صفر تا صد خرید سابقه بیمه برای بیمه شدگان تامین اجتماعی اعلام شد | انواع خرید سابقه بیمه تامین اجتماعی با مراحل و هزینه ها

اگر به فکر بازنشستگی زودهنگام، دریافت مستمری یا تکمیل سوابق بیمه‌ای ناقص خود هستید، احتمالاً این سوال برایتان مطرح شده که «آیا امکان خرید سابقه بیمه وجود دارد؟ شرایط و نحوه خرید بیمه سال‌های قبل چگونه است؟»

در این مقاله، مراحل دقیق و نحوۀ محاسبۀ هزینۀ خرید سوابق بیمه تأمین اجتماعی، انواع خرید سابقه بیمه و نحوه پیگیری آن از سامانه تامین اجتماعی را به‌طور کامل توضیح می‌دهیم.

محاسبان نوشت : خرید سابقه بیمه به معنای پرداخت حق بیمه برای دوره‌هایی است که فرد تحت پوشش تأ‌مین اجتماعی نبوده یا سوابق ناقصی داشته و برای تکمیل سوابق برای بازنشستگی یا استفاده از مزایای دیگر انجام می‌شود. بر‌اساس قوانین سازمان تامین اجتماعی، این امکان فقط برای گروه‌های خاص و شرایط محدود فراهم است و خرید یک‌جای کل سوابق مجاز نیست.

این فرآیند به افراد کمک می‌کند که خلأهای بیمه‌ای را جبران کنند، اما نیازمند اثبات اشتغال یا شرایط ویژه است. برای مثال، اگر سابقه کمتر از ۱۰ سال دارید، می‌توانید با پرداخت مابه‌التفاوت به حداقل سابقه مورد نیاز برای بازنشستگی برسید. این اقدام نه تنها حقوق بازنشستگی را افزایش می‌دهد، بلکه امنیت مالی در دوران کهنسالی را تقویت می‌کند.

شرایط خرید سابقه بیمه سال های قبل

شاید این پرسش برایتان مطرح شود که آیا فردی بدون هیچ سابقه بیمه‌ای می‌تواند کل سابقه سال‌های گذشته را خریداری کند؟

پاسخ منفی است؛ براساس قوانین جاری سازمان تامین اجتماعی، خرید یکجای سابقه بیمه مجاز نیست.

با این حال، استثنائاتی وجود دارد که امکان خرید سابقه سال‌های قبل را فراهم می‌کند. این شرایط عبارت است از:

خرید سابقه بیمه دوران خدمت سربازی

افراد با کمتر از ۱۰ سال سابقه بیمه

کارکنان پاره‌وقت

خرید کسری سوابق بیمه‌ای

خرید سابقه بیمه سربازی

در دوران سربازی افراد تحت پوشش بیمه درمانی قرار می‌گیرند و به ازای مدت زمان خدمت برای آن‌ها سابقه بیمه ثبت می‌شود. این افراد می‌توانند در زمان بازنشستگی با پرداخت حق بیمه مربوطه، حداکثر ۲ سال از مدت خدمت سربازی را به سوابق بیمه‌ای خود اضافه کنند.

افراد با کمتر از ۱۰ سال سابقه بیمه

مردان پس از رسیدن به ۶۰ سالگی و زنان پس از ۵۵ سالگی، واجد شرایط درخواست بازنشستگی از سازمان تامین اجتماعی هستند. در صورتی که سابقه بیمه‌پردازی‌ آن‌ها کمتر از ۱۰ سال باشد، می‌توانند با پرداخت حق بیمه مربوط به کسری سابقه (بر‌اساس نرخ روز و با حداقل یک سال سابقه قبلی)، آن را تا سقف ۱۰ سال تکمیل کنند. در این صورت مستمری بازنشستگی معادل ۱۰ روز حقوق ماهانه (یعنی یک‌سوم حقوق کامل ماهانه) دریافت خواهند کرد.

کارکنان پاره وقت

بر‌اساس بخشنامه شماره ۱۰۰۰/۹۸/۱۴۵۴۸ سازمان تامین اجتماعی، کارکنان پاره‌وقت که حق بیمه آن‌ها تنها برای بخشی از روزهای ماه پرداخت می‌شود، می‌توانند با انعقاد قرارداد در سایت تامین اجتماعی، حق بیمه کسری روزهای باقی‌مانده را به صورت اختیاری پرداخت کنند که سابقه بیمه‌ای آن‌ها کامل شود.

شرایط تکمیل سوابق بیمه گذشته برای این گروه به شرح زیر است:

اشتغال به‌صورت پاره‌وقت در کارگاه‌های مشمول قانون تامین اجتماعی

سن این افراد نباید بیش از ۵۰ سال باشد و درخواست باید قبل از این سن ثبت شود.

افراد پاره‌وقت که فقط برای ۴ روز در هفته حق بیمه پرداخت می‌کنند، با پرداخت هزینه شخصی می‌توانند حق بیمه روزهای باقیمانده را پوشش دهند و نسبت‌ به خرید کسری بیمه تامین اجتماعی اقدام کنند.

خرید کسری سوابق بیمه

سازمان تأمین اجتماعی برای جبران سوابق بیمه‌ای «کسری از ماه» امکانی فراهم کرده است که بیمه‌شدگان از تأثیر منفی این خلأها بر مزایایی مانند مستمری بازنشستگی یا حقوق بازماندگان جلوگیری کنند. شرایط خرید کسری سوابق بیمه‌ای به شرح زیر است:

وجود سابقه ناقص (غیر صفر) در ماه موردنظر: یعنی بخشی از حق بیمه همان ماه قبلاً پرداخت شده باشد.

کارفرما بیمه را برای برخی روزهای ماه رد کرده باشد: مثلاً اگر برای ۱۰ روز حق بیمه پرداخت شود و ۲۰ روز باقی‌مانده بدون بیمه باشد.

اشتغال واقعی فرد در همان ماه قابل اثبات باشد: این مورد معمولاً با استعلام یا تأیید کارفرما، قرارداد کاری، فیش حقوقی یا مدارک مشابه امکان‌پذیر است.

درخواست فرد برای تکمیل کسری به تامین اجتماعی ارائه شود: این درخواست باید از طریق سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تامین اجتماعی یا مراجعه حضوری به شعب مربوطه ثبت شود.

انواع خرید سابقه بیمه تامین اجتماعی

انواع خرید سابقه بیمه تأمین اجتماعی بر‌اساس گروه‌های هدف تقسیم‌بندی می‌شود و هر کدام شرایط منحصربه‌فردی دارد. در ادامه، هر نوع را به تفصیل بررسی می‌کنیم.

خرید سابقه بیمه اختیاری

خرید سابقه بیمه اختیاری برای افرادی که تحت پوشش اجباری نیستند، (مانند فریلنسرها) فراهم شده است. این نوع بیمه داوطلبانه بوده و فرد کل حق بیمه (۲۷ درصد) را براساس حداقل دستمزد مصوب پرداخت می‌کند که سابقه بیمه‌ای ایجاد شود، اما خرید سوابق گذشته مجاز نیست و سابقه تنها از زمان ثبت‌نام به بعد محاسبه می‌شود. شرایط بیمه اختیاری، شامل سن کمتر از ۵۰ سال (یا حداقل ۱۰ سال سابقه برای سنین بالاتر) و حداقل ۳۰ روز سابقه قبلی است. مزایای آن شامل دسترسی به مستمری بازنشستگی، خدمات درمانی و سایر مزایای بیمه‌ای می‌شود.

خرید سابقه بیمه روستایی

خرید سابقه بیمه روستایی برای کشاورزان و روستاییان تحت صندوق بیمه کشاورزان، روستاییان و عشایر امکان‌پذیر است. این نوع بیمه اختیاری بوده و حق بیمه (۱۵ درصد، با سهم دولت) با مشارکت دولت و نرخ آن براساس سطوح درآمدی تعیین شده پرداخت می‌شود. خرید سوابق گذشته محدود به اثبات فعالیت کشاورزی است. شرایط آن شامل سکونت در روستا، سن ۱۸ تا ۵۰ سال و عدم پوشش بیمه اجباری است و مزایای آن شامل بازنشستگی، ازکارافتادگی و درمان می‌شود. درخواست بیمه روستایی را می‌توانید از طریق کارگزاران صندوق یا اپلیکیشن مربوطه ثبت کنید. این گزینه برای روستاییان بدون سابقه بیمه، امنیت مالی فراهم می‌کند.

خرید سابقه بیمه زنان خانه‌دار

زنان خانه‌دار ۱۸ تا ۵۰ ساله که تحت پوشش بیمه اجباری نیستند، می‌توانند از طریق بیمه اختیاری زنان خانه‌دار سابقه بیمه ایجاد کنند. حق بیمه با نرخ‌های (۱۲، ۱۴ یا ۱۸ درصد) قابل پرداخت است و امکان خرید سوابق گذشته وجود ندارد؛ سابقه از زمان ثبت‌نام محاسبه می‌شود. این بیمه مزایایی شامل بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی است. برای افراد بالای ۵۰ سال، داشتن سابقه بیمه به میزان مازاد سن الزامی است. پرداخت حق بیمه به صورت ماهانه از طریق سامانه تامین اجتماعی انجام می‌شود. این طرح به زنان خانه‌دار کمک می‌کند که در دوران بازنشستگی استقلال مالی داشته باشند.

خرید سابقه بیمه دانشجویی

دانشجویان بالای ۱۸ سال که شاغل نبوده و تحت پوشش بیمه اجباری نیستند، می‌توانند از بیمه اختیاری دانشجویی استفاده کنند. این بیمه با پرداخت ۱۸ درصد حق بیمه، امکان ایجاد سابقه بازنشستگی و درمان را فراهم می‌کند. این بیمه درمان و بازنشستگی را پوشش می‌دهد، اما خرید سوابق گذشته مجاز نیست و شرایط آن شامل تحصیل فعال و عدم بیمه اجباری است.

خرید بیمه تامین اجتماعی آزاد

بیمه تامین اجتماعی آزاد همان بیمه اختیاری است و برای افرادی طراحی شده که کارفرما ندارند. متقاضی باید کل ۲۷ درصد حق بیمه را پرداخت کند تا سابقه ایجاد کند. شرایط شامل داشتن حداقل ۳۰ روز سابقه قبلی و سن کمتر از ۵۰ سال است. مزایا شامل بازنشستگی و درمان بوده، اما پوشش بیکاری ندارد. خرید سوابق گذشته تنها در موارد خاص امکان‌پذیر است. ثبت‌نام و درخواست آنلاین از طریق eservices.tamin.ir انجام می‌شود.

خرید سابقه بیمه برای شاغلان تا ۳۵ سالگی

امکان خرید سابقه بیمه برای شاغلان تا ۳۵ سالگی به صورت کلی وجود ندارد، اما در موارد خاص مانند کسری سابقه ماهانه یا استفاده از بیمه اختیاری امکان‌پذیر است. شاغلان پاره‌وقت با حداقل یک روز سابقه در ماه می‌توانند کسری سابقه را تا قبل از ۵۰ سالگی تکمیل کنند. برای ایجاد سابقه آینده، بیمه اختیاری توصیه می‌شود. در صورت ناقص بودن سابقه با ارائه مدارک معتبر اشتغال، ترمیم سابقه ممکن است. برای بررسی دقیق‌تر مراجعه به شعب تامین اجتماعی پیشنهاد می‌شود.

خرید ۵ سال سابقه بیمه

افرادی که حداقل ۵ سال سابقه بیمه دارند و به سن بازنشستگی (۶۰ سال مردان و ۵۵ سال زنان) رسیده‌اند، می‌توانند با پرداخت مابه‌التفاوت، سابقه خود را به ۱۰ سال برسانند. مبلغ پرداختی بر‌اساس ۳۰ درصد دستمزد روزانه ضرب در روزهای مورد نیاز محاسبه می‌شود. این گزینه حقوق ۱۰ روزه فراهم می‌کند و برای تکمیل حداقل سابقه مفید است. اگر سابقه بیش از ۵ سال باشد، قانون جدید اجازه پرداخت باقی‌مانده را می‌دهد.

مبلغ خرید سابقه بیمه تامین اجتماعی ۱۴۰۴ چقدر است؟

مبلغ خرید سابقه بیمه تامین اجتماعی به عوامل مختلفی مانند نوع سابقه، مدت زمان مورد نظر و شرایط فردی بستگی دارد. فرمول محاسبه برای خرید سوابق گذشته به دو صورت زیر است:

۱. محاسبه مبلغ خرید سابقه بیمه تامین اجتماعی

مبلغ خرید سابقه= ٪۳۳ × تعداد روزهایی که شخص حق بیمه پرداخت نکرده × حداقل حقوق روزانه سال درخواست حق بیمه

۲. تکمیل سابقه پرداخت حق بیمه به صورت کسری از ماه

(تعداد روزهایی که کار کرده ÷ تعداد روزهایی که کار نکرده) × دستمزد روزانه × ۲۷٪ = مبلغ خرید سابقه

طبق ماده ۱۴۸ قانون کار و ماده ۴۵ قانون تأمین اجتماعی، کارفرمایان موظف به بیمه کردن کارگران و پرداخت حق بیمه آن‌ها هستند. با این حال، برخی کارفرمایان از انجام این تعهد قانونی اجتناب می‌کنند. در چنین مواردی سازمان تأمین اجتماعی راهکارهایی برای جبران کسری سابقه بیمه و تأمین حقوق بازنشستگی و سایر مزایای کارگران پیش‌بینی کرده است. 

در صورتی که کارفرما حق بیمه کارگر را پرداخت نکرده باشد، کارگر می‌تواند با مراجعه به سازمان تامین اجتماعی و ارائه مدارک معتبر، درخواست ثبت سوابق بیمه‌ای خود را مطرح کند. مدارک مورد نیاز شامل موارد زیر است:

قراردادکاری

فیش حقوقی

سایر اسناد مرتبط با اثبات اشتغال

پس از بررسی و تأیید مدارک توسط تأمین اجتماعی، سوابق بیمه برای شخص ثبت می‌‌شود.

اگر کارفرما از پرداخت بیمه تأمین اجتماعی خودداری کرده باشد، کارگر می‌تواند از طریق اداره کار علیه کارفرما شکایت کند. طبق قانون امکان خرید مستقیم حق بیمه توسط کارگر وجود ندارد، اما در صورت اثبات تخلف کارفرما و صدور رأی به نفع کارگر، کارفرما موظف به پرداخت موارد زیر خواهد بود:

حق بیمهٔ معوقه برای سال‌های گذشته

جریمه‌ای معادل ۲ تا ۱۰ برابر حق بیمه پرداخت نشده

این فرآیند از طریق طرح دعوی در اداره کار پیگیری می‌شود.

پرداخت حق بیمه سال های قبل کارگر در صورت فوت کارفرما

در مواردی که کارفرما فوت کرده یا کارگاه تعطیل شده است، کارگر همچنان می‌تواند حق بیمه خود را مطالبه کند. در این حالت، با ارائه مدارک معتبر برای اثبات اشتغال (مانند قرارداد یا سایر اسناد)، سازمان تامین اجتماعی حق بیمه درخواستی را برای کارگر ثبت خواهد کرد.

سامانه خرید سابقه بیمه تامین اجتماعی

برای پیگیری موارد فوق به صورت غیرحضوری، می‌توانید از طریق سامانه تامین اجتماعی اقدام کنید و طبق مراحل درخواست خود را ثبت کنید.

۱‍. ابتدا وارد سایت eservices.tamin.ir می‌شوید، اگر ثبت‌نام نکرده‌اید، ثبت‌نام خود را انجام می‌دهید.

۲. اگر هم از قبل ثبت‌نام کرده‌اید وارد سامانه بیمه می‌شوید.

۳. در این قسمت ابتدا وارد قسمت بیمه‌شدگان، سپس امور بیمه‌شدگان شوید. حالا یکی از گزینه‌های محاسبۀ خرید بیمه سربازی، تکمیل سوابق بیمه کسری از ماه و پرداخت حق بیمه کسری از ماه را انتخاب کنید. سپس مراحل مربوط به گزینه انتخاب شده را طی و اطلاعات خواسته‌ شده را وارد و درخواست خود را بررسی و نهایی کنید.

در این مقاله، شرایط و نحوۀ خرید سابقۀ بیمۀ سال‌های قبل را به طور کامل بررسی کردیم که می‌توانید به‌صورت قانونی برای آن اقدام کنید.