اعتراف تکان‌دهنده مدیرعامل تأمین اجتماعی | بازنشستگان تامین اجتماعی با این خبر ناامید شدند
بحران جدی در صندوق تأمین اجتماعی؛ مدیرعامل از کسری ۲۵ هزار میلیارد تومانی ماهانه، بازنشستگی‌های زودهنگام و مزدهای غیرواقعی خبر داد. راهکار چیست؟
مولف
: محسن کریمی
تأمین اجتماعی خود را «صندوق امانت‌دار کارگران» می‌داند، اما اشتباهات قانونی گذشته از جمله قوانین مشاغل سخت و زیان‌آور، و پوشش حمایتی ۳۰ گروه موجب کسری‌های جدی شده است. مدیران هشدار داده‌اند اگر این روند اصلاح نشود، آینده بازنشستگان و کارگران با خطر جدی روبه‌رو خواهد شد.
مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی با اشاره به وضعیت بحرانی این صندوق، از مشکلات عمیق ساختاری، قوانین اشتباه گذشته و فشار تعهدات مالی سخن گفت و تأکید کرد: «اگر مسیر اصلاح قوانین و بازنگری در نظام بازنشستگی و بیمه‌ای کشور جدی گرفته نشود، آینده چهار میلیون و ۸۰۰ هزار بازنشسته و ۴۸ میلیون بیمه‌شده با خطر جدی مواجه خواهد شد.»
بار مالی سنگین ماهانه؛ ۲۰۰ هزار میلیارد تومان هزینه قطعی
به گفته وی، سازمان تأمین اجتماعی در سال جاری ناچار است ماهانه بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان هزینه نقدی داشته باشد. از این میزان، حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان صرف پرداخت حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران می‌شود و نزدیک به ۲۵ هزار میلیارد تومان نیز باید برای هزینه‌های درمان ۴۸ میلیون نفر بیمه‌شده تخصیص یابد. او تأکید کرد: «اگر این پرداخت‌ها انجام نشود، زندگی میلیون‌ها خانواده مختل خواهد شد.»
مدیرعامل سازمان با بیان اینکه ریشه بسیاری از مشکلات امروز در «قوانین شتاب‌زده و تصمیمات غیرکارشناسی دهه‌های گذشته» است، توضیح داد:ایران تنها کشوری است که فرد می‌تواند در ۳۵ سالگی بازنشسته شود.
امروز بیش از ۵۲ درصد بازنشستگان با عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور بازنشسته می‌شوند؛ آماری که در هیچ کشوری مشابه ندارد.
قوانین دهه ۷۰ درباره سخت و زیان‌آور بودن مشاغل، ماهانه حداقل ۲۰ درصد کسری مالی به صندوق تحمیل کرده است.
او افزود: «وقتی ۹۹ درصد کارگران به‌عنوان مشاغل سخت شناخته می‌شوند و با سنوات ارفاقی بازنشسته می‌شوند، این یعنی تصمیمی گرفته‌ایم که از ابتدا محکوم به شکست بوده است.»
مزدهای غیرواقعی و بازنشستگی‌های زودهنگام
یکی دیگر از معضلات اساسی، موضوع «مزد غیرواقعی» است. وی توضیح داد:«کارگری ممکن است سال‌ها با حقوق ۱۵ میلیون تومان بیمه پرداخت کند اما در دو سال پایانی حقوقش به ۵۰ میلیون تومان برسد و مستمری بازنشستگی‌اش بر اساس این رقم محاسبه شود. این موضوع هر ماه بیش از ۳۰ درصد به منابع صندوق لطمه می‌زند.»
به گفته او، بازنشستگی‌های زودهنگام و حقوق‌های غیرواقعی در مجموع ۴۰ درصد از منابع صندوق را تهدید می‌کنند و ماهانه معادل ۲۰ تا ۲۵ هزار میلیارد تومان کسری ایجاد می‌کنند.
صندوق امانت‌دار کارگران، نه صندوق حمایتی
مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی خطاب به بیمه‌شدگان گفت:«این صندوق، صندوق امانت‌دار کارگران است؛ ما نقشی جز صندوق‌داری نداریم. کارگران حق بیمه می‌پردازند و ما موظفیم بر اساس قانون همان منابع را مدیریت کنیم. اگر دولت یا مجلس بخواهند گروهی را بدون پرداخت حق بیمه تحت پوشش بیاورند، باید از محل مالیات کشور هزینه آن را بدهند، نه از جیب بیمه‌شدگان.»
او با اشاره به تفاوت ماهوی میان تأمین اجتماعی و نهادهای حمایتی افزود: «صندوق بازنشستگی نباید با کمیته امداد یا سازمان‌های حمایتی اشتباه گرفته شود. اگر این خط امانت‌داری شکسته شود، صندوق در معرض نابودی قرار خواهد گرفت.»
پیامدهای کسری و خطر نابودی صندوق
وی هشدار داد:در صورت ادامه وضعیت موجود، تأمین اجتماعی ماهانه ۲۵ هزار میلیارد تومان کسری قطعی خواهد داشت.
اگر این کسری‌ها جبران نشود، نه تنها معیشت بازنشستگان بلکه کل اقتصاد و کسب‌وکار کشور با خطر فروپاشی مواجه می‌شود.
نابودی صندوق به معنای «نابودی نظام بیمه‌ای» و تحمیل هزینه‌های سنگین‌تر به دولت و ملت خواهد بود.
مدیرعامل سازمان با صراحت اعلام کرد: «ما هم مقصریم، قانون‌گذاران هم مقصرند، مجریان هم خطا کرده‌اند. همه با هم اشتباه کرده‌ایم که صندوق را به این نقطه رسانده‌ایم. امروز باید صادقانه بپذیریم که این مسیر نیازمند اصلاح جدی و فوری است.»
ضرورت اصلاح قوانین و ارائه راهکار
او تأکید کرد: «مشکل اصلی صندوق در جای دیگری است و اگر آن را حل نکنیم، پرداخت‌های فرعی هم کارساز نخواهد بود. حدود ۳۰ صنف و گروه وجود دارند که حق بیمه نمی‌پردازند اما قانون‌گذار آن‌ها را مشمول پوشش کرده است. دولت باید سالانه ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بابت این افراد پرداخت کند، اما چنین امکانی وجود ندارد. در نتیجه بار مالی آن بر دوش بیمه‌شدگان واقعی می‌افتد.»
وی افزود: «پنج ماده قانونی پیشنهادی آماده کرده‌ایم که مبتنی بر انصاف، عقل و خرد جمعی است و می‌تواند مشکلات تأمین اجتماعی را به‌طور اساسی حل کند. این راهکارها به‌زودی تقدیم مجلس خواهد شد.»
سخن پایانی
مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی در پایان سخنان خود تأکید کرد:«اگر همگی دست به دست هم ندهیم و قوانین غلط گذشته را اصلاح نکنیم، صندوق در معرض نابودی است و این به معنای تهدید جدی برای آینده کشور خواهد بود. از همین امروز باید برای اصلاح ساختاری اقدام کنیم تا بتوانیم امانت کارگران و بازنشستگان را به‌درستی حفظ نماییم.»
