طرح جدید افزایش ۸ میلیون تومانی حقوق بازنشستگان
افزایش حقوق بازنشستگان بار دیگر در مرکز توجه افکار عمومی و محافل اقتصادی قرار گرفته است.
مولف
: محسن کریمی
جهش هزینههای معیشتی، افزایش شدید قیمت کالاهای اساسی و رشد چشمگیر هزینههای درمانی، مطالبات بازنشستگان را وارد مرحلهای کمسابقه کرده است؛ مرحلهای که اینبار تنها به نامهنگاری محدود نمانده و در قالب دو کارزار ملی با دهها هزار امضا دولت و مجلس را تحت فشار قرار داده است.
طبق گزارشها، اجرای فاز سوم همسانسازی میتواند میانگین حقوق بازنشستگان را تا ۸ میلیون تومان افزایش دهد. این موضوع در کنار درخواست رسمی برای افزایش ۷۰ درصدی حقوق در سال ۱۴۰۵ اکنون به یکی از جدیترین محورهای بحث اقتصادی کشور تبدیل شده است.
موج جدید مطالبهگری بازنشستگان؛ چرا آذر ۱۴۰۴ نقطه آغاز شد؟
سال ۱۴۰۴ یکی از سنگینترین سالها برای خانوارهای بازنشسته بوده است. براساس تحلیل کارشناسان:
تورم اسمی حدود ۶۰ درصد
تورم کالاهای اساسی ۸۰ تا ۱۲۰ درصد
رشد هزینههای درمان ۹۰ درصد
رشد اجارهخانه ۱۰۰ درصد
در همین شرایط، میانگین افزایش حقوق بسیاری از بازنشستگان تنها ۲۰ درصد بوده که شکاف بیسابقهای میان درآمد و هزینه ایجاد کرده است. این فشار اقتصادی، سبب شکلگیری موج گسترده مطالبهگری در آذرماه شد.
کارزار اول؛ درخواست آغاز افزایش حقوق از آذر ۱۴۰۴
نخستین کارزار ملی با ارسال نامهای رسمی خطاب به:
رئیسجمهور
رئیس مجلس
وزیر تعاون
و سایر نهادهای مرتبط
آغاز شد. در این نامه تأکید شده که هزینههای زندگی «بیش از دو برابر» شده اما حقوق بازنشستگان تغییری متناسب نداشته است. مطالبه اصلی این کارزار، آغاز فرآیند افزایش حقوق از آذر ۱۴۰۴ است.
دلایل اصلی نارضایتی بازنشستگان
تحلیل دادهها نشان میدهد سه عامل کلیدی موجب رشد اعتراضات شده است:
سقوط شدید قدرت خرید
سبد معیشت ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومانی در حالی است که حقوق بسیاری از بازنشستگان کمتر از ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان است.
عدم اجرای واقعی همسانسازی
بسیاری از بازنشستگان معتقدند همسانسازی اثر ملموسی بر درآمد آنان نداشته است.
افزایش چشمگیر هزینههای درمان
افزایش قیمت دارو، فرانشیز بیمه تکمیلی و هزینههای بستری، فشار مضاعفی ایجاد کرده است.
کارزار دوم؛ مطالبه افزایش ۷۰ درصدی در سال ۱۴۰۵
این کارزار که طی چند روز بیش از ۳۱ هزار امضا جمعآوری کرده، یکی از بزرگترین حرکتهای اعتراضی سالهای اخیر در حوزه بازنشستگی است.
مطالبات اصلی کارزار عبارت است از:
افزایش حداقل ۷۰ درصدی حقوق در سال ۱۴۰۵
اصلاح ساختار صندوق بازنشستگی کشوری
بازنگری کامل بیمه تکمیلی درمان
امضاکنندگان تأکید کردهاند: «افزایش ۷۰ درصدی لطف نیست؛ یک ضرورت برای ادامه زندگی است.»
چرا افزایش ۷۰ درصدی منطقی تلقی میشود؟
کارشناسان سه دلیل اصلی برای قابل دفاع بودن این مطالبه ارائه میکنند:
شکاف عمیق میان درآمد و سبد معیشت
تورم تجمیعی دو سال گذشته که به ۱۲۰ درصد نزدیک شده
افزایش ۹۰ درصدی هزینههای درمان
بر این اساس، افزایش ۷۰ درصدی تنها به معنای نزدیک کردن حقوق بازنشستگان به سطحی است که امکان اداره حداقلی زندگی را فراهم کند.
نقش بودجه ۱۴۰۵؛ همه نگاهها به دولت
تصمیم درباره نهایی شدن افزایش حقوق بازنشستگان در لایحه بودجه ۱۴۰۵ گرفته خواهد شد. موارد کلیدی که در این لایحه مشخص میشود شامل:
درصد افزایش حقوق
منابع مالی ایجاد افزایش
وضعیت اجرای مرحله سوم همسانسازی
اصلاحات احتمالی در صندوقها
کارشناسان معتقدند دولت باید میان فشار تورمی، کسری بودجه و نیازهای اقشار بازنشسته تعادل ایجاد کند.
آیا دولت توان افزایش ۷۰ درصدی را دارد؟
تحلیلها دو دیدگاه اصلی را نشان میدهد:
دیدگاه اول: امکانپذیر است
بهشرط:
اصلاح ساختاری صندوقها
تأمین منابع پایدار
تسویه بدهی دولت
مدیریت هزینههای غیرضروری
دیدگاه دوم: محدودیتهای بودجهای اجازه نمیدهد
دلایل:
کسری شدید بودجه
کاهش درآمدهای نفتی
رشد هزینههای جاری دولت
راهحلهای پیشنهادی اقتصاددانان
برای تأمین منابع افزایش ۷۰ درصدی، چند پیشنهاد مطرح شده است:
سناریوهای محتمل افزایش حقوق در سال ۱۴۰۵
افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی
سناریوی سنتی و کماثر.
افزایش ۴۰ تا ۵۰ درصدی
سناریویی منطقی و اجراپذیرتر.
افزایش ۷۰ درصدی
مطالبه اصلی کارزارهای ملی.
افزایش پلکانی
افزایش بیشتر برای حداقلبگیران.
جمعبندی
دو کارزار ملی برای افزایش حقوق بازنشستگان در کشور شکل گرفته است.
بیش از ۳۱ هزار نفر افزایش ۷۰ درصدی را مطالبه کردهاند.
بازنشستگان معتقدند حقوق فعلی هیچ تناسبی با هزینههای زندگی ندارد.
همسانسازی در نگاه بسیاری از آنان اثر واقعی نداشته است.
تصمیم نهایی در لایحه بودجه ۱۴۰۵ اعلام خواهد شد.
افزایش حقوق بازنشستگان یکی از مهمترین محورهای اقتصادی سال ۱۴۰۵ است.
پاسخ به سه پرسش اصلی مخاطبان
۱. آیا افزایش ۷۰ درصدی قطعی شده است؟
خیر، تصمیم نهایی به بررسی بودجه ۱۴۰۵ وابسته است.
۲. دلیل اصلی این مطالبه چیست؟
سقوط شدید قدرت خرید و چند برابر شدن هزینههای معیشت.
۳. چند کارزار رسمی برای افزایش حقوق شکل گرفته؟
دو کارزار بزرگ:
– مطالبه آغاز افزایش حقوق از آذر ۱۴۰۴
– مطالبه افزایش ۷۰ درصدی در سال ۱۴۰۵
