قانون جدید تقسیم ارث؛ سهم هر یک از وراث طبق قانون جدید

فوت هر انسان امری طبیعی است و پس از مرگ، حقوق مالی و برخی حقوق غیرمالی او به وراث قانونی منتقل می‌شود. به عبارت دیگر، بازماندگان متوفی قائم‌مقام او بوده و اموال و دارایی‌هایش به آن‌ها می‌رسد. البته باید توجه داشت که برخی حقوق که مختص شخص بوده و جنبه قائم به فرد دارند، قابل انتقال به وراث نیستند.

پس از فوت یک شخص، دو دسته از خویشاوندان امکان ارث بردن از او را دارند:

خویشاوندان نسبی:

افرادی که از طریق تولد و رابطه خونی با متوفی مرتبط هستند؛ مانند پدر، مادر، فرزندان، برادران، خواهران، عمو، دایی و...

خویشاوندان سببی:

افرادی که از طریق رابطه ازدواج با متوفی ارتباط پیدا کرده‌اند؛ مانند همسر.

قانون برای افرادی که از هم ارث می‌برند ترتیب خاصی تعیین کرده است که به آن «طبقات ارث» گفته می‌شود. نکته مهم این است:

تا زمانی که یک نفر از طبقه اول زنده باشد، نوبت به ارث بردن طبقه دوم نمی‌رسد.

و همین‌طور تا زمانی که وارثی از طبقه دوم موجود باشد، طبقه سوم ارث نمی‌برد.

به صورت کلی:

طبقه اول: پدر، مادر، فرزندان و در نبود فرزند، نوه‌ها

طبقه دوم: خواهر، برادر، پدربزرگ، مادربزرگ، عمو و دایی و…

طبقه سوم: عمو، عمه، دایی و خاله‌هایی که نسبت دورتر دارند

عبارتند از:

طبقه اول) پدر و مادر،اولاد و اولاد اولاد (درجه اول: پدر و مادر و اولاد متوفی)، (درجه دوم: اولاد اولاد)، (درجه سوم: نبیره‌ها)

طبقه دوم) پدرِپدر، پدرِمادر،‌ مادرِمادر، مادرِپدر و برادر و خواهر میت (درجه اول: جد و جده، خواهر و برادر)، (درجه دوم: پدر جد و مادر جد و پدر جده و مادر جده و فرزندان برادر و خواهر)

طبقه سوم) عموها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها و فرزندان آنان (درجه اول: عمو‌ها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها)، (درجه دوم: اولادعمو‌ها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها)

نکته ای که باید مدنظر قرار گرفت این است که همسر متوفّی، همیشه در کنار خویشاوندان نَسَبی وی(طبقات سه‌گانه‌ی مذکور) ارث خواهد برد.

حال بعد از آشنا شدن با طبقات ارث باید با نحوه ی تقسیم ارث بین وراث آشنا شد.

سهم ارث زوجه: یک هشتم از ماترک متوفی اگر متوفی فرزند داشته باشد. یک چهارم از ماترک اگر متوفی فرزند نداشته باشد.

سهم ارث زوج: یک چهارم اگر متوفی فرزند داشته باشد. یک دوم از ماترک اگر متوفی فرزند نداشته باشد.

سهم ارث مادر: یک ششم از ماترک اگر متوفی فرزند یا خواهر و برادر داشته باشد. یک سوم از ماترک اگر متوفی فرزند و خواهر و برادر نداشته باشد.

سهم ارث پدر: یک ششم از ماترک اگر متوفی فرزند داشته باشد.

سهم ارث دختر (درصورتیکه متوفی پسر نداشته باشد): یک دوم (نصف)در صورت واحد بودن(یک دختر). دو سوم در صورت تعدد.

سهم ارث خواهر (مشترک از پدر و مادر یا مشترک از پدر، درصورتیکه برادر یا اجداد پدری نباشد): یک دوم در صورت واحد بودن (یک خواهر). دو سوم در صورت تعدد.

سهم ارث برادر و خواهر (مشترک از مادر درصورتیکه متوفی اجداد مادری نداشته باشد): یک ششم در صورت واحد بودن. یک سوم در صورت تعدد.

