فرمول محاسبه حقوق بازنشستگی در بیمه‌های مختلف | حقوق بازنشستگی کدوم بیمه بیشتر است؟
نحوه محاسبه بازنشستگی در بیمه‌های مختلف به چه صورت است؟ مهدی جم2 دقیقه پیش۰ زمان مطالعه کمتر از یک دقیقه نحوه محاسبه بازنشستگی نحوه محاسبه بازنشستگی محسن کی منش کارشناس روابط کار در خصوص نحوه محاسبه بازنشستگی در بیمه های مختلف توضیح می دهد.
مولف
: محسن کریمینحوه محاسبه بازنشستگی در بیمه‌های مختلف، به‌ویژه در سازمان تأمین اجتماعی (تأمین اجتماعی) و برخی صندوق‌های بیمه‌ای دیگر، از دو بخش مهم تشکیل می‌شود: الف) شرایط احراز بازنشستگی و ب) فرمول محاسبه مستمری یا حقوق بازنشستگی. در ادامه، با استناد به منابع معتبر، روند محاسبه را بررسی می‌کنیم.
۱. شرایط احراز بازنشستگی
برای بهره‌مندی از حقوق بازنشستگی، بیمه‌شده باید شرایط مشخصی داشته باشد. برای مثال در بیمه تأمین اجتماعی، سابقه پرداخت حق بیمه و طی کردن سن مقرر از جمله شرایط هستند.
همچنین در بیمه اختیاری نیز شرایطی مانند حداقل سابقه پرداخت بیمه مطرح است.
به‌عنوان نمونه، طبق گزارش‌ها، افزایش سن بازنشستگی یا افزایش سنوات مورد نیاز برای بازنشستگی، طبق آیین‌نامه اجرایی، در برخی موارد اعمال می‌شود.
۲. فرمول محاسبه حقوق بازنشستگی در تأمین اجتماعی
برای بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی، فرمول مصوب بر اساس ماده ۷۷ قانون تأمین اجتماعی به این صورت است: «مستمری بازنشستگی برابر است با یک سی‌ام (۱/۳۰) متوسط مزد یا حقوق بیمه‌شده ضربدر سنوات پرداخت حق بیمه، مشروط بر آنکه از ۳۵/۳۰ متوسط مزد یا حقوق تجاوز ننماید».
در این فرمول، «متوسط مزد یا حقوق» معمولاً میانگین حقوق و مزایای مشمول کسور در دو سال آخر خدمت است.
به‌طور دقیق‌تر:
ابتدا مجموع حقوق و مزایای مشمول کسور بیمه در آخرین ۲۴ ماه فعالیت را محاسبه و بر ۲۴ تقسیم می‌کنند تا «میانگین حقوق دو سال آخر» به‌دست آید.
سپس آن میانگین، تقسیم بر ۳۰ شده و در تعداد سنوات پرداخت حق بیمه ضرب می‌شود (تا سقف ۳۵ سهم یعنی حداکثر ۳۵ سال لحاظ شود). مثال: اگر کسی ۳۵ سال سابقه بیمه داشته باشد، برای هر سال یک سی‌ام میانگین حقوق دو سال آخر پرداخت می‌شود، یعنی معادل ۳۵ روز حقوق متوسط ماهانه.
در نتیجه اگر فردی دقیقاً ۳۵ سال سابقه داشته باشد، مستمری او می‌شود میانگین حقوق دو سال آخر × (۳۵/۳۰) = تقریباً ۱٫۱۶۷ برابر میانگین ماهانه حقوق.
لازم به ذکر است که اگر سابقه بیشتر از ۳۵ سال باشد، معمولاً سقف همان ۳۵ سال لحاظ می‌شود.
۳. محاسبه در بیمه اختیاری و سایر بیمه‌ها
برای بیمه‌شدگان تحت پوشش بیمه اختیاری (یعنی کسانی که خود حق بیمه را پرداخت می‌کنند) نیز مبانی مشابهی به کار می‌رود، اما تفاوت‌ها در سابقه، حق بیمه و ساختار وجود دارد.
به عنوان مثال، در بیمه اختیاری، مبنای محاسبه حقوق بازنشستگی نیز میانگین دستمزد دو سال آخر مشمول کسور تقسیم بر ۲۴ محاسبه می‌شود.
همچنین، در بیمه عمر و بازنشستگی برخی شرکت‌های خصوصی/بیمه‌ای، حقوق بازنشستگی به میزان سرمایه اندوخته، مدت قرارداد و میزان حق بیمه پرداختی بستگی دارد.
۴. نکات قابل توجه
سابقه بیمه: هر چه سنوات پرداخت حق بیمه بیشتر باشد، حقوق بازنشستگی بیشتر خواهد بود (تا سقف سنوات تعیین‌شده).
میانگین حقوق دو سال آخر: نقش بسیار مهم دارد؛ افزایش حقوق در دو سال آخر می‌تواند میانگین را بالا برده و مستمری را افزایش دهد.
سقف سنوات: در تأمین اجتماعی معمولاً سنوات بیشتر از ۳۵ سال می‌تواند به همان اندازه محاسبه شود و نه بیشتر.
شرایط خاص: اگر حقوق در دو سال آخر رشد نامتعارف داشته باشد (مثلاً ارتقای ناگهانی)، صندوق می‌تواند متوسط حقوق ۵ سال آخر را ملاک قرار دهد.
افزایش حقوق مستمری بگیران: علاوه بر محاسبه مستمری اولیه، بسته به قانون بودجه یا طرح‌های متناسب‌سازی، افزایش حقوق سالانه برای بازنشستگان اعمال می‌شود.
در مجموع، برای محاسبه حقوق بازنشستگی در بیمه‌های رایج در ایران، سه عامل کلیدی وجود دارد: میانگین حقوق دو سال آخر (یا در برخی موارد ۵ سال)، تعداد سنوات پرداخت حق بیمه، و ضریب فرمول (معمولاً ۱/۳۰ یا ۳۵/۳۰). اگر بیمه‌شده این دو عامل را داشته باشد و شرایط احراز را طی کرده باشد، مستمری ماهانه وی تعیین می‌شود. در بیمه‌های خصوصی یا بیمه عمر هم، عامل «سرمایه و حق بیمه پرداختی» نقش دارد.
با در نظر گرفتن این اصول، افراد می‌توانند تخمینی از میزان بازنشستگی خود داشته باشند و با افزایش سنوات پرداخت حق بیمه یا ارتقای حقوق دو سال آخر، حقوق بازنشستگی‌شان را بهتر نمایند.
