خبر خوش مجلس از بازنگری در رقم عیدی کارگران؛ عیدی بازنشستگان کارگری هم افزایش می یابد؟
مبلغی که برای عیدی کارگران اعلام شده است، هرچند نسبت به سالهای گذشته افزایش داشته، اما کافی نیست و میتوان این رقم را به نفع کارگران عزیز افزایش داد.
مولف
: محسن کریمی
مجلس در رقم عیدی کارگران بازنگری انجام میدهد؟
نماینده مجلس گفت: مجلس حمایت از قشر عزیز و عظیم کارگر را جزو وظیفه ذاتی خود میداند و اگر نیاز به قانون و بعد نظارتی باشد، مجلس این موضوع را جزو وظایف ذاتی خود میداند و آن را در برنامههای آینده خود قرار میدهد.
رحمدل بامری دبیر اول کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره عیدی کارگران گفت: همانگونه که در دین مبین اسلام و در فرمایشات بزرگان دینی ما، چه امامین انقلاب و چه سایر بزرگان و فرمایشات اخیر حضرت آقا باید بر دست کارگر بوسه زد چراکه تولید، خلاقیت، اشتغال و نوآوری را هم در فکر و هم در دستان کارگران میبینیم.
نماینده مردم ایرانشهر،سرباز، دلگان، فنوج ، بمپور، بخشهای بنت، لاشار، آشار و آهوران در مجلس اظهار کرد: کارگران قشر زحمتکشی هستند که اگر تولید آنان نباشد، قطعا زندگی ما به تعبیری معنا نخواهد داشت ازاینرو، ما بهعنوان قانونگذار و دولت نیز بهعنوان مجری، مکلف هستیم حداقل معیشت کارگران را چه از طریق وضع قوانین جدید و چه از بعد نظارت و اجرایی تأمین کنیم.
این نماینده مجلس میگوید هر ساله دولت مبلغی را برای عیدی کارگران و کارمندان تصویب میکند که هر دو قشر، عزیز و قابل احتراماند، اما قشر کارگری که مستقیماً با کار، تلاش و جهاد، زندگی خود را میگذرانند مطمئنا باید هم عیدی آنها و هم قانون کار را به شکل دقیق برای آنها اجرا کنیم.
دبیر اول کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس بیان کرد: مبلغی که برای عیدی کارگران اعلام شده است، هرچند نسبت به سالهای گذشته افزایش داشته، اما کافی نیست و میتوان این رقم را به نفع کارگران عزیز افزایش داد. از طرف دیگر، کارگران نیز با افزایش تولید خود میتوانند امید را در جامعه افزایش دهند.
بامری در پاسخ به این سوال که آیا مجلس در رقم عیدی کارگران بازنگری انجام میدهد؟، گفت: قطعا مجلس حمایت از قشر عزیز و عظیم کارگر را جزو وظیفه ذاتی خود میداند و اگر نیاز به قانون و بعد نظارتی باشد، مجلس این موضوع را جزو وظایف ذاتی خود میداند و آن را در برنامههای آینده خود قرار میدهد.
در سالهای اخیر، مبلغ عیدی تمامی بازنشستگان شامل بازنشستگان تأمین اجتماعی، کشوری و لشکری در جلسه هیئت وزیران که معمولاً در اواسط بهمنماه برگزار میشود، تعیین میگردد. پس از تصویب، این مبلغ به حساب بازنشستگان واریز میشود.
با این حال، بازنشستگان تأمین اجتماعی نسبت به پرداخت عیدی به میزان عیدی کارمندان دولت اعتراض دارند. مبلغ عیدی بازنشستگان معمولاً برابر با عیدی کارمندان دولت است. سال گذشته، عیدی بازنشستگان در تاریخ ۱۵ بهمن اعلام شد و به احتمال زیاد امسال نیز مبلغ عیدی در همان زمان تعیین خواهد شد.
در سالهای اخیر عیدی بازنشستگان کشوری، لشکری و تامین اجتماعی در ماه بهمن تعیین تکلیف شده و مبلغ عیدی در ماه بهمن یا اوایل اسفند به حساب بازنشستگان واریز شده است.
در سال ۱۴۰۱ مبلغ عیدی بازنشستگان یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تعیین شد و بابت همسر مبلغ ۵۰۰ هزار تومان و بابت هر فرزند تحت تکفل مبلغ ۲۰۰ هزار تومان به کل مبلغ عیدی افزوده و به حساب بازنشستگان پرداخت شد.
در سال ۱۴۰۲ نیز عیدی بازنشستگان به ازای هر نفر ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و به ازای همسر ۷۰۰ هزار تومان و به ازای هر فرزند تحت تکفل ۳۰۰ هزار اعلام و واریز شد.
با توجه به روال سالهای قبل میتوان پیشبینی کرد که عیدی بازنشستگان در نیمه دوم بهمن ۱۴۰۳ تعیین تکلیف خواهد شد.
در سال ۱۴۰۲ عیدی بازنشستگان کشوری در روز ۲۰ بهمن و قبل از واریز حقوق بهمنماه به حساب آنان واریز شد و واریز عیدی بازنشستگان تامین اجتماعی نیز در هفته نخست اسفندماه انجام شد. این رویهای است که در سالهای قبل نیز اتفاق افتاده و به همین خاطر انتظار میرود در سال جاری نیز جلسه هیئت وزیران برای تعیین مبلغ عیدی کارمندان و بازنشستگان در نیمه بهمنماه برگزار شود.
در خصوص مبلغ عیدی بازنشستگان نیز پیشبینیهای مختلفی صورت گرفته و برخی شایعات در خصوص واریز عیدی با ارقام بیش از ۱۰ میلیون تومان منتشر شده است که با توجه به روال سالهای گذشته باور چنین ارقامی سخت به نظر میرسد.
با توجه به میزان تغییر عیدی بازنشستگان در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱، پیش بینی میشود که عیدی بازنشستگان در سال جاری به حدود ۴ میلیون تومان برسد و به ازای همسر حدود یک میلیون تومان و به ازای هر فرزند نیز حدود ۵۰۰ هزار تومان به این مبلغ افزوده شود. البته این تنها یک پیشبینی بر اساس رویه سالهای گذشته است و این امکان وجود دارد که هیئت وزیران در سال ۱۴۰۳ تصمیم متفاوتتری در این زمینه اتخاذ نماید.
رئیس هیأتمدیره کانون کارگران بازنشسته شهرستان ری اعلام کرده است که بازنشستگان نباید در تأمین هزینههای خانواده دچار فشار یا شرمزدگی شوند و خواستار عیدی متناسب با شرایط اقتصادی کنونی شده است.
استدلال اصلی بازنشستگان این است که آنان سالها براساس قوانین کار بیمهپردازی کردهاند؛ بنابراین منطقی نیست که عیدیشان با الگوی رقم ثابت مشابه کارمندان پرداخت شود. به باور آنان، عیدی ثابت با واقعیت هزینههای زندگی همخوانی ندارد و در سالهای اخیر به شکل محسوسی از تورم عقب مانده است.
دو مدل پرداخت عیدی در ایران
۱. مدل کارمندی (رقم ثابت)
در این مدل که برای کارمندان دولت و بازنشستگان کشوری اجرا میشود، رقم عیدی هر سال در هیأت دولت تصویب میشود.
برای نمونه در سال ۱۴۰۴، عیدی کارکنان دولت شامل موارد زیر بود:
عیدی پایه: ۳ میلیون تومان
حق عائلهمندی: ۸۴۰ هزار تومان
حق اولاد: ۳۶۰ هزار تومان به ازای هر فرزند
۲. مدل کارگری (مشمولان قانون کار)
در این مدل، عیدی بر اساس فرمول زیر محاسبه میشود:
حداقل: ۶۰ روز مزد
حداکثر: ۹۰ روز مزد (با سقف قانونی مشخص)
بازنشستگان تأمین اجتماعی معتقدند که چون سابقه شغلیشان مبتنی بر قانون کار بوده، باید عیدی آنان نیز از این فرمول تبعیت کند.
کارزار محاسبه عیدی به سبک کارگران
مطالبه اصلی این کارزارها روشن است:
عیدی پایان سال بازنشستگان تأمین اجتماعی باید مثل کارگران شاغل محاسبه و پرداخت شود.
بر اساس این منطق، یک بازنشسته کارگری که سالها حق بیمه پرداخت کرده، نباید عیدیاش به «رقم ثابت» محدود شود؛ زیرا این رقم ثابت به مرور قدرت خرید خود را از دست داده است.
چرا اختلاف میان عیدی شاغلان و بازنشستگان حساس شده است؟
سه عامل اصلی وجود دارد:
۱. افزایش هزینههای درمان و بیمه تکمیلی
بخش زیادی از عیدی بازنشستگان برای پوشش هزینههای درمان خرج میشود.
۲. اختلاف محسوس میان دستمزدهای کارگری و کارمندی
بازنشستگان کارگری میگویند وقتی حقوقشان با کارمندان همتراز نیست، مدل عیدی ثابت نیز عادلانه نیست.
۳. استناد به فرمول شفاف قانون کار
وجود یک فرمول روشن برای کارگران شاغل، انتظار تطبیق را طبیعیتر کرده است.
