2 واریزی مهم دولت برای یارانه بگیران در خرداد ماه | آغاز شارژ کالابرگ مرحله سوم به مناسبت عید قربان؟

اجرای مرحله سوم از کالابرگ الکترونیکی که مدتی به دلیل عدم تأمین اعتبار متوقف شده بود، بار دیگر در کانون توجه دولت قرار گرفته است.

در شرایطی که گرانی‌های بی‌وقفه و کاهش قدرت خرید، سفره بسیاری از خانوارهای ایرانی را کوچک‌تر کرده، چشم امید بسیاری از مردم به اجرای مرحله سوم کالابرگ دوخته شده است.

اقتصادآنلاین نوشت: طرحی که گرچه با اهدافی چون عدالت یارانه‌ای و تأمین نیازهای معیشتی پایه‌ریزی شده، اما با چالش‌هایی نظیر کمبود بودجه و ابهام در تخصیص منابع روبه‌روست. این گزارش، به بررسی آخرین وضعیت کالابرگ الکترونیکی مرحله سوم، گروه‌های مشمول، چالش‌ها و پیامدهای احتمالی می‌پردازد.

به گزارش منابع رسمی، اجرای مرحله سوم از کالابرگ الکترونیکی که مدتی به دلیل عدم تأمین اعتبار متوقف شده بود، بار دیگر در کانون توجه دولت قرار گرفته است. سخنان اخیر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی حاکی از آن است که با دستور مستقیم رئیس‌جمهور، تأمین منابع لازم در دستور کار سازمان برنامه و بودجه قرار گرفته است. با این حال، هنوز زمان دقیق واریز مبالغ مشخص نشده و بلاتکلیفی همچنان ادامه دارد.

بر اساس آخرین اعلام وزارت کار، در سومین مرحله کالابرگ فقط دهک‌های ۱ تا ۳ مشمول دریافت یارانه غیرنقدی خواهند بود. این تصمیم با هدف تمرکز منابع محدود بر اقشار بسیار کم‌برخوردار اتخاذ شده است، اما کارشناسان اجتماعی و اقتصادی نسبت به پیامدهای حذف دهک‌های ۴ تا ۷ هشدار داده‌اند چراکه بسیاری از این خانوارها، کارگران، معلمان، بازنشستگان و حقوق‌بگیران قراردادی هستند که همچنان در زیر خط فقر معیشتی قرار دارند.

هرچند طبق گفته وزیر کار، حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار میلیارد تومان بودجه از مراحل قبلی باقی مانده، اما تخصیص این مبلغ تنها برای دهک‌های پایین کافی است. دولت وعده داده است که با حذف یارانه پردرآمدها، منابع بیشتری آزاد شود. با این حال، اجرای موثر این بخش از قانون هنوز با اما و اگر همراه است.

مرحله سوم کالابرگ در حالی در آستانه اجراست که بسیاری از خانوارها در تنگنای معیشتی چشم به این حمایت بسته‌اند. اگرچه تخصیص منابع محدود به دهک‌های اول قابل درک است، اما حذف دهک‌های آسیب‌پذیرِ مرزی می‌تواند ثبات اجتماعی را تهدید کند. موفقیت این مرحله، نه‌تنها به تأمین بودجه، بلکه به نگاه جامع‌نگر و عادلانه در سیاست‌گذاری اقتصادی بستگی دارد. در نهایت، باید دید که آیا این مرحله آغازی بر بازگشت اعتماد عمومی به سیاست‌های حمایتی دولت خواهد بود یا نقطه‌ای دیگر از تردیدها و انتقادات است.

 مبلغ یارانه نقدی از اردیبهشت ۱۴۰۱ تاکنون تغییر نکرده است اما در طول ۳ سال اخیر در برخی ماه‌ها یارانه بگیران مبالغ بیشتری به‌عنوان یارانه دریافت کرده‌اند. 

از اسفند ۱۴۰۳ طرح کالابرگ الکترونیکی در کشور اجرا شد که در قالب آن به دهک‌های اول تا سوم مبلغ ۵۰۰ هزار تومان و به دهک‌های چهارم تا هفتم مبلغ ۳۵۰ هزار تومان اعتبار خرید کالا اختصاص داده شد. این طرح در اسفند و فروردین اجرا شد و در حالی که گفته شده بود در ماه‌های پیش رو تداوم پیدا خواهد کرد، اجرای آن در اردیبهشت متوقف شد.

با این حال به تازگی وزیر کار اعلام کرده است: سیاست دولت ادامه طرح کالابرگ الکترونیکی است و مرحله سوم کالابرگ الکترونیکی هم اجرا می‌شود.

بدین ترتیب انتظار می‌رود که طرح کالابرگ در هفته‌های پیش رو ادامه پیدا کند اما اجرای آن در خرداد ۱۴۰۴ هنوز قطعی نیست.

چنانچه طرح کالابرگ در خردادماه اجرا شود، مبلغ یارانه اختصاص داده شده به یارانه بگیران در این ماه افزایش خواهد یافت.

در حال حاضر یارانه بگیران دهک‌های اول تا سوم مبلغ ۴۰۰ هزار تومان و یارانه بگیران دهک‌های چهارم تا نهم مبلغ ۳۰۰ هزار تومان یارانه نقدی (به ازای هر نفر) دریافت می‌کنند که در صورت اجرای طرح کالابرگ در ماه خرداد، یارانه اختصاص داده شده به دهک‌های اول تا سوم مبلغ ۹۰۰ هزار تومان، یارانه اختصاص داده شده به دهک‌های چهارم تا هفتم مبلغ ۶۵۰ هزار تومان و یارانه اختصاص داده شده به دهک‌های هشتم و نهم مبلغ ۳۰۰ هزار تومان خواهد بود.

هیئت وزیران در دولت چهاردهم با توجه به آئین‌نامه اجرایی که به‌استناد جز (۶) بند (الف) تبصره (۸) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۳ به تصویب رسیده است، چندین شاخص را برای دهک‌بندی جدید و همچنین حذف یارانه افراد دهک‌های بالا اعلام کرده است.

براساس جلسه ۲۱ بهمن هیئت‌وزیران، به پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و با موافقت مقام‌معظم‌رهبری، معادل ریالی یک میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی به منظور حمایت از معیشت خانوار‌ها تخصیص داده می‌شود. طبق این مصوبه، این منابع طی دو مرحله در اختیار وزارت رفاه قرار می‌گیرد و مقرر شده این وزارتخانه در دو مرحله کالابرگ معیشتی برای هفت دهک پایین درآمدی که جمعیتی برابر ۶۰ میلیون نفر را شامل می‌شوند، به آنها تخصیص دهد.

مبلغ تخصیص در دهک‌های اول تا سوم به ازای هر نفر ۵۰۰ هزار تومان و برای خانوار‌های در دهک چهار تا هفتم به ازای هر نفر ۳۵۰ هزار تومان خواهد بود. احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این ارتباط گفته است که «زیرساخت فناوری اطلاعات فراهم شده و بخشنامه‌های مربوطه در حال ارسال به استان‌هاست، قبل از ماه مبارک رمضان در ۱۰ اسفند ۱۴۰۳ اولین نوبت کالا برگ الکترونیک را به ۷ دهک درآمدی می‌دهیم.» آنطور که میدری تأکید کرده است: «کالابرگ به ۷۰ درصد جامعه تعلق می‌گیرد و ۱۱ قلم کالای اساسی در قالب کالابرگ در فروشگاه‌ها به مردم ارائه خواهد شد.» اقلام کالابرگ الکترونیک شامل گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، برنج، ماکارونی، روغن، شیر، پنیر، ماست، حبوبات، قند و شکر می‌شود.

هیئت وزیران در دولت چهاردهم با توجه به آئین‌نامه اجرایی که به‌استناد جز (۶) بند (الف) تبصره (۸) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۳ به تصویب رسیده است، چندین شاخص را برای دهک‌بندی جدید و همچنین حذف یارانه افراد دهک‌های بالا اعلام کرده است. این شاخص‌ها را به‌طور کلی در ۶ بخش می‌توان دسته‌بندی کرد؛

۱. مجموع درآمد اعضای خانوار

۲. تراکنش‌های خرید ماهانه

۳. دارایی‌های ملکی

۴. خودرو‌های لوکس

۵. سفر‌های خارجی

۶. اقامت در خارج از کشور.