قالیباف از جایگزینی یارانه نقدی خبر داد | طرح جنجالی جایگزینی یارانه نقدی کلید خورد
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، از طرحی خبر داد که بر اساس آن یارانه نقدی به تدریج حذف و به جای آن سبد کالای حمایتی در اختیار خانوارها قرار خواهد گرفت؛ طرحی که هرچند با هدف کنترل تورم و حمایت مستقیم از سفره مردم تدوین شده، اما همچنان با چالشهایی مانند منابع مالی پایدار، دهکبندی عادلانه و شیوه توزیع روبهرو است.
حذف یارانه نقدی و جایگزینی کالابرگ محور بحثهای اخیر شده است، اما این تغییرات همچنان با چالشهای عمدهای روبهرو هستند که میتواند اثرات جدی بر زندگی دهکهای پایین درآمدی داشته باشد. در این میان، مسئولان از لزوم تحقق عدالت اقتصادی صحبت میکنند، اما آیا این سیاست جدید، پاسخگوی نیازهای واقعی مردم خواهد بود؟
اظهارات اخیر محمدباقر قالیباف در مورد اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی، واکنشهای گستردهای را در پی داشته است. رئیس مجلس تاکید داشته که وزارت رفاه موظف به تخصیص اعتبار کالابرگ است و باید از روش نقدی فاصله بگیرد. قالیباف مدعی است این اقدام به کاهش فساد در نظام توزیع یارانه کمک میکند. اما آیا این تصمیمها در عمل قابل اجرا خواهد بود و به نفع مردم تمام میشود یا خیر؟
در شرایطی که بسیاری از خانوارهای کمدرآمد برای تامین نیازهای اساسی خود وابستگی شدیدی به مبلغ نقدی یارانه دارند، مطرح شدن حذف آن نگرانی بزرگی ایجاد کرده است. بهخصوص در ماههای اخیر، تماسهای متعددی با رسانهها مثل گسترش نیوز به ثبت رسیده که نشاندهنده اعتراض عموم مردم است. برای آنها یارانه نقدی تکیهگاهی مالی و حتی حیاتی محسوب میشود.
دهکبندی انجامشده توسط دولت مورد اعتراض بسیاری از افراد قرار گرفته است. مشکلاتی چون دستهبندی ناعادلانه بازنشستگان، کارگران و خانوارهای غیرثابت، باعث شده برخی افراد نیازمند یارانه در دهکهای بالاتر قرار گیرند و از کمکهای دولتی محروم شوند. این چالشها نشاندهنده ضعف در سیستم شناسایی نیازمندان و نیاز به بازنگری اساسی است.
با توجه به تحلیلهای کارشناسان، اجرای این تصمیم با کمبود بودجه جدی روبهرو خواهد شد. احمد میدری، معاون سابق وزارت رفاه، اعلام کرده است که حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی تنها پنج هزار میلیارد تومان منابع آزاد میکند، اما برای تأمین کالابرگ هفت دهک پایینتر بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان نیاز است. با وجود این کسری، چگونگی تامین منابع همچنان مبهم باقی مانده است.
در شرایطی که بسیاری از دهکهای درآمدی پایین با بحرانهای بزرگ اقتصادی روبهرو هستند، حذف یارانه نقدی بدون رویکردی شفاف و ساختاری اصلاح شده میتواند مشکلات جدی بههمراه داشته باشد. کارشناسان معتقدند که ایجاد سیستمهای شفاف و بازنگری دهکبندیها باید در اولویت قرار گیرد تا عدالت واقعی محقق شود. تنها در این صورت است که مشکلات فعلی و نگرانیهای مردم کاهش خواهد یافت.
بهنظر میرسد که مسئولان باید با تمرکز بر شفافیت و هدفمندی، بهجای حذف یا تغییر عجولانه نظام یارانهها، اصلاحات اساسی در سیستمهای مالی و اجتماعی ایجاد کنند. در غیر این صورت، بحرانهای اقتصادی و اجتماعی تنها تشدید خواهند شد.
به گفته سخنگوی طرح کالا برگ ، ۲۵۲ هزار فروشگاه به سامانه کالابرگ متصل هستند که برخی به خاطر تخلفات، حساب کاربریشان مسدود شده خانم دبیری همچنین از تمدید مهلت استفاده از اعتبار کالابرگ خبر داد.
با استناد به تصمیم شورای سران قوا اعلام کرده: «زمان واریز مرحله چهارم کالابرگ اوایل شهریور مشخص میشود» و اجرای آن وابسته به تخصیص بودجه جدید است.
با تصویب اعتبار ۱۷۸ هزار میلیارد تومانی در شورای سران قوا، چشمانداز این مرحله تقویت شده است.
طبق اظهار وزیر تعاون، با قطع یارانه دهکهای پردرآمد (دهکهای ۸ تا ۱۰) از شهریور و انتقال منابع آزادشده برای کالابرگ، انتظار میرود این مرحله همزمان یا بلافاصله پس از آن واریز شود—هرچند احتمال واریز قبل از پایان مرداد منتفی اعلام شده است.
در مرحله سوم که از ۷ تیر ۱۴۰۴ آغاز شد، حمایتی مشهود صورت گرفت:
- دهکهای اول تا سوم: ۵۰۰ هزار تومان اعتبار کالابرگ.
- دهکهای چهارم تا هفتم: ۳۵۰ هزار تومان اعتبار خرید کالاهای اساسی.
این اعتبار تا پایان مرداد معتبر است و احتمال تمدید آن تا شهریور نیز وجود دارد
بر پایه تصویب اعتبار ۱۷۸ هزار میلیارد تومانی برای استمرار طرح کالابرگ و تصمیم قطع یارانه دهکهای پردرآمد، دولت منابع کافی برای مرحله چهارم را فراهم کرده است.
از سوی دیگر، مراجعه حضوری یا ثبتنام برای دریافت کالابرگ الزامی نیست؛ منابع رسمی تأکید کردهاند که اجرا پس از ابلاغ تصمیم نهایی دولت، به صورت خودکار انجام خواهد شد.