کارت ملی مجازی از راه رسید | جایگزین کارت ملی هوشمند معرفی شد

هاشم کارگر، رئیس سازمان ثبت احوال کشور، در گفت‌وگوی اخیر خود اعلام کرد که نسخه کارت ملی مجازی در آینده نزدیک جایگزین برگه موقت کارت ملی خواهد شد. با این کارت مجازی، متقاضیان پیش از دریافت فیزیکی کارت ملی هوشمند، قادر به استفاده از خدمات رسمی خواهند بود. این گام بزرگ در مسیر توسعه دولت الکترونیک برداشته شده است. 

کارگر از طراحی و راه‌اندازی سامانه‌ای خبر داد که به محض درخواست صدور کارت ملی، یک تصویر از کارت صادر شده و در اختیار متقاضی قرار می‌گیرد تا تا زمان تحویل کارت فیزیکی، خدمات حیاتی دریافت شود. این اقدام، جایگزین برگه موقتی فعلی خواهد شد که کاربران معمولاً به‌عنوان سند موقت ارائه می‌دهند. 

در حال حاضر، سامانه «هدی» به‌عنوان درگاه احراز هویت دیجیتال آماده بهره‌برداری است. شهروندان پس از احراز هویت امن، می‌توانند تصویر کارت ملی دیجیتال خود را دریافت و استفاده کنند. این روش نقش مهمی در کاهش مراجعات حضوری و افزایش سرعت ارائه خدمات دارد. 

خدمات فوری: امکان استفاده از بیش از ۲۵ خدمت دیجیتال اعم از احراز هویت، مشاهده اطلاعات هویتی، و دریافت شناسنامه الکترونیک فراهم شده است. 

امنیت بالا: کارت ملی مجازی با فناوری‌های امضای دیجیتال و رمزنگاری، سطح امنیت داده‌ها و اصالت‌سنجی را افزایش می‌دهد.

صرفه‌جویی در زمان و هزینه: حذف نیاز به برگه موقت فیزیکی و مراجعه دفاتر باعث کاهش هزینه‌ها و تسهیل تجربه کاربری می‌شود.

وضعیت فعلی صدور کارت ملی هوشمند

طبق برجسته‌ترین گزارش‌ها، تاکنون بیش از ۶۰ میلیون کارت ملی هوشمند برای ایرانیان صادر شده و نزدیک به ۴ میلیون کارت نیز در نوبت صدور قرار دارد. سازمان ثبت احوال اعلام کرده ظرفیت صدور ماهانه نزدیک به ۲ تا ۲.۵ میلیون کارت را دارا است، اما محدودیت در تأمین بدنه و تراشه کارت‌ها باعث بروز تأخیرهایی شده است. 

رئیس ثبت احوال همچنین تصریح کرده که فناوری‌های قدیمی کارت ملی نیازمند باز طراحی هستند و نسل جدید کارت ملی باید متناسب با فناوری‌های نوین و خدمات دیجیتال طراحی شود. او افزود: «نسل بعدی کارت ملی حتی ممکن است بدون تراشه فیزیکی باشد و تمام خدمات بر بستر‌های الکترونیک اجرا شود». 

برای والدینی که نوزاد تازه به‌دنیا آمده دارند، فرآیند ثبت نام و دریافت کارت ملی نیز تسهیل شده است. این افراد می‌توانند از طریق سامانه‌های غیرحضوری، گواهی ولادت و شناسنامه صادر کنند؛ هم‌زمان کارت ملی مجازی نیز برای آن‌ها فعال خواهد شد. گروه سنی شامل نوزادان، زیر ۱۵ سال و افراد بالای ۱۵ سال به تدریج تحت پوشش این سایر طرح قرار خواهند گرفت. 

پرسش‌های مهم بی‌پاسخ

با این حال برخی سوالات پیرامون این طرح همچنان بی‌پاسخ مانده‌اند:

چگونه امنیت اطلاعات و جلوگیری از جعل در کارت ملی مجازی تضمین می‌شود؟

نحوه ورود به سامانه‌های دیجیتال برای گروه‌های کم‌سواد یا سالمندان چگونه خواهد بود؟

موارد استفاده از این کارت مجازی در نهادها و سازمان‌هایی که قبلاً فقط کارت فیزیکی را قبول می‌کردند چگونه خواهد بود؟

مسئولان وعده داده‌اند به‌زودی دستورالعمل‌های دقیق استفاده و شرایط بهره‌مندی از آن‌ها را به صورت رسمی منتشر کنند 

در نهایت، اجرای موفق کارت ملی مجازی نیازمند هماهنگی میان دستگاه‌ها، تأمین زیرساخت‌ها و اطلاع‌رسانی شفاف به مردم است. این طرح اگر به‌درستی پیاده‌سازی شود، تحولی بزرگ در خدمات هویتی کشور ایجاد خواهد کرد و گامی مهم در مسیر دولت الکترونیک برداشته می‌شود.