نقل و انتقال اموال متوفی و الزامات قانونی

پس از فوت هر شخص، وراث برای دسترسی و انتقال اموال متوفی از جمله برداشت از حساب بانکی، انتقال سند ملک، خودرو یا سایر دارایی‌ها، نیازمند دریافت فرم ۱۹ مالیات بر ارث هستند. مطابق اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳۱ تیر ۱۳۹۴، برای متوفیانی که تاریخ فوت آن‌ها از ۱ فروردین ۱۳۹۵ به بعد است، وراث یا نماینده قانونی آن‌ها موظف‌اند ظرف یک سال از تاریخ فوت، اظهارنامه مالیات بر ارث را به اداره امور مالیاتی ارائه دهند.

این اظهارنامه باید شامل لیست کامل دارایی‌ها (ماترک) با ارزش روز زمان فوت، همچنین بدهی‌ها، دیون شرعی، هزینه کفن و دفن و واجبات مالی باشد تا این موارد از ماترک کسر شده و مالیات بر ارث به‌صورت دقیق محاسبه شود.

عدم ارائه اظهارنامه در مدت یک سال موجب حذف معافیت‌ها شده و مالیات، براساس ارزش روز اموال هنگام ارائه اظهارنامه محاسبه می‌شود که معمولا مبلغ بسیار بیشتری است.

مدارک لازم برای نقل و انتقال اموال متوفی

برای تشکیل پرونده و دریافت فرم ۱۹، ارائه مدارک زیر ضروری است:

کارت ملی و شناسنامه متوفی و تمامی وراث (رونوشت یا تصویر گواهی‌شده)

اسناد مربوط به بدهی‌ها و مطالبات متوفی (در صورت وجود)

مدارک مالکیت اموال و حقوق مالی متوفی

مانند: سند ملک، سند خودرو، سهام، دفترچه حساب بانکی، فیش حج، مجوز اسلحه و...

آخرین وصیت‌نامه متوفی (در صورت وجود)

وکالت‌نامه یا قیم‌نامه در صورتی که اظهارنامه توسط وکیل، قیم یا ولی ارائه شود

گواهی فوت صادره از مراجع رسمی

اگر فردی پس از سال ۱۳۹۵ فوت کند و دارای اموالی مانند:

خانه

مغازه

زمین یا باغ

خودرو یا موتورسیکلت

سهام شرکت‌ها

موجودی حساب بانکی

فیش حج و سایر اموال

باشد، حداقل یکی از وراث یا نماینده قانونی آن‌ها باید ظرف یکسال تمامی این موارد را در اظهارنامه ذکر کرده و به اداره مالیات ارائه دهد تا:

از معافیت‌های قانونی مالیات بر ارث بهره‌مند شود

فرم ۱۹ دریافت گردد

امکان انتقال رسمی اموال فراهم شود

اگر بیش از یک سال از تاریخ فوت بگذرد، وراث حق استفاده از معافیت‌های قانونی را از دست داده و مالیات اموال، به نرخ روز و معمولا با مبلغ بسیار بالاتر محاسبه می‌شود.

هزینه ی انحصار وراثت

این هزینه مبلغی بین مبلغی بین ۱۴۰ تا ۲۰۰ هزار تخمین زده شده است. در حقیقت درخواست گواهی انحصار وراثت یک دعوای غیرمالی است و ممکن است هزینه های جانبی متععدی را شامل شود. این هزینه ممکن است بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزارتومان و یا بیشتر باشد.

موسسه وکلای بین المللی بیان امروز به واسطه ی همکاری با وکلا و مشاورین حقوقی متخصص در امور داخلی و بین المللی آماده ی پاسخ گویی به پرسش ها و حا چالش های حقوقی پیش روی شما عزیزان است. در صورن وجود هرگونه سوال و یا ابهام حقوقی با همکاران ما از طریق برخط و یا حضوری در ارتباط باشید. هدف موسسه وکلای بین المللی بیان امروز ارائه خدمات حقوقی تخصصی به شما متقاضیان عزیز است.

محاسبه تقسیم ارث طبقه اول

برای سهولت محاسبه سهم الارث هر یک از خویشاوندان و وابستگان، جدول تقسیم ارث طبقات آماده و خدمت شما همراهان بیان امروز ارائه می‌گردد.

جدول سهم الارث طبقه اول به شرح زیر است: