شگفتانه مالی در فیش حقوقی بازنشستگان در مهر ماه | واریز مبلغ ویژه در فیش حقوقی بازنشستگان قطعی شد
«فوق‌العاده ایثارگری» یکی از مزایای قانونی برای ایثارگران و خانواده‌های آنان است که با هدف جبران بخشی از هزینه‌های معیشتی و درمانی و قدردانی از خدمات، در احکام و فیش حقوقی لحاظ می‌شود.
مولف
: محسن کریمی
این فوق‌العاده بسته به درصد جانبازی، مدت اسارت/آزادگی، سابقه حضور در جبهه و فرزند شهید بودن تعیین می‌شود و در فیش حقوقی بازنشستگان، کنار سایر ردیف‌ها (حق همسر/عائله‌مندی، اولاد، عودت درمان ماده ۳۷، کمک‌هزینه‌ها) نمایش داده می‌شود. توضیحات کلی و ردیف‌های مرتبط به‌طور شفاف در گزارش‌های آموزشی و اطلاعیه‌ها آمده است.
قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران و اصلاحات آن، شاکله‌ی اصلی پرداخت‌ها و مزایای ایثارگران را مشخص کرده است؛ از جمله کسورات و عودت‌های درمانی (ماده ۳۷) و برخی مزایای تکمیلی. درباره عدد و محاسبه «فوق‌العاده ایثارگری» در برخی منابع، درصدی از حداقل حقوق کارکنان دولت به‌عنوان معیار بیان شده (برای شاغلان و در صورت عدم استخدام، پرداخت توسط بنیاد). اگرچه شیوه‌ی اعمال برای شاغلان و بازنشستگان ممکن است در فرمت پرداخت (مبلغ/امتیاز × ضریب) تفاوت اجرایی داشته باشد، اما اصل استحقاق و تعلق مزایا برای مشمولان ثابت است.
مطابق اطلاع‌رسانی‌ها، ملاک‌های استحقاق عبارت‌اند از:
درصد جانبازی (به‌تناسب درصد)
مدت آزادگی/اسارت
سابقه حضور در جبهه
فرزند شهید/همسر شهید/آزاده بودن
این ردیف در فیش حقوقی برای بازنشستگان دارای سابقه جبهه، جانبازی یا آزادگی درج و پرداخت می‌شود.
دو گروه اصلی بازنشستگانِ مشمول (مطابق چارچوب‌های اداری رایج)
بازنشستگانِ قبل از ۱۳۸۸/۱/۱
بازنشستگانِ بعد از ۱۳۸۸/۱/۱ که حقوقشان براساس مواد ۱۰۹ و ۱۱۰ قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات بعدی محاسبه می‌شود. (در اجرا ممکن است سازوکار امتیازی/ضریب یا مبلغ ثابت به فراخور دستگاه و سال اعمال شود.)
فوق‌العاده ایثارگری: بر مبنای معیارهای ایثارگری (درصد جانبازی/آزادگی/جبهه/فرزند شهید) درج می‌شود.
حق همسر (عائله‌مندی): تنها برای یک همسر و برای تمام گروه‌های بازنشستگان (وابسته، وظیفه‌بگیر، مستمری‌بگیر).
کمک‌هزینه اولاد: به تعداد فرزندان مشمول؛ برای بازنشسته یا وظیفه‌بگیر زنِ سرپرست (فاقد همسر یا همسر ازکارافتاده کلی) هم برقرار است.
عودت درمان ماده ۳۷: بخشی از کسورات بازنشستگی/درمان پایه و مکملِ ایثارگران و خانواده شهدا مسترد می‌شود.
کمک‌هزینه درمانِ بیماری‌های خاص (سرطان، تالاسمی و…): برحسب دستورالعمل‌ها برقرار می‌شود. (سازوکارهای حمایتی ویژه در حوزه ایثارگری به‌صورت جداگانه نیز وجود دارد.)
حق نگهداری جانبازان: برای جانبازان با شرایط پزشکی خاص و پس از رأی شورای عالی پزشکی برقرار می‌شود.
کمک‌هزینه ازدواج: فقط یک‌بار و در صورت وقوع ازدواج دائم پس از بازنشستگی/پایان خدمت و بعد از ۱۳۷۹/۱/۱؛ مبلغ = ۶۵۰۰ × ضریب ریالی سالِ عقد.
کمک‌هزینه تدفین: برای فوتِ بازنشسته/وظیفه‌بگیر/عیالِ تحت تکفل پس از تاریخ اعلامی؛ مبلغ = ۶۵۰۰ × ضریب ریالی سالِ فوت.
سه الگوی پرکاربرد در اجرا (بسته به بخشنامه سال/دستگاه) دیده می‌شود:
الگوی درصدی از حداقل حقوق (برای شاغلان صراحتاً در متون آمده و برای غیرشاغلان توسط بنیاد تأمین می‌شود؛ در بازنشستگان نیز منطق معادل با سازوکار اجراییِ سال هم‌راستا می‌شود):فوق‌العاده ایثارگری ≈ X% از حداقل حقوق سال (برای مشمولان تعیین‌شده)
الگوی امتیازی × ضریب سالانه (در دستگاه‌های کشوری مطابق نظام امتیاز/ضریب):فوق‌العاده ایثارگری = امتیاز ایثارگری (وابسته به درصد/سابقه) × ضریب ریالی سال
پرداخت از محل بنیاد برای افراد خارج از استخدام دستگاه‌های مشمول:در صورت عدم استخدام در دولت، بنیاد پرداخت را بر عهده دارد.
