طرح جدید بنزین روی میز پزشکیان | اصلاح قیمت بنزین با طرح بنزین به نفر

این در حالی است که بسیاری از کارشناسان و مردم به معیوب بودن شرایط فعلی مصرف بنزین اذعان دارند، اما اقدامی جدی برای اصلاح این روند انجام نمی‌شود.

یکی از موضوعات پر تکرار این روزها در فضای مجازی، افزایش احتمالی قیمت بنزین و تکذیب فوری آن توسط دولت است. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان و مردم به معیوب بودن شرایط فعلی مصرف بنزین اذعان دارند، اما اقدامی جدی برای اصلاح این روند انجام نمی‌شود.

یکی از موضوعات داغ این روز‌ها در فضای مجازی، بحث افزایش قیمت بنزین و تکذیب فوری آن توسط دولت است. در حالی که همگان به معیوب بودن شرایط فعلی مصرف بنزین اذعان دارند، اقدام جدی برای اصلاح این روند انجام نمی‌شود.

گزینه‌های روی میز دولت

پرونده بنزین در دولت شامل سه گزینه اصلی است:

بنزین سه نرخی: یارانه پله‌ای با قیمت ۲۵۰۰ تومان، نرخ دوم ۵ هزار تومان و نرخ آزاد ۱۰ هزار تومان.

افزایش ۵۰ درصدی قیمت بنزین: حذف کارت جایگاه و تعیین نرخ‌های جدید مطابق تورم سالانه.

طرح بنزین به نفر: توزیع یارانه بنزین به هر فرد بر اساس مصرف شخصی و جدا کردن مصرف صنعت حمل‌ونقل از مصرف شخصی با استفاده از سوخت‌های جایگزین (CNG، LPG، برق).

دو گزینه اول، به دلیل عدم توجه به ماهیت مصرف و نبود سازوکار بهینه‌سازی مصرف، مشابه تجربه سال ۱۳۹۸، نتیجه اصلاحی نخواهند داشت و صرفاً بار تورمی ایجاد می‌کنند.

مزیت‌های طرح بنزین به نفر

طرح بنزین به نفر، علاوه بر ایجاد توزیع عادلانه یارانه بنزین، انگیزه اقتصادی برای بهینه‌سازی مصرف شخصی فراهم می‌کند. همچنین مصرف صنعت حمل‌ونقل از بنزین جدا شده و با سوخت جایگزین تأمین می‌شود.

هر فرد به میزان مصرف متعارف، ماهانه ۳۰ لیتر بنزین دریافت می‌کند و در صورت عدم مصرف، می‌تواند آن را به قیمت نزدیک به آزاد در بورس انرژی بفروشد. این سیستم، به ویژه برای خانواده‌های فاقد خودرو، فرصتی برای کسب درآمد و کاهش تبعیض در یارانه‌ها ایجاد می‌کند.

طبق اعلام کارشناسان، اجرای بنزین به نفر باعث می‌شود:

مصرف تک‌سرنشینی کاهش یابد و ترافیک و آلایندگی کاهش پیدا کند.

بهبود ضریب جینی و افزایش درآمد عموم مردم تحقق یابد.

قیمت بنزین واقعی شود و قاچاق سوخت کاهش یابد.

صنعت حمل‌ونقل مستقل از قیمت بنزین، مسیر خدمات‌رسانی خود را ادامه دهد و سبد سوخت کشور متنوع شود.

در طرح بنزین به نفر علاوه بر اینکه هر فرد می‌تواند به اندازه یک لیتر بنزین در روز اعتبار انرژی دریافت خواهد کرد؛ هیچ تغییری در قیمت استفاده از صنعت حمل‌ونقل عمومی و خصوصی به دلیل تغییر قیمت بنزین ایجاد نخواهد شد.

هر ایرانی به اندازه مصرف متعارف بنزین، یعنی ماهانه ۳۰ لیتر برای یک نفر و ماهانه ۱۲۰ لیتر برای یک خانواده چهار نفره بنزین یارانه‌ای دریافت خواهد کرد که در صورت عدم مصرف به قیمت نزدیک به قیمت آزاد در بازار مبادله بورس انرژی به فروش خواهد رساند و در عوض بالعکس یارانه نقدی، اعتبار بنزینی روزانه یک لیتر به هر کد ملی ارزش خود را با افزایش تورم از دست نخواهد داد و به این ترتیب مردم به جای مصرف بیشتر به صورت دلخواه و با انگیزه کسب منافع اقتصادی بیشتر، به سمت بهینه کردن مصرف بنزین خود خواهند رفت. 

صنعت حمل و نقل نیز که هر ساله به اندازه تورم، کرایه‌های خود را افزایش خواهد داد؛ سوخت جایگزین بنزین مورد استفاده در صنعت حمل و نقل نیز به همین میزان تورم هر ساله افزایش خواهد داشت، به این ترتیب به مشکل بنزین دچار نخواهد شد. همچنین مانیتورینگ مصرف و حضور خودروهای با تعداد مشخص و محدود در صنعت حمل و نقل نیز اجازه سیاستگذاری بهتر نظیر حذف خودروهای فرسوده از فعالیت در صنعت حمل و نقل را فراهم خواهد کرد.