون بودجه ۱۴۰۴ بر حذف یارانه نقدی ثروتمندان، دولت هنوز در اجرای کامل این تکلیف عقب مانده است؛ منابعی که باید صرف حمایت از اقشار ضعیف و تأمین کالابرگ شوند، همچنان به حساب ثروتمندان و حتی مقیمان خارج از کشور واریز می‌شود. با فشار فزاینده بودجه‌ای و هشدار صریح رئیس‌جمهور، حالا چشم‌ها به ماه‌های آینده دوخته شده؛ آیا حذف ۱۷ میلیون نفر از فهرست یارانه‌بگیران بالاخره کلید می‌خورد؟

با وجود تأکید صریح قانون بودجه ۱۴۰۴ بر حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم، همچنان خبری از اجرای کامل این حکم نیست. منابعی که بنا بود از حذف یارانه ثروتمندان آزاد شود و صرف حمایت از اقشار کم‌درآمد و تأمین مالی طرح کالابرگ شود، هنوز روی کاغذ باقی مانده است.