مرحله نهایی متناسبسازی حقوق بازنشستگان اجرایی شد؛ افزایش ۳۶ درصدی حقوق بازنشستگان از این ماه
در شرایطی که فشارهای اقتