دستور قاطع مجلس به دولت درباره یارانه نقدی | حذف گسترده یارانه نقدی کلید خورد

رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاهی ایرانیان جزییات حذف یارانه سه میلیون نفر را تشریح کرد.

«احد رستمی» با اشاره به بند (پ) تبصره (۱۳) قانون بودجه سال۱۴۰۴ کل کشور، مصوب نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی افزود: دولت مکلف است یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد (دهک‌های هشتم، نهم و دهم) را حذف کند.

رستمی تاکید کرد: بر اساس این قانون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف بوده از مردادماه امسال حذف یارانه نقدی حدود یک میلیون خانوار را انجام دهد.

 به گفته او، در این مرحله با بررسی‌های صورت گرفته روی شاخص‌های درآمدی و دارایی خانوارهای کشور، حدود یک میلیون از خانوارهای با سرانه درآمد ماهانه بیشتر از ۱۰ میلیون شناسایی و حذف شده است.

رستمی ادامه داد: این سرانه در برگیرنده‌ هزینه اجاره مسکن خانوار نیست و براساس بُعد خانوار محاسبه شده است. براساس داده‌های بودجه خانوار مرکز آمار ایران، سرانه درآمد هر خانواده ایرانی در دهک هشتم  در اسفندماه سال ۱۴۰۳ ده میلیون تومان در ماه برآورد شده است. از این رو وزارت رفاه  این میزان درآمد را بعد از کسر هزینه مسکن به عنوان شاخص شناسایی سه دهک بالا انتخاب کرده است.

 به گفته او، از ابتدای شهریورماه سرپرستان خانوار به مدت ۲۰ روز فرصت دارند برای مشاهده جزئیات و یا ثبت درخواست به آدرس https://hemayat.sfara.ir مراجعه نمایند. اطلاعات اظهاری سرپرست خانوار در حوزه‌های درآمدی، تراکنش‌های بانکی و محل سکونت مجددا با داده‌های ثبتی دستگاه‌های متولی داده، صحت‌سنجی و در صورت تایید استحقاق دریافت یارانه مطابق قانون یارانه خانوارها مجددا برقرار خواهد شد.

 رستمی خاطرنشان کرد: مطابق بند (پ) تبصره (۱۳) قانون بودجه سال۱۴۰۴ کل کشور، دولت مکلف است از محل منابع حاصل از حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم، ماده ۴۵ قانون مالیات بر ارزش افزوده و بازنگری در سیاست‌های حمایتی، حداقل مبلغ ۴۰۰ هزار میلیارد ریال را به عنوان بسته حمایت از معیشت محرومان اختصاص دهد. این منابع صرف حمایت از خانوارها و اقشار نیازمند، از جمله خانوارهای دچار فقر شدید که تحت پوشش نهادهای حمایتی نیستند و همچنین افزایش اعتبار کالابرگ برای خانوارهای تحت پوشش و دهک‌های پایین درآمدی خواهد شد.

وی افزود: در دوره اول پرداخت کالابرگ در سال ۱۴۰۴ حدود ۲۵ همت برای خانوارهای دهک یک تا ۷ تخصیص یافت.

بررسی آمار واریز یارانه نقدی مردادماه نشان می‌دهد که طی یک ماه اخیر حدود سه میلیون نفر از فهرست یارانه‌بگیران کنار گذاشته شده‌اند.

در صد و هفتادمین مرحله یارانه نقدی که ۳۰ مرداد واریز شد، یارانه ۴۶ میلیون و ۵۷۶ هزار نفر از دهک‌های چهارم تا نهم پرداخت شد؛ این در حالی است که در تیرماه رقم یارانه‌بگیران این گروه‌ها ۴۹ میلیون و ۶۴۲ هزار نفر بود. بر این اساس شمار دریافت‌کنندگان یارانه در یک ماه حدود سه میلیون نفر کمتر شده است.

از منظر مالی نیز روند کاهشی مشهود است. دولت در تیرماه ۱۴ هزار و ۸۹۰ میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت کرده بود، اما این رقم در مرداد به ۱۳ هزار و ۹۷۰ میلیارد تومان رسید؛ یعنی معادل ۹۲۰ میلیارد تومان کاهش.

این تغییرات در راستای تکلیف بودجه ۱۴۰۴ ارزیابی می‌شود. طبق این قانون دولت موظف است سه دهک بالای درآمدی (هفتم، هشتم و نهم) را از فهرست یارانه‌بگیران حذف کند؛ یارانه دهک دهم نیز در سال‌های گذشته قطع شده بود. احمد میدری، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، پیش‌تر از آغاز این روند خبر داده بود و حسن نوروزی، رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها، نیز اعلام کرده بود که تا پایان سال ۱۸ میلیون نفر از فهرست یارانه‌بگیران کنار گذاشته خواهند شد.

با این حال کارشناسان هشدار می‌دهند که در فرآیند شناسایی، برخی خانوارهای کم‌درآمد ممکن است به دلیل تجمیع درآمد یا دارایی در دهک‌های بالاتر قرار بگیرند و یارانه آن‌ها قطع شود. از آنجا که معیارهای دقیق و شفاف شناسایی هنوز منتشر نشده، احتمال بروز خطا در تشخیص دهک‌ها وجود دارد.

برای کاهش این خطاها کارشناسان مجموعه‌ای از اقدامات را پیشنهاد کرده‌اند:

جداسازی یارانه فرزندان متأهل از خانوار اصلی

انتقال سند خودروهای فروخته‌شده

غیرفعال کردن کارتخوان‌های بلااستفاده

مدیران خودرو میان مطلب

به‌روزرسانی اطلاعات ملکی و آدرس محل سکونت

محدود کردن تراکنش‌های غیرضروری

ثبت تغییرات خانوار (فوت، طلاق یا ازدواج) در سامانه حمایت

بستن حساب‌های بانکی بلااستفاده

مدیریت گردش مالی حساب‌های مشترک

اصلاح سوابق سفر خارجی

به گفته این کارشناسان بی‌توجهی به چنین جزئیاتی می‌تواند منجر به حذف ناخواسته خانوارهای کم‌درآمد از فهرست یارانه‌بگیران شود.