بازنشستگان چشم انتظار توافق دولت و مجلس | هم‌ترازی حقوق بازنشستگان کشوری با تأمین اجتماعی بر اساس سبد معیشت
در تازه‌ترین اقدام جمعی بازنشستگان صندوق بازنشستگی کشوری، متنی خطاب به ریاست جمهوری و ریاست مجلس منتشر شده است که خواستار «هم‌ترازی حقوق بازنشستگان کشوری با بازنشستگان تأمین اجتماعی» بر مبنای عدالت معیشتی است.
مولف
: محسن کریمی
در متن این درخواست، اعتراض نسبت به اختلاف فاحش حقوق میان دو گروه مطرح شده و سه مطالبه مشخص برای اصلاح وضعیت اقتصادی بازنشستگان کشوری ارائه گردیده است.
بازنشستگان کشوری در نامه خود به مقامات عالی کشور تاکید کرده‌اند که حقوق بازنشستگان تحت پوشش تأمین اجتماعی سالانه با لحاظ سبد معیشت و تورم واقعی افزایش می‌یابد، اما بازنشستگان کشوری تا کنون با افزایش درصدی ثابت (مانند ۲۰ درصد) مواجه بوده‌اند. این تفاوت در عمل باعث شده است که یک بازنشسته دیپلمه تأمین اجتماعی به دریافتی حدود ۵۰ میلیون تومان برسد، در حالی که بازنشسته‌ای با مدرک فوق‌لیسانس در همان صندوق کشوری، حقوقی کمتر از ۲۵ میلیون تومان دریافت می‌کند.
مقامات صندوق بازنشستگی کشوری پیشتر گفته‌اند که مطابق قانون برنامه هفتم توسعه، بازنشستگان کشوری باید طی سه سال به ۹۰ درصد حقوق شاغلان هم‌رده برسند. در اولین گام، افزایش حقوق ۴۰ درصدی مدنظر قرار گرفته است تا این فاصله کاهش بیابد.
از سوی دیگر، برخی رسانه‌ها و کاربران بازنشسته به افزایش ناچیز مبالغ «متناسب‌سازی» اعتراض داشته‌اند و گفته‌اند افزایش‌هایی که در فیش حقوقی آمده، کمتر از آن چیزی است که قانون و وعده‌ها پیش‌بینی کرده بودند.
سه محور اصلی مطالبات بازنشستگان کشوری در متن درخواست به شرح زیر است:
هم‌ترازی حقوق با تأمین اجتماعی بر مبنای سبد معیشت و تورم واقعی
همسان‌سازی کامل حق و حقوق بازنشستگان کشوری و تأمین اجتماعی در شرایط برابر (مدرک تحصیلی، سابقه خدمت و رتبه)
تشکیل نهاد مستقل پاسخگو برای پیگیری حقوق بازنشستگان کشوری
این خواسته‌ها بازتاب نارضایتی گسترده‌ای است که در میان بازنشستگان کشوری شکل گرفته و پیامد آن کاهش اعتماد نسبت به وعده‌های دولتی برای عدالت اجتماعی است.
برخی گزارش‌ها حاکی است که در دهه اخیر، شیوه افزایش حقوق در تأمین اجتماعی به شکل ترکیبی از افزایش سالانه و اجرای فرمول متناسب‌سازی بوده است، به طوری که نرخ افزایش برای برخی بازنشستگان به رقمی فراتر از میانگین کشوری رسیده است.
در مقابل، صندوق کشوری عمدتاً به افزایش درصدی ثابت و تعیین‌شده از سوی قانون بودجه اتکا کرده است. در سال ۱۴۰۴، بر اساس اخبار، قرار است حقوق بازنشستگان کشوری با افزایش ۲۰ درصد به‌علاوه ۳۰ درصد متناسب‌سازی محاسبه شود.
اما با وجود این مصوبات، بازنشستگان اعلام می‌کنند که مبالغ ارائه‌شده در فیش‌ها با وعده‌ها فاصله دارند و همسان‌سازی کامل تاکنون تحقق نیافته است.
یکی از مشکلات مهم، شیوه محاسبه «متناسب‌سازی» و فرمول‌های به کار رفته است که گاهی باعث می‌شود بازنشستگان دریافت‌کننده متوسط و بالا، افزایش کمتری نسبت به شاغلان همنام داشته باشند.
همچنین عدم وجود سازوکار نظارتی مستقل برای بازنگری عملکرد صندوق و تضمین اجرای وعده‌های حقوقی، موجب شده بازنشستگان خواهان تشکیل نهاد مستقلی شوند که بر روند اصلاح عدالت حقوقی نظارت کند.
برای تحقق هم‌ترازی، قانون‌گذاری شفاف در مجلس، تصویب آیین‌نامه اجرایی قابل اجرا و الزام دستگاه‌ها به اجرای کامل آن، از راهکارهای پیشنهادی است. افزون بر آن، بازنگری در فرمول محاسبه متناسب‌سازی، لحاظ دقیق تورم واقعی و بازنگری دوره‌ای حداقل و حداکثر حقوق برای جلوگیری از فاصله‌سازی زیاد، از دیگر راهکارها است.
درخواست بازنشستگان کشوری برای هم‌ترازی حقوق با بازنشستگان تأمین اجتماعی، نه تنها اعتراض به نابرابری درآمدی است، بلکه فریادی است برای عدالت اجتماعی در شرایطی که تورم فشار سنگینی بر زندگی بازنشستگان وارد می‌کند. همان‌گونه که در متن کارزار قابل مشاهده است، بازنشستگان خواهان اجرای سریع و شفاف حقوق قانونی خود هستند.
اکنون از دولت و مجلس انتظار می‌رود که با جدیت و شفافیت، به این مطالبه پاسخ دهند و با گام‌هایی عملی، نشان دهند که توجه به بازنشستگان و عدالت اقتصادی، اولویت سیاستگذاری کلان کشور است. عدم اقدام جدی ممکن است به تشدید نارضایتی عمومی و تضعیف سرمایه اجتماعی منجر شود.
متن دقیق کارزار به شرح زیر است :
درخواست هم‌ترازی حقوق بازنشستگان کشوری با تأمین اجتماعی
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
جناب آقای دکتر پزشکیان
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
جناب آقای دکتر قالیباف
با سلام و احترام،
ما جمعی از بازنشستگان کشوری نسبت به تفاوت فاحش و ناعادلانه میان حقوق بازنشستگان کشوری و بازنشستگان تأمین اجتماعی، اعتراض داریم.
در حالی که حقوق بازنشستگان مشمول تأمین اجتماعی هر سال بر اساس سبد معیشت و نرخ واقعی تورم افزایش می‌یابد، بازنشستگان کشوری تنها مشمول افزایش درصدی ثابت (نظیر ۲۰ درصد) بوده‌اند.
این روند ناعادلانه باعث شده تا امروز، حقوق یک بازنشسته دیپلمه تأمین اجتماعی حدود ۵۰ میلیون تومان باشد، در حالی که بازنشسته فوق‌لیسانس و بالاتر کشوری کمتر از ۲۵ میلیون تومان دریافت می‌کند.
در راستای تحقق عدالت اجتماعی، ما خواهان موارد زیر هستیم:
هم‌ترازی حقوق بازنشستگان کشوری با تأمین اجتماعی بر اساس سبد معیشت
همسان‌سازی کامل حقوق بازنشستگان کشوری و تأمین اجتماعی در شرایط مساوی (مدرک، سابقه، رتبه)
تشکیل نهاد مستقل و پاسخگو برای پیگیری حقوق بازنشستگان کشور
