اگر یارانه نقدی مهر ماه را می خواهید حتما بخوانید | آموزش اعتراض به دهک بندی یارانه و دریافت یارانه جدید

هدف اصلی، توزیع عادلانه‌تر یارانه‌ها و رساندن کمک‌ها به اقشار کم‌درآمد است.

دهک‌های یارانه؛ چه کسانی مشمول حمایت بیشتر می‌شوند؟

دهک‌های پایین‌تر (دهک ۱ تا ۳) معمولاً بیشترین سهم از یارانه‌ها و کمک‌های معیشتی را دریافت می‌کنند. در مقابل، دهک‌های بالاتر (دهک ۸ تا ۱۰) ممکن است بخشی از مزایا یا کل یارانه را از دست بدهند.

معیارهای دهک‌بندی یارانه خانوار

دهک‌بندی بر اساس داده‌های جامع و به‌روز از سامانه‌های مختلف انجام می‌شود. این اطلاعات شامل:

تعداد اعضای خانوار، وضعیت تأهل و سن افراد (ثبت احوال)

درآمدها و حقوق کارمندان و بازنشستگان (سازمان تأمین اجتماعی و امور مالیاتی)

تراکنش‌های بانکی و حساب‌ها

مالکیت خودرو، املاک و سایر دارایی‌ها

وضعیت شغلی و اقتصادی خانوار

الگوریتم‌ها و شاخص‌های رفاهی

پس از جمع‌آوری داده‌ها، با استفاده از مدل‌های آماری شاخص رفاهی هر خانوار محاسبه می‌شود. این شاخص شامل درآمد سرانه، متوسط هزینه ماهانه و ارزش دارایی‌هاست. در نهایت، هر خانوار امتیاز مشخصی دریافت کرده و در یکی از دهک‌های درآمدی قرار می‌گیرد.

تغییرات دهک‌بندی و حذف برخی خانوارها

در اصلاحات اخیر، برخی خانوارها که قبلاً مشمول یارانه بودند، از لیست خارج شده‌اند. همین موضوع باعث افزایش درخواست‌های بررسی و اعتراض شده است.

سامانه اعتراض به دهک‌بندی یارانه

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای رسیدگی به اعتراض‌ها سامانه‌ای با عنوان «سامانه اعتراض به دهک‌بندی یارانه» یا همان «سامانه جامع رفاه ایرانیان» راه‌اندازی کرده است.

آدرس سامانه: hemayat.mcls.gov.ir

خدمات سامانه: ثبت اعتراض، پیگیری نتیجه با کد ملی، بررسی وضعیت دهک خانوار

وضعیت فعلی: سامانه در حال به‌روزرسانی است و برخی کاربران با پیام قطع دسترسی مواجه می‌شوند.

هدف این سامانه افزایش شفافیت در روند دهک‌بندی و رفع ابهام برای خانوارهایی است که تغییر دهک آنها منجر به حذف یارانه نقدی یا معیشتی شده است.

دهک‌بندی یارانه‌ها یکی از ابزارهای کلیدی دولت برای هدفمندکردن یارانه‌ها و حمایت‌های مالی است. این فرآیند خانوارها را بر مبنای وضعیت اقتصادی و درآمدی، در ده گروه متفاوت از دهک ۱ (کم‌درآمدترین) تا دهک ۱۰ (پردرآمدترین) دسته‌بندی می‌کند.

مهم‌ترین هدف دهک‌بندی، توزیع عادلانه‌تر یارانه‌ها و کمک به اقشار آسیب‌پذیر جامعه است. بر همین اساس، خانوارهای دهک‌های پایین‌تر (به‌ویژه دهک‌های ۱ تا ۳) معمولاً از حمایت‌های بیشتری برخوردار می‌شوند، در حالی که خانوار‌های پردرآمد (دهک‌های ۸ تا ۱۰) ممکن است از دریافت برخی مزایا و یارانه‌ها محروم شوند.

داده‌های موردنیاز برای دهک‌بندی به‌صورت کاملاً سیستماتیک از سامانه‌های مختلف جمع‌آوری می‌شود. این اطلاعات به‌طور کلی در دو دسته اصلی قابل تقسیم است:

اطلاعات هویتی و جمعیتی سامانه ثبت احوال و سامانه ملی ثبت اطلاعات ایرانیان

اطلاعات اقتصادی و درآمدی سازمان تأمین اجتماعی، سازمان امور مالیاتی، تراکنش‌های بانکی، اطلاعات مالکیت و دارایی‌ها

بخش مهمی از این فرآیند شامل بررسی سوابق شغلی، درآمد افراد، مقدار حقوق و دستمزد، مالکیت املاک و خودرو ، و سایر دارایی‌های مشهود خانوار است.

نحوه رتبه‌بندی خانوارها

پس از جمع‌آوری داده‌ها، از مدل‌های آماری و الگوریتم‌های خاصی برای تعیین رتبه هر خانوار استفاده می‌شود. شاخص‌های کلیدی برای رتبه‌بندی شامل موارد زیر است:

میانگین هزینه ماهانه خانوار

درآمد سرانه خانوار

ارزش دارایی‌های خانوار (مانند خودرو، املاک و حساب‌های بانکی)

این شاخص‌ها به هر خانوار یک امتیاز اختصاص می‌دهند که بر اساس آن، دهک‌بندی نهایی تعیین می‌شود.

تغییرات جدید در روند دهک‌بندی

با تغییرات اخیر در روند دهک‌بندی، برخی خانوارها که پیش‌تر مشمول دریافت یارانه بودند، حالا از لیست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند. برای رفع مشکلات و اعتراض به این تغییرات، وزارت رفاه سامانه‌ای با عنوان سامانه حمایت معیشتی راه‌اندازی کرده است.

این سامانه که از طریق آدرس hemayat.mcls.gov.ir در دسترس است، به متقاضیان امکان ثبت اعتراض، ارائه درخواست بررسی و پیگیری نتیجه اعتراض را فراهم می‌کند. خانوارها با استفاده از کد ملی خود می‌توانند وارد سامانه شده و درخواست خود را ثبت نمایند.

با این حال، گزارش‌ها نشان می‌دهد که سامانه در حال بروزرسانی است و کاربران فعلاً با محدودیت دسترسی مواجه هستند. این قطع دسترسی باعث بروز مشکلاتی در ثبت اعتراض خانوارها شده و نیازمند اقدامات فوری دولت برای افزایش شفافیت و رفع مشکلات سامانه است.

دهک‌بندی یارانه‌ها، اگر به‌درستی و با دقت بالا اجرا شود، می‌تواند ابزاری مؤثر برای عدالت اجتماعی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر باشد. اما چالش‌هایی همچون نقص در اطلاعات جمع‌آوری‌شده و عدم دسترسی مناسب به سامانه‌های اعتراض ممکن است اهداف این سیستم را تحت‌الشعاع قرار دهد. انتظار می‌رود دولت با ارائه بروزرسانی‌های فوری و اصلاح روندها، اقدامات مؤثرتری در راستای کاهش مشکلات اجرایی انجام دهد.