پشت پرده حذف کالابرگ بازنشستگان | بازنشستگان دیگر یارانه و کالابرگ نمی گیرند؟

امروز برخی از رسانه ها خبر از حذف کالابرگ و یارانه بازنشستگان داده بودند که پس از بررسی های به عمل آمده هیچ منبع رسمی یا نهادی این خبر را تایید نکرده و اساسا کذب است.در حالی که اعتراض‌ها به وضعیت معیشتی بازنشستگان هر روز پررنگ‌تر می‌شود و حقوق‌های فعلی پاسخگوی هزینه‌های زندگی و تورم روزافزون نیستند، اخباری منتشر شده مبنی بر اینکه مجلس و دولت طرحی دارند برای تخصیص سبد کالایی یا کالابرگ ویژه بازنشستگان تا فشار معیشتی آنان را در کوتاه‌مدت کاهش دهد و آن را به‌عنوان مکمل طرح همسان‌سازی حقوق معرفی می‌کنند.

 اما واقعیت ماجرا پیچیده‌تر است؛ برخی گزارش‌ها و واکنش‌ها حکایت از آن دارند که این خبر در بخش‌هایی کذب یا ناقص است، و دستوری برای حذف کالابرگ یا یارانه بازنشستگان نیست . 

یکی از خبرهایی که اخیراً در رسانه‌ها منتشر شده این است که “کالابرگ ۸۰۰ هزار تومانی بازنشستگان” یا “افزایش ۳۰۰ هزار تومانی اعتبار کالابرگ” برای بازنشستگان مطرح شده است. این مطلب در برخی سایت‌ها به عنوان خبر قطعی منتشر شده است، اما پس از بررسی‌ها این خبر تکذیب شده‌ است. 

در گزارشی آمده است که حذف کالابرگ برای بازنشستگان به شرط داشتن حقوق بالا مطرح شده است و طرح کالابرگ بازنشستگان هنوز به صورت قطعی تصویب نشده است. 

همچنین برخی رسانه‌ها گزارش داده‌اند که خبر افزایش ۳۰۰ هزار تومانی کالابرگ برای دهک‌های کم‌درآمد ممکن است شایعه یا نسخه نهایی نشده باشد. 

از سوی دیگر، در بخش‌هایی از رسانه‌ها آمده است که دهک‌بندی جدید یارانه هم در دستور کار قرار دارد و در قانون بودجه سال ۱۴۰۴ مصوب شده است که یارانه نقدی دهک‌های هشتم تا دهم حذف شوند. 

دیوان محاسبات نیز هشدار داده است که حذف یارانه از دهک‌های بالا در حال وارد شدن به فاز جدی است و اجرا کنندگان باید مراقب پیامدهای آن باشند. 

در کنار این اخبار، در حوزه بازنشستگان نیروهای مسلح، طرح کالابرگ یا اعتبارات کالایی ویژه آنها مطرح شده است. مثلاً گزارش شده: «شارژ کالابرگ الکترونیکی ویژه بازنشستگان نیروهای مسلح» از مهرماه آغاز شده و آنان می‌توانند از فروشگاه‌های اتکا به‌صورت غیرنقدی کالای اساسی دریافت کنند. 

چند نکته قابل تامل وجود دارد که نشان می‌دهد آنچه به‌عنوان طرح کالابرگ بازنشستگان مطرح می‌شود، ممکن است بیشتر در حد گمانه یا شایعه باشد:

هنوز متن مصوبه‌ای از دولت، سازمان تأمین اجتماعی یا مجلس منتشر نشده که دقیقاً بگوید سبد کالایی یا کالابرگ ویژه بازنشستگان اجرایی خواهد شد یا نه، چه کسانی مشمول خواهند بود و مبالغ و تخصیص آن چگونه خواهد بود. بسیاری از مطالب مربوط به “طرح پیشنهادی” یا “بحث در مجلس” هستند نه تصمیم نهایی. 

برخی رسانه‌ها بعد از انتشار اولیه، بخش‌هایی از اخبار را تکذیب کرده‌اند یا گفتند خبر هنوز نهایی نیست. برای مثال افزایش ۳۰۰ هزار تومانی کالابرگ برای بازنشستگان به‌عنوان خبر قطعی، در بررسی‌ها غیرمعتبر یافته شده است. 

با اعمال دهک‌بندی جدید و حذف یارانه نقدی از دهک‌های درآمدی بالا، برخی نگرانی دارند که بازنشستگانی که دارای درآمد یا دارایی نسبی باشند، مشمول حذف یارانه یا محدودیت شده و از طرح کالابرگ جدید محروم شوند. در واقع شاید آنچه به عنوان حمایت اعلام می‌شود، مشروط به داشتن وضعیت درآمدی پایین‌تر باشد. 

گفته شده است که دولت طبق قانون بودجه موظف به حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم تا دهم است، بنابراین منابع آزادشده از حذف یارانه ممکن است پیشنهاد شود به دهک‌های پایین‌تر اختصاص یابد، ولی اینکه بازنشستگان همگی مشمول این طرح شوند قطعی نیست. 

اجرای کالابرگ یا سبد کالایی نیازمند بودجه، زیرساخت توزیع کالا و نظارت است. اجرای ناقص یا دیرهنگام این طرح ممکن است منجر به مشکلاتی مثل سوءاستفاده، نرسیدن کالا به بازنشستگان و تأخیر شود.

اگرچه بیان اینکه “طرح کالابرگ بازنشستگان اجرا می‌شود و افزایش اعتبار آن ۳۰۰ هزار تومان است” ممکن است در برخی رسانه‌ها منتشر شده باشد، اما شواهد حاکی از آن است که این ادعا هنوز در حد پیشنهاد است و نه تصمیم قطعی. حذف یارانه دهک‌های بالاتر و انتقال منابع به طبقات پایین به‌عنوان یک سیاست عمومی مطرح شده، اما اینکه بازنشستگان به‌طور خودکار از آن بهره‌مند شوند، تضمینی نیست.

برای بازنشستگان، مهم است که:

پیگیری اخبار رسمی از منابع حکومت و سازمان تأمین اجتماعی را داشته باشند

در صورتی که طرح کالابرگ تصویب شود، باید شفافیت در معیارهای مشمولیت، مبلغ نهایی و نحوه توزیع وجود داشته باشد

نگذارند کل امیدشان به طرح کوتاه‌مدت کالابرگ باشد؛ اصلاح ساختاری حقوق و همسان‌سازی باید اولویت باشد

اگر دهک‌بندی جدید آنها را در دهک پردرآمد قرار دهد، ممکن است از این امکانات بازمانند

در نهایت، آنچه امروز در رسانه‌ها به عنوان خبر مطرح می‌شود، هنوز در مرحله پیشنهاد یا بررسی است. بازنشستگان باید منتظر اعلام رسمی باشند و با احتیاط به ادعاهایی که رقم و اجرا را قطعی می‌کنند نگاه کنند؛ چرا که در عدم دقت، ممکن است امیدهایی کاذب شکل بگیرد و نارضایتی عمیق‌تر شود.