اطلاعیه مهم دولت برای یارانه بگیران | حذف قطعی یارانه نقدی خرداد این افراد

با گذشت بیش از دو سال از تثبیت مبالغ یارانه نقدی، تغییری در میزان پرداختی دولت به خانوارها رخ نداده است اما یارانه نقدی برخی افراد قطع شده و برخی افراد هم در خطر حذف از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه قرار دارند. دهک‌های اول تا سوم همچنان ماهانه ۴۰۰ هزار تومان و دهک‌های چهارم تا نهم ۳۰۰ هزار تومان یارانه نقدی دریافت می‌کنند. در همین حال گزارش‌ها حاکی از آن است که یارانه نقدی خرداد ۱۴۰۴ نیز طبق روال معمول و بدون افزایش پرداخت خواهد شد.

طبق جدول زمان‌بندی واریز یارانه‌ها که از سوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها منتشر شده، یارانه دهک‌های اول تا سوم در تاریخ ۲۵ خرداد و یارانه دهک‌های چهارم تا نهم در روز ۳۱ خرداد به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد.

در کنار این ثبات، سیاست دولت در حوزه حمایت‌های غیرنقدی با تغییراتی همراه بوده است. طرح کالابرگ الکترونیکی که نخستین‌بار در اسفند ۱۴۰۳ به‌طور سراسری اجرا شد، به خانوارهای دهک اول تا سوم اعتبار خرید ۵۰۰ هزار تومانی و به دهک‌های چهارم تا هفتم اعتبار ۳۵۰ هزار تومانی اختصاص داد. این طرح تنها در دو ماه اسفند و فروردین اجرا شد و با وجود وعده‌ها، در اردیبهشت متوقف گردید.

با این حال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده که مرحله سوم کالابرگ در دستور کار قرار دارد. اگرچه هنوز زمان اجرای آن مشخص نیست، احتمال از سرگیری این طرح در هفته‌های پیش رو وجود دارد، اما اجرای آن در خردادماه تاکنون به‌طور رسمی تأیید نشده است.

در صورت فعال‌سازی مجدد مجموع حمایت دریافتی خانوارها از محل کالابرگ به شکل چشمگیری افزایش خواهد یافت، اما این حمایت مستقل از یارانه نقدی بوده و پرداخت آن مشروط به اجرای دوباره طرح است.

از سوی دیگر روند حذف افراد از فهرست یارانه‌بگیران نیز ادامه دارد. بر اساس آخرین آمار تاکنون یارانه حدود ۷۵۰ هزار نفر قطع شده و پیش‌بینی می‌شود در خرداد نیز برخی خانوارها، به‌ویژه در دهک‌های بالاتر از لیست دریافت‌کنندگان حذف شوند.

 افزایش هزینه‌های دولت و لزوم بازتوزیع عادلانه‌تر منابع، سیاست حذف یارانه نقدی در سال ۱۴۰۴ را وارد مرحله‌ای جدید کرده است. دولت سیزدهم با استناد به الزامات مندرج در قانون بودجه سال آینده، قصد دارد یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی را قطع کند. این تصمیم، بخشی از طرح کلان کنترل کسری بودجه، کاهش هزینه‌های جاری و هدایت منابع به سمت اقشار آسیب‌پذیر است.

بر اساس اطلاعات منتشرشده، معیار اصلی برای تشخیص دهک‌های ثروتمند، درآمد ماهانه بیش از ۳۰ میلیون تومان برای خانوارهای تک‌نفره خواهد بود. این مبلغ معادل سه برابر حداقل حقوق تعیین‌شده در سال ۱۴۰۴ (۱۰ میلیون تومان) است. در واقع، هر خانواری که میانگین درآمد اعضای آن از این سقف عبور کند، در معرض حذف یارانه قرار خواهد گرفت.

اما نکته قابل‌توجه این است که دولت صرفاً به حقوق دریافتی افراد بسنده نکرده و در تصمیم‌گیری‌ها به فاکتورهای دیگری همچون میزان تراکنش‌های بانکی، مانده حساب، و حتی رفتارهای مصرفی نیز توجه دارد. به گفته منابع آگاه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با استفاده از داده‌های سامانه رفاه ایرانیان و اتصال آن به بانک‌های اطلاعاتی کشور، تصمیم‌گیری درباره ادامه یا قطع یارانه را انجام می‌دهد.

البته اجرای این طرح، با چالش‌هایی هم روبه‌روست؛ از جمله اعتراض کسانی که با وجود داشتن درآمد متغیر یا نامنظم، ممکن است مشمول دهک‌های بالایی شناخته شوند. همچنین مسئله عدم شفافیت در نحوه ارزیابی دارایی‌ها، بیم سوءبرداشت و افزایش بی‌اعتمادی عمومی را در پی دارد.

با این حال، مسئولان امیدوارند این رویکرد بتواند به توزیع هدفمندتر یارانه‌ها و افزایش عدالت اقتصادی منجر شود. در صورتی که دولت بتواند شفاف‌سازی لازم را انجام دهد و نارضایتی‌های اجتماعی را مدیریت کند، این سیاست می‌تواند گامی در جهت اصلاح ساختار معیوب یارانه‌ای کشور باشد.