تغییر در مزایا و بندهای فیش حقوقی بازنشستگان تامین اجتماعی | اضافه شدن افزایش 2 میلیون تومانی به حقوق مستمری بگیران

موج اعتراض‌ها عمدتاً حول تغییرات اخیر در پرداخت این کمک‌هزینه، حذف برخی پرونده‌ها و شرایط جدید محاسبه آن می‌چرخد. در گزارش زیر، وضعیت حق اولاد برای بازنشستگان در مهر و آبان سال جاری بررسی می‌شود، با ارجاع به منابع معتبر و واکنش‌های رسمی و مردمی.

بر اساس ماده ۸۶ قانون تأمین اجتماعی، حق اولاد (یا همان کمک‌هزینه اولاد) به بازنشستگان و مستمری‌بگیرانی تعلق می‌گیرد که فرزندانی تحت تکفل قانونی داشته باشند. این کمک به منظور پوشش بخشی از هزینه‌های نگهداری و تربیت فرزندان تعریف شده است. 

شرایط معمول تعلق این حق به این صورت است:

بیمه‌شده باید حداقل ۷۲۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. 

فرزندان باید در سن قانونی باشند: معمولاً زیر ۱۸ سال برای داشتن این کمک. در مواردی که فرزندان بالای ۱۸ سال باشند، اگر در حال تحصیل باشند یا به دلیل بیماری یا نقص عضو نتوانند کار کنند، با تأیید کمیسیون‌های پزشکی، حق اولاد ادامه می‌یابد. 

تعداد فرزند مشمول: در گذشته محدودیتی بود و حق اولاد تا دو یا سه فرزند پرداخت می‌شد. 

 اما طبق مصوبه اخیر مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی، سقف سه فرزند در پرداخت حق اولاد برداشته شده است و در حال حاضر به تمام فرزندان تحت تکفل امکان تعلق این مزیت داده شده است. 

به این ترتیب، قانون ‌و بخشنامه‌های سازمان تأمین اجتماعی، در سال‌های اخیر مسیر بازبینی برای حذف محدودیت تعداد فرزند را آغاز کرده‌اند و تغییراتی در اجرا دیده شده است.

حذف حق اولاد برخی بازنشستگان

یکی از نکات پرچالش در مهرماه، حذف کمک‌هزینه اولاد از پرونده تعدادی از بازنشستگان یا بازماندگان بود. طبق گزارش‌ها، در فرآیند به‌روزرسانی سوابق و استعلام از مراجع ذی‌صلاح، مواردی شناسایی شدند که در آن‌ها فرزندان افراد از شرایط تکفل و سن قانونی خارج شده‌اند و بر این اساس، پرداخت حق اولاد این پرونده‌ها متوقف شد. 

سازمان تأمین اجتماعی در واکنش اعلام کرد که این تغییر شامل همه مستمری‌بگیران نمی‌شود و تنها مواردی که در بررسی اسناد وضعیت آنها نیاز به اصلاح داشته است، مشمول حذف شده‌اند. 

 برخی گزارش‌ها حاکی از آنند که حدود ۵۰۰ هزار پرونده بازمانده یا بازنشسته در این فرآیند بررسی شدند که ممکن است مشمول حذف این مزیت شده باشند. 

بازنشستگان معترض بیان کرده‌اند که این حذف ناگهانی، بدون اطلاع‌رسانی شفاف صورت گرفته و باعث شوک معیشتی برای برخی خانواده‌ها شده است.

در نقطه مقابل، برخی گزارش‌ها حاکی از آن‌اند که دولت و نمایندگان تأمین اجتماعی در لایحه بودجه و مذاکرات، پیشنهاداتی برای افزایش ارزش ریالی حق اولاد و کمک‌هزینه همسر برای بازنشستگان مطرح کرده‌اند.

به عنوان نمونه، گفته شده است که حق اولاد از مبلغی مانند ۸۶۹ هزار تومان به حدود یک میلیون و ۷۱۹ هزار تومان افزایش خواهد یافت (معادل افزایش ۱۰۰٪). 

 همچنین برخی خبرگزاری‌ها نقل کرده‌اند که حق اولاد برای بازنشستگان تا سقف ۴۲۰ هزار تومان بوده و بناست به ۸۶۹ هزار تومان برسد. 

با این حال، باید تأکید کرد که این اعداد محصولات پیشنهادها یا گزارش رسانه‌ای هستند و هنوز تأیید رسمی نهایی از سوی سازمان تأمین اجتماعی به صورت عمومی منتشر نشده است.

از لحاظ زمانی، در ماه مهر و آبان سال جاری، بازنشستگان با دو وضعیت روبه‌رو بودند:

بازنشستگان یا مستمری‌بگیرانی که طبق قوانین و بخشنامه‌ها شرایط کامل حق اولاد را داشتند:

این افراد معمولاً بدون تغییر یا توقف، حق اولاد دریافت می‌کردند. در مواردی که تعداد فرزندان یا شرایط سنی تغییر کرده باشد، بررسی دوباره صورت گرفت.

افرادی که در دوره به‌روزرسانی پرونده، حق اولاد آنها متوقف شد:

بسیاری از کسانی که در مهر و آبان شاهد کاهش دریافتی بودند، دلیل آن را حذف بخشی از حق اولاد می‌دانند. سازمان اعلام کرده است که کسانی که معتقدند اشتباهی رخ داده، می‌توانند با ارائه مدارک لازم، درخواست بازنگری ثبت کنند. 

در شهریورماه گزارش شده بود که برخی از بازنشستگان، علاوه بر اینکه حق اولاد آنان حذف شده، پیام‌هایی درباره اصلاح پرونده دریافت کرده‌اند. 

حذف یا توقف پرداخت حق اولاد می‌تواند تأثیر مستقیم بر معیشت خانواده بازنشستگان داشته باشد؛ به‌ویژه برای خانواده‌هایی که فرزندان زیر ۱۸ سال دارند یا فرزندان بالای ۱۸ سال هنوز مشمول شرایط تحصیل یا ناتوانی هستند. این مسئله ممکن است فشار مالی را افزایش دهد و موجب نارضایتی گسترده شود.

در عین حال، افزایش پیشنهاد شده حق اولاد در مذاکرات بودجه‌ای اگر به تصویب برسد، می‌تواند مقداری از فشار اقتصادی را تخفیف دهد. اما تا زمانی که افزایش‌ها به صورت رسمی ابلاغ و پرداخت نشوند، بازنشستگان همچنان در وضعیت بلاتکلیفی باقی می‌مانند.

از دیدگاه قانونی، برداشته شدن سقف تعداد فرزند یکی از نقاط تحول در محاسبه حق اولاد به شمار می‌رود که می‌تواند عدالت بیشتری در میان بازنشستگان ایجاد کند. اگر این تغییر اجرایی شود، تعداد بیشتری از فرزندان تحت تکفل می‌توانند از مزایای مالی بهره‌مند شوند. 

با این همه، مشکلات اجرایی، نقص در اطلاعات پرونده‌ها، مغایرت در سوابق یا تغییر شرایط تکفل، همواره امکان دارد باعث بروز نابه‌سامانی در پرداخت‌ها شود.

در مهر و آبان امسال، موضوع حق اولاد بازنشستگان تأمین اجتماعی به یکی از محورهای اصلی اعتراضات تبدیل شد؛ چرا که برخی افراد تجربه حذف یا توقف این مزیت را داشتند و برخی دیگر منتظر تحقق وعده‌های افزایش آن.

برای روشن شدن وضعیت، ضروری است سازمان تأمین اجتماعی با شفافیت کامل آمار حذف‌ها و اصلاحات انجام‌شده را منتشر کند و تضمین دهد کسانی که ادعا دارند حق‌شان بی‌جهت قطع شده است، امکان بازنگری و اصلاح پرونده را داشته باشند. همچنین، تصویب پیشنهادهای بودجه‌ای برای افزایش ریالی حق اولاد و همسر باید وارد فاز اجرا شود تا وعده‌ها به واقعیت بدل شوند.

بازنشستگان نیز توصیه می‌شود، اگر دریافتی حق اولاد آنان کم شده یا متوقف شده است، اسناد تحصیلی یا مدارک وضعیت تکفل فرزندان را به همراه درخواست بازنگری ارائه دهند. اقدام به پیگیری از طریق مراکز مربوط در تأمین اجتماعی احتمال بازگشت حق آنها را افزایش می‌دهد.