علت خواب رفتن دست و پا و راه های درمان خانگی آن

خواب رفتگی دست و پا به‌صورت موقت برای همه ما اتفاق افتاده است. اگر مدت طولانی دست خود را زیر سر قرار دهید یا پاهای خود را روی هم بگذارید، احساس گزگز خواهید کرد. علت این مشکل فشار روی اعصاب بوده و با برداشتن فشار از روی دست یا پا به‌مرور حالت سوزن‌سوزن شدن برطرف می‌شود.

اما گاهی خواب‌رفتگی شدید، مزمن یا همراه با علائم دیگر است. در این شرایط ممکن است آسیب عصبی به دلیل شرایط پزشکی ایجاد شده باشد. به این آسیب عصبی، نوروپاتی محیطی می‌گویند. بیش از ۱۰۰ نوع نوروپاتی محیطی وجود دارد. این شرایط ممکن است به‌مرورزمان بدتر شود.

خواب رفتن دست و پا علل مختلفی دارد. اگر گزگز دست یا پا مدت طولانی ادامه داشت یا با علائمی مانند درد، خارش یا تحلیل عضلانی همراه بود، باید برای پیداکردن علت آن به پزشک مراجعه کنید. در ادامه تمامی علل خواب رفتگی دست و پا را عنوان کرده و هر یک را توضیح می‌دهیم.

بی‌حسی دست و پا را نادیده نگیرید. شروع تدریجی بی‌حسی یا گزگز در دست و پا اغلب در میان بزرگسالان به دلیل فعالیت‌های تکراری و اجباری، به‌عنوان‌مثال استفاده طولانی‌مدت از صفحه‌کلید و ماوس کامپیوتر رخ می‌دهد. این علامت می‌تواند دلایل مختلفی از جمله تغذیه نامناسب (به‌ویژه کمبود ویتامین B) داشته باشد. اما اگر احساس بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن بدتر و همراه با درد باشد، ممکن است نشانه‌ای از نوروپاتی محیطی باشد که نباید بدون درمان رها شود.

۱. دیابت

قند خون بالا می‌تواند باعث آسیب عصبی شود. یکی از علل اصلی خواب رفتن دست یا پا دیابت است که به آن نوروپاتی دیابتی می‌گویند. اگر دیابت کنترل نشود، علاوه بر این علامت ممکن است دچار علائم دیگری مانند احساس تشنگی، تکرر ادرار یا تغییر بوی دهان شوید.

۲. بارداری

یکی از عوارض بارداری خواب رفتگی دست یا پا است. در دوره بارداری با رشد جنین، حجم رحم بزرگ شده و ممکن است به اعصاب و رگ‌های خونی فشار وارد کند. به همین دلیل احساس گزگز یا سوزن‌سوزن شدن در دست و پا حس می‌شود. در ناحیه شکم نیز کشیده‌شدن پوست می‌تواند باعث بی‌حسی شود.

۳. فشرده شدن اعصاب

دیسک بیرون‌زده در ستون فقرات می‌تواند به اعصاب فشار وارد کند. این اعصاب پاها را حرکت داده و فشار روی آنها باعث بی‌حسی و گزگز می‌شود. گاهی آسیب به عصب، گیرکردن عصب و التهاب هم می‌تواند باعث فشار شود. در نواحی مختلف بدن ممکن است گیرکردن عصب اتفاق بیفتد و باعث خوب رفتگی دست و پا شود. دیسک کمر یا دیسک گردن از جمله بیماری‌هایی هستند که ممکن است منجر به فشردگی اعصاب شوند.

۴. بیماری های خود ایمنی

در افرادی که دچار بیماری‌های خودایمنی هستند، سیستم ایمنی به قسمت‌های مختلف بدن حمله می‌کند. گاهی ممکن است سیستم ایمنی اعصاب را هدف قرار دهد. حمله به اعصاب ممکن است سریع اتفاق بیفتد یا آهسته باشد. عفونت می‌تواند سیستم ایمنی را تحریک کند. بیماری‌های خودایمنی شامل موارد زیر می‌شوند.

آرتریت روماتوئید: این بیماری باعث تورم و درد مفاصل می‌شود. بیشتر ناحیه دست و مچ دست را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما ممکن است در نواحی دیگر مانند مچ پا هم درد ایجاد کند. التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید باعث فشار به اعصاب شده و حس گزگز ایجاد می‌کند.

ام اس: بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) یکی از انواع بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی به پوشش محافظ اعصاب (میلین) حمله می‌کند. در نتیجه عصب آسیب دیده و باعث گزگز یا بی‌حسی در دست، پا و صورت می‌شود.

لوپوس: در بیماری لوپوس سیستم ایمنی به نواحی مختلف بدن از جمله اعصاب حمله می‌کند. التهاب ناشی از لوپوس باعث فشرده شدن اعصاب دست یا پا می‌شود.

بیماری سلیاک: بیماران مبتلا به سلیاک با مصرف گلوتن دچار واکنش خودایمنی می‌شوند. بیماری سلیاک روده کوچک را تحت تاثیر قرار داده و می‌تواند علائم نوروپاتی را ایجاد کند.

در افرادی که دچار بیماری‌های خودایمنی هستند، سیستم ایمنی به قسمت‌های مختلف بدن حمله می‌کند. گاهی ممکن است سیستم ایمنی اعصاب را هدف قرار دهد.

۵. کمبود ویتامین

کمبود برخی ویتامین‌ها در بدن می‌تواند روی اعصاب تاثیر بگذارد. گاهی رژیم غذایی نامناسب باعث این کمبود شده و گاهی بدن در جذب ویتامین دچار مشکل می‌شود. یکی از علائم کمبود ویتامین در بدن می‌تواند خواب رفتن دست و پا باشد. ویتامین‌های زیر برای سلامت اعصاب مهم بوده و باید برای تشخیص علت خواب رفتن دست و پا کمبود آنها بررسی شود.

B۱۲

B۶

B۱

E

B۹ یا فولات.

درمان خواب رفتن دست و پا

درمان خواب رفتن دست و پا بسیار متنوع بوده و به علت آن وابسته است. زمانی که بیماری زمینه‌ای یا علل دیگر درمان شوند، مشکل خواب رفتگی دست و پا هم برطرف خواهد شد. برخی از درمان‌ها عبارتند از:

تنظیم دوز دارو یا جایگزین‌کردن داروی دیگر

مکمل غذایی برای رفع مشکل کمبود ویتامین

مدیریت دیابت

درمان بیماری زمینه‌ای مانند عفونت یا بیماری خودایمنی

جراحی برای برداشتن کیست یا اصلاح فشار عصبی

مسکن بدون نسخه برای تسکین درد یا سوزن‌سوزن شدن

تغییر سبک زندگی.

درمان خانگی خواب رفتن دست و پا

گاهی با تغییر سبک زندگی و برخی درمان‌های خانگی می‌توان به بهبود این عارضه کمک کرد. برخی از اقدامات موثر عبارتند از:

وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید.

تا جای ممکن در معرض سموم و مواد شیمیایی قرار نگیرید.

فعالیت بدنی داشته باشید و در روز زمان کوتاهی را به ورزش اختصاص دهید.

رژیم غذایی متعادل داشته باشید و انواع ویتامین‌ها را در برنامه غذایی خود جای دهید.

از مصرف الکل دوری کنید.

سیگار را ترک کنید.

پرسش‌های متداول

آیا دیابت باعث خواب رفتگی دست و پا می شود؟

دیابت یکی از علل شایع خواب رفتن دست و پا است. بالارفتن قند خون روی سیستم عصبی تاثیر گذاشته و در صورت عدم کنترل آن، باعث گزگز یا بی‌حسی در قسمت‌های مختلف دست و پا می‌شود.

علت خواب رفتن دست و پا در دوران شیردهی چیست؟

ممکن است این عارضه مربوط به سندروم تونل کارپال باشد. این سندروم باعث فشار عصب میانی دست هنگام حرکت مچ دست می‌شود. گاهی این عارضه در دوران بارداری یا شیردهی ایجاد می‌شود.

علت خواب رفتن دست و پا در خواب چیست؟

این شرایط به علت موقعیت بد در خواب ایجاد می‌شود. ممکن است دست خود را مدت طولانی زیر سر قرار دهید و به عصب آن فشار وارد شود. با برداشتن فشار مشکل حل شده و پس از مدت کوتاهی خواب رفتگی برطرف می‌شود.