اعلام فرمول جدید برای واریز یارانه نقدی | افزایش رقم یارانه نقدی از این ماه قطعی شد
پس از سالها انتقاد از ناکارآمدی دهکبندی، فرمول جدیدی برای دریافت یارانه و کالابرگ اجرایی شد.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که فرمول جدیدی برای پرداخت یارانهها جایگزین دهکبندی سنتی خواهد شد. این تغییر که پس از سالها انتقاد از ناکارآمدی سیستم قدیمی مطرح شده است، با تمرکز بر درآمد واقعی خانوار وعده میدهد عدالت بیشتری در توزیع یارانهها برقرار شود.
این اصلاح، به ویژه پس از حذف گسترده یارانهها در ماههای اخیر و افزایش انتقادها از دقت معیارهای فعلی، راهکاری جدید برای ارزیابی توان مالی خانوارها ارائه میکند.
بیش از یک دهه از اجرای دهکبندی یارانهها گذشته است، اما انتقادها هر سال شدت بیشتری گرفتهاند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که معیارهای فعلی، تصویر واقعی توان مالی خانوارها را نشان نمیدهند. حذف گسترده یارانهها، سؤالات جدی درباره دقت سنجش درآمد ایجاد کرده است: آیا این شاخصها واقعاً شرایط معیشتی خانوارها را منعکس میکنند؟
احمد میدری با انتقاد صریح از سیستم موجود گفت: «تصور ثروتمند بودن همه ۲۷ میلیون نفر در سه دهک بالای درآمدی اشتباه است. بسیاری از این افراد لزوماً مرفه نیستند.» این سخنان مسیر اصلاحات جدید را روشن میکند و آییننامه پیشنهادی اکنون برای تصویب به هیئت دولت ارسال شده است.
ویژگیهای فرمول جدید یارانهها
آییننامه پیشنهادی وزارت کار، دهکهای ۸، ۹ و ۱۰ را کنار گذاشته و درآمد واقعی خانوار را با دقت بیشتری بررسی میکند. شاخصهای اصلی این فرمول شامل موارد زیر است:
درآمد خالص خانوار: پس از کسر مالیات و هزینههای ضروری
تعداد اعضای خانوار: خانوادههای پرجمعیت نیاز بیشتری دارند
هزینههای واقعی زندگی: شامل مسکن، خوراک، حملونقل و خدمات شهری
تفاوت هزینهها بین تهران و سایر شهرها: هزینه زندگی در تهران به طور محسوسی بالاتر است
این فرمول باعث میشود خانوارهایی که درآمد بالا دارند ولی هزینههای زندگیشان سنگین است، امکان دریافت یارانه محدود نشود و برعکس، افرادی که درآمدشان کمتر است اما در گروههای بالای دهکبندی سنتی قرار گرفتهاند، مورد حمایت بیشتری قرار گیرند.
مثال عملی فرمول جدید
یک خانواده مستأجر در تهران با درآمد ماهانه ۴۰ میلیون تومان، پس از کسر هزینههای ضروری مانند اجاره و خوراک، ممکن است در گروه متوسط یا کمدرآمد قرار گیرد. این روش، برخلاف سیستم قبلی که صرفاً ظاهر درآمد را ملاک قرار میداد، توان واقعی خانوار برای تأمین معیشت را میسنجد و به گفته وزیر کار، عادلانهتر است.
جدول نمونه ارزیابی یارانه بر اساس فرمول جدید
| شاخصها | خانوار ۱ | خانوار ۲ | خانوار ۳ | خانوار ۴ | توضیحات |
|---|---|---|---|---|---|
| شهر | تهران | اصفهان | شیراز | تهران | اختلاف هزینهها بر اساس شهر |
| تعداد اعضای خانوار | ۴ | ۳ | ۵ | ۲ | اعضای خانواده در محاسبه یارانه موثرند |
| درآمد ماهانه (میلیون تومان) | ۴۰ | ۳۰ | ۵۰ | ۲۰ | درآمد خالص قبل از هزینهها |
| هزینههای ضروری (مسکن، خوراک) | ۲۸ | ۱۸ | ۳۵ | ۱۵ | هزینه واقعی زندگی |
| درآمد واقعی پس از هزینهها | ۱۲ | ۱۲ | ۱۵ | ۵ | ملاک تعیین یارانه |
| گروه یارانهای | متوسط | متوسط | متوسط | کمدرآمد | نتیجه محاسبه بر اساس فرمول جدید |
فرمول جدید یارانهها، یک تحول اساسی در نظام حمایتی کشور محسوب میشود. با تمرکز بر درآمد واقعی و در نظر گرفتن هزینههای واقعی زندگی، این روش میتواند نابرابریهای موجود در دهکبندی سنتی را کاهش دهد و عدالت بیشتری در توزیع یارانهها ایجاد کند.
کارشناسان معتقدند این تغییر، پاسخ منطقی به انتقادهای چندین ساله و تحولات اخیر اقتصادی است و مسیر تازهای برای حمایت هدفمند از خانوارها فراهم میآورد.
ماهانه به هر نفر حداقل ۷۰۰ هزار تومان تعلق میگیرد و از دی ماه آمادگی داریم این رقم را به مردم بدهیم. اعتبار چند ماه هم پیشاپیش به حساب مردم واریز خواهد شد.
محمد قاسمی، معاون سیاستگذاری اقتصادی سازمان برنامه و بودجه در گفتوگوی ویژه خبری درباره برنامه ۲۰ بندی دولت برای تامین معیشت مردم اظهار کرد: قدرت خرید آحاد مردم با اجرای برنامه ۲۰بندی دولت برای تامین معیشت مردم افزایش مییابد.
قاسمی ادامه داد: طی دو هفته آینده برنامه کامل ۲۰ بندی در اختیار عموم قرار می گیرد و از همان موقع نیز اجرا خواهد شد.وی افزود: همه کسانی که یارانه میگیرند، ماهیانه ۷۰۰ هزار تومان به ازای هر فرد یارانه دریافت خواهند کرد.
معاون سازمان برنامه تاکید کرد: منابع این طرح همان حذف ارز ترجیحی و کمک گرفتن از صندوق توسعه ملی خواهد بود. اعتبار چند ماه هم پیشاپیش به حساب مردم واریز خواهد شد.کف مبلغی که دولت در برنامه ۲۰بندی برای تامین معیشت درنظر دارد ماهانه حدود ۷۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر است.
قاسمی ادامه داد: جامعه هدف برنامه ۲۰بندی دولت برای تامین معیشت مردم بیشتر از ۶۰ میلیون نفر است که کالابرگ میگیرند. حتی کسانی که یارانه انها در ماههای گذشته حذف شده، شامل این طرح میشوند.معاون سیاستگذاری اقتصادی سازمان برنامه و بودجه کشور تصریح کرد: نرخ تورم نقطه به نقطه منتهی به آذر در مواد غذایی، حدود ۶ درصد بوده است.
وی افزود: خود مردم انتخاب خواهند کرد که اعتبار یارانۀ ۷۰۰ هزار تومانی را بگیرند یا سبد کالا بگیرندقاسمی تاکید کرد: هر ۳ ماه یکبار هم مردم میتوانند انتخاب خودشان را تغییر دهند. اعتبار هم بهصورت نقدی واریز نخواهد شد بلکه خانوادهها میتوانند با این اعتبار بهجای سبد کالای مشخص، کالاهای دلخواه خودشان را بخرند.
وی افزود: دولت به دنبال تامین مالی خارجی از طریق فاینانس و یوزانس خواهد بود که وزارت صمت مسئول اجرای ان است. معاون سازمان برنامه ادامه داد: از این به بعد دولت سخنگوی اقتصادی خواهد داشت. درباره رویه های تجاری باید گفت که مشکل ساز بودهاند. مثلا واردکننده نمیدانست چه اتفاقی در آینده خواهد افتاد. حدود ۴۰۰۰ تن کالا در گمرک وجود دارد.
قاسمی: خیلی آمار و ارقام خوشبختانه در کشور شفاف اعلام میشود. همین پریروز مرکز آمار ایران، نرخ تورم را اعلام کرد و در آن واقعیت تلخی است که نرخ تورم نقطه به نقطه منتهی به آذر به ویژه روی خوراکیها و آشامیدنیها یک ماهه حدود شش درصد بوده و کل سال نقطه به نقطه آذر ماه حدود ۶۰ درصد. این خیلی جای تأمل است.
دولت میلیاردها دلار ارز به کالاهای اساسی میدهد، اما روی معیشت مردم اصابت نمیکند. از این جهت، یکی از آن نکات این است که این نیازمند تغییر رویکرد سیاستی است. البته این نکته بسیار مهم است که هدف این است که مستقیم این دفعه مصرفکننده کالا یا بتواند یک سبد کالای مشخص را انتخاب کند که عمده اقلام زندگی را شامل میشود که به سفره روزمره مردم منظورم است یا بتواند اعتبارش را دریافت کند و ممکن است از یکی از این کالاها یکی بیشتر و یکی کمتر نیاز داشته باشد تا بتواند این را تأمین کند. به این ترتیب جلسات طولانی برگزار شد، راجع به این که آثار این چه خواهد بود؟