آغاز مرحله چهارم کالابرگ الکترونیکی | واریز کمک معیشت جدید برای ۳ دهک اول شروع شد
طرح کالابرگ الکترونیکی که یکی از مهمترین برنامههای دولت چهاردهم برای حمایت از معیشت خانوارهاست، به مرحله چهارم خود نزدیک میشود. بر اساس آخرین اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مرحله چهارم این طرح یا در شهریورماه و یا نهایتاً در مهرماه ۱۴۰۴ اجرایی خواهد شد.
این خبر در حالی منتشر شده است که میلیونها خانوار یارانهبگیر چشم انتظار مشخص شدن زمان دقیق و مبلغ کالابرگ جدید هستند. بسیاری از کارشناسان نیز معتقدند که اجرای مستمر و منظم این طرح میتواند به بهبود قدرت خرید خانوارها کمک کند، هرچند همچنان چالشهای تأمین بودجه و پوشش کامل دهکها مطرح است.
مبلغ اعتباری مرحله چهارم کالابرگ
طبق مصوبه دولت، مبالغ مرحله چهارم به شرح زیر خواهد بود:
دهکهای اول تا سوم: دریافت ۵۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر
دهکهای چهارم تا هفتم: دریافت ۳۵۰ هزار تومان به ازای هر نفر
دهکهای هشتم به بالا: مشمول این طرح نمیشوند
اعتبار واریزی صرفاً برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی مانند برنج، روغن، مرغ، گوشت، لبنیات و سایر اقلام ضروری در نظر گرفته شده است.
طرح کالابرگ الکترونیکی پیش از این در سه مرحله اجرا شده بود:
مرحله اول: اسفند ۱۴۰۳ – همزمان با آغاز سال جدید و با بودجه حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان
مرحله دوم: فروردین ۱۴۰۴ – پرداخت به بیش از ۳۰ میلیون نفر از دهکهای پایین درآمدی
مرحله سوم: تیر ۱۴۰۴ – افزایش تعداد فروشگاههای طرف قرارداد و گسترش پوشش خدمات
اکنون با گذشت بیش از هشت ماه از آغاز اجرای این طرح، مرحله چهارم آن در شرایطی حساس قرار دارد.
زمان احتمالی اجرای مرحله چهارم کالابرگ
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، احمد میدری، در تازهترین اظهارات خود اعلام کرده است:
«رئیسجمهور تأکید دارند که کالابرگ الکترونیکی به صورت ماهانه یا سهماهه به مردم پرداخت شود. اگر تخصیص منابع به موقع انجام شود، مرحله چهارم در شهریورماه عملیاتی خواهد شد؛ در غیر این صورت، پرداخت به مهرماه موکول خواهد شد.»
بنابراین، اگر پرداخت به شکل ماهانه باشد، خانوارها در شهریور کالابرگ دریافت خواهند کرد، اما در صورت سهماهه بودن، واریزی به مهرماه ۱۴۰۴ موکول میشود.
اجرای این طرح با وجود اهمیت بالای آن برای معیشت خانوارها، با چند چالش جدی مواجه است:
تأمین بودجه: در حالی که بودجه سه مرحله قبل از محل حذف یارانه دهکهای بالا و بخشی از عوارض واردات خودرو تأمین شد، هنوز اعتبار مرحله چهارم به طور کامل اختصاص نیافته است.
پوشش فروشگاهها: هرچند تاکنون بیش از ۱۴ هزار فروشگاه زنجیرهای مانند اتکا، رفاه و هایپرمارکتها طرف قرارداد شدهاند، اما در مناطق روستایی و محروم همچنان دسترسی محدود وجود دارد.
اطلاعرسانی ناکافی: بسیاری از مشمولان هنوز از نحوه فعالسازی کارت و میزان اعتبار خود اطلاع دقیقی ندارند.
نحوه استفاده از کالابرگ الکترونیکی
بر اساس دستورالعملهای رسمی، مشمولان میتوانند از طریق سه روش از اعتبار خود استفاده کنند:
اپلیکیشن شما (shoma.sfara.ir) و سایر سامانههای مرتبط
فروشگاههای زنجیرهای معتبر شامل اتکا، رفاه، شهروند و فروشگاههای تعاونی مصرف
تماس با شماره ۶۳۶۹ برای پشتیبانی و رفع مشکلات احتمالی
مبلغ اعتبار به صورت خودکار در کارت بانکی یارانهگیران شارژ میشود و در هنگام خرید از فروشگاههای طرف قرارداد قابل استفاده است.
اهداف کلیدی طرح کالابرگ
این طرح با چند هدف اصلی طراحی و اجرا شده است:
کاهش فشار تورمی بر دهکهای پایین درآمدی
حمایت از خرید کالاهای اساسی خانوارها
ایجاد عدالت اجتماعی در تخصیص یارانهها
افزایش شفافیت در نحوه مصرف یارانه نقدی
حمایت از تولید داخلی از طریق فروش کالاهای ایرانی
بازنشستگان، کارگران و اقشار کمدرآمد از طرح کالابرگ بهعنوان یک اقدام مثبت اما ناکافی یاد میکنند. به گفته آنان، مبلغ ۵۰۰ هزار تومانی تنها بخش کوچکی از هزینههای ماهانه را پوشش میدهد و نمیتواند بهتنهایی پاسخگوی افزایش قیمتها باشد.
کارشناسان اقتصادی نیز معتقدند که برای موفقیت بلندمدت، باید سیستم پرداختها پایدار و منظم باشد و همزمان با اصلاح ساختار اقتصادی، ارزش واقعی یارانه حفظ شود.
مرحله چهارم کالابرگ در شرایطی اجرا میشود که دولت چهاردهم همزمان برنامههای حمایتی دیگری مانند پرداخت معوقات بازنشستگان، ارتقای بیمه تکمیلی و وامهای قرضالحسنه بدون ضامن را نیز در دستور کار قرار داده است. این همافزایی میتواند در کوتاهمدت بخشی از فشار اقتصادی بر خانوارها را کاهش دهد.
مرحله چهارم کالابرگ الکترونیکی، آزمون مهمی برای دولت چهاردهم در حوزه حمایت از معیشت خانوارهاست. اگرچه پرداختهای مرحلهای میتواند به بهبود نسبی قدرت خرید کمک کند، اما چالشهای تأمین بودجه و پوشش کامل همچنان پابرجاست.
در صورت اجرای موفق، این طرح میتواند به الگویی پایدار برای مدیریت یارانهها و حمایت از اقشار آسیبپذیر تبدیل شود. اما اگر تأخیر و مشکلات اجرایی ادامه یابد، اعتماد عمومی نسبت به سیاستهای رفاهی کاهش خواهد یافت.
اکنون چشم میلیونها خانوار ایرانی به تصمیم دولت دوخته شده است؛ آیا مرحله چهارم کالابرگ در شهریور ۱۴۰۴ واریز میشود یا باید تا مهرماه منتظر ماند؟