سیب قرمز گوجه‌ای؛ کمیاب‌ترین سیب دنیا در اردبیل و میاندوآب!

در میان هزاران نوع سیب که در باغ‌های دنیا دیده می‌شود، تنها معدودی از آنها توانسته‌اند با رنگ، طعم و داستان خود، توجه طبیعت‌دوستان و کشاورزان را جلب کنند. یکی از این گنجینه‌های کمیاب، سیب توسرخ یا Redlove apple است؛ میوه‌ای که گوشتش همان‌قدر سرخ است که پوستش، و ریشه‌هایش در دل خاک ایران می‌روید.

گرچه نام این سیب نخستین‌بار در اروپا شنیده شد، اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که این میوه به‌صورت طبیعی در شمال‌غرب ایران نیز وجود دارد؛ به‌ویژه در مناطق میاندوآب، خوی و اطراف شاهرود. در کنار این مناطق، استان اردبیل به‌دلیل آب‌و‌هوای خاص و خاک حاصل‌خیزش، امروز بزرگ‌ترین تولیدکننده سیب توسرخ در ایران و حتی جهان به شمار می‌رود. این افتخار، حاصل تلاش باغدارانی است که با اصلاح نژاد و پرورش نهال‌های مقاوم، این گونه نادر را از خطر فراموشی نجات داده‌اند.

سیب توسرخ برخلاف بیشتر سیب‌ها که درونشان سفید است، گوشت قرمزی خیره‌کننده دارد.

به گزارش راز بقا این رنگ سرخ طبیعی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی قوی به نام آنتوسیانین‌ها ناشی می‌شود؛ موادی که سلامت قلب را بهبود می‌بخشند و با پیری سلولی مقابله می‌کنند. جالب است بدانید مقدار آنتی‌اکسیدان در این نوع سیب ۳۰ تا ۴۰ درصد بیشتر از سیب‌های معمولی است، و همین ویژگی باعث شده لقب «سیب خونی» را هم بگیرد.

طعم سیب توسرخ کمی ترش و آبدار است، طعمی میان سیب و انار که حس تازگی را زنده می‌کند. این سیب برای تهیه آب‌میوه‌های طبیعی و دسر‌های سالم بسیار محبوب است. همچنین بر خلاف سیب‌های معمولی، تکه‌های بریده‌شده آن در مجاورت هوا سیاه نمی‌شوند؛ چون میزان اکسیداسیون در بافت گوشتش بسیار پایین است. مصرف مداوم آن می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی، کنترل قند خون، شادابی پوست و کاهش کلسترول کمک کند.

درخت سیب توسرخ نسبت به تغییرات دمایی مقاومت بالایی دارد. اصلاح‌نژادگران در میاندوآب و اردبیل طی سال‌های اخیر نهال‌هایی تولید کرده‌اند که در برابر گرما، سرما و کم‌آبی دوام بیشتری دارند. این درخت نیمه‌عمود و گسترده رشد می‌کند، شاخه‌های کوتاه و پربار دارد و معمولاً زودرس و پربار است.

از نظر باغداران، این نوع سیب برای انبارداری و صادرات نیز گزینه‌ای مناسب است، زیرا پوست ضخیم و مقاوم آن مانع از پوسیدگی زودرس می‌شود.

نادر بودن این میوه فقط به‌خاطر رنگ یا طعمش نیست، بلکه به دلیل شرایط خاص رشد و نیاز به خاک و آب‌و‌هوای خاص است. این سیب در هر خاکی رشد نمی‌کند و برای به‌ثمر نشستن، نیازمند زمستان سرد و تابستان معتدل است. به همین دلیل در بیشتر نقاط دنیا کاشت آن دشوار است، اما اقلیم خاص شمال‌غرب ایران، محیطی ایده‌آل برای آن فراهم کرده است.

در سال‌های اخیر، افراد و شرکت‌هایی از کشور‌های مختلف تلاش کرده‌اند این نوع سیب را به نام خود ثبت کنند، اما در بسیاری از مناطق ایران، این گونه به‌صورت خودرو و بومی رشد می‌کند. دانه‌های خود میوه نیز بذر‌های سالم و قابل تکثیر هستند، بنابراین کشاورزان ایرانی می‌توانند بدون نیاز به واردات، آن را پرورش دهند.

کارشناسان کشاورزی معتقدند که اگر حمایت مناسبی از باغداران شمال‌غرب ایران انجام شود، سیب توسرخ می‌تواند یکی از محصولات صادراتی پرسود کشور باشد. رنگ و طعم منحصر‌به‌فرد این میوه در بازار جهانی توجه شرکت‌های تولیدکننده آب‌میوه، نوشیدنی و دسر را جلب کرده است. همچنین علاقه روزافزون مردم به میوه‌های طبیعی و خاص، آینده‌ای روشن برای گسترش باغ‌های سیب توسرخ در ایران ترسیم می‌کند.

 سیب توسرخ تنها یک میوه نیست؛ ترکیبی از زیبایی، سلامت و هویت ایرانی است. از دل خاک اردبیل و میاندوآب تا بازار‌های جهانی، این سیب نماد زنده‌ای از ظرفیت‌های طبیعی ایران است. رنگ سرخش، یادآور زندگی است و طعم ترشش، نشانی از طبیعتی ناب که هنوز در گوشه‌های بکر این سرزمین می‌تپد.