حق نگهداری: برای جانبازان با شرایط خاص عملکردی/مراقبتی، پس از تأیید شورای عالی پزشکی برقرار می‌شود و سطح امتیاز بر مبنای درصد ازکارافتادگی در گروه‌ها تعیین می‌گردد.
عودت درمان ماده ۳۷: مطابق قانون جامع، کسورات درمانی سهم برخی ایثارگران و خانواده شهدا مسترد می‌شود؛ این ردیف معمولاً در فیش حقوقی به‌عنوان «عودت ماده ۳۷» می‌آید.
مدارک ایثارگری (حکم جانبازی، کارت ایثار، سابقه جبهه، مدارک آزادگی/اسارت، گواهی فرزند شهید)
ثبت و تطبیق در کارگزینی/صندوق بازنشستگی و هم‌زمان استعلام از بنیاد
در صورت ادعای «حق نگهداری» یا اختلاف درصد: ارجاع به شورای عالی پزشکی و صدور رأی
اعمال در حکم حقوقی و سپس درج در فیش حقوقی ماهانه
فرض کنید بازنشسته‌ای ۳۰٪ جانبازی و ۶ ماه اسارت دارد. دستگاه مربوطه طبق شیوه‌نامه سال ۱۴۰۴ از الگوی امتیاز × ضریب استفاده می‌کند:
امتیاز تجمیعی ایثارگری بر اساس جداول داخلی دستگاه تعیین می‌شود (نمونه‌های رویه‌ای تا سقف امتیاز تعریف دارند).
فوق‌العاده ایثارگری = امتیاز × ضریب ریالی سال ۱۴۰۴.
اگر دستگاه به‌جای الگوی امتیازی، از درصدی از حداقل حقوق استفاده کند، سهم ماهانه بر همان مبنا محاسبه و درج می‌شود. (برای غیرشاغلان، بنیاد متولی پرداخت خواهد بود.)
عدم تکمیل پرونده ایثارگری یا اختلاف در تطبیق سوابق با بنیاد
نیاز به به‌روزرسانی درصد جانبازی یا رأی جدید شورای پزشکی برای برخی مزایا (مثل حق نگهداری) تفاوت رویه‌ی دستگاه‌ها/صندوق‌ها در نحوه‌ی اعمال «امتیاز» و «ضریب»
تغییرات سالانه بخشنامه‌ها (ضرایب/حداقل حقوق) → نیاز به بروزرسانی حکم
کمک‌هزینه درمان برای بیماری‌های خاص (مطابق دستورالعمل‌های بخش سلامت و بنیاد)
کمک‌هزینه ازدواج (یک‌بار، ۶۵۰۰ × ضریب ریالی سالِ عقد، با قیود زمانی)
کمک‌هزینه تدفین (مشابه فرمول ازدواج با تاریخ مُصرّح)
حق همسر/عائله‌مندی و اولاد (مطابق مقررات جاری صندوق‌ها)
پرونده‌ی ایثارگری را از نظر مدارک و اعتبار به‌روز نگه دارید.
اگر «حق نگهداری» یا درصد جدید می‌خواهید، درخواست ارجاع به شورای عالی پزشکی بدهید.
در صورت عدم درج «عودت ماده ۳۷»، به کارگزینی/صندوق + بنیاد هم‌زمان مراجعه و پیگیری کتبی انجام دهید. تغییرات ضریب ریالی سال را (که پایه بسیاری از مزایا است) پیگیری کنید؛ این مورد عدد نهایی ردیف‌ها را تغییر می‌دهد.
پرسش‌های پرتکرار
1) «فوق‌العاده ایثارگری» دقیقا به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
به ایثارگرانی که درصد جانبازی، مدت آزادگی/اسارت، سابقه جبهه دارند یا فرزند/همسر شهید هستند؛ سازوکار محاسبه و پرداخت بر اساس قانون و بخشنامه‌های سالانه است.
2) اگر استخدام دولت نباشم، این فوق‌العاده برایم پرداخت می‌شود؟
برای افراد مشمولی که در استخدام دولت نیستند، طبق قانون، بنیاد تأمین و پرداخت را انجام می‌دهد.
3) «عودت درمان ماده ۳۷» چیست و چرا گاهی در فیش می‌آید؟
بخشی از کسورات درمانی و بازنشستگی برخی ایثارگران و خانواده شهدا طبق ماده ۳۷ قانون جامع مسترد می‌شود؛ این ردیف با عنوان «عودت ماده ۳۷» در فیش می‌آید.
4) «حق نگهداری» چگونه برقرار می‌شود؟
پس از طرح وضعیت در شورای عالی پزشکی و صدور رأی «استحقاق دریافت»؛ میزان آن تابع درصد ازکارافتادگی و گروه‌های مصوب است.
5) کمک‌هزینه ازدواج/تدفین بر چه مبنایی است؟
هر دو ۶۵۰۰ × ضریب ریالی سال وقوع (با شروط زمانی مقرر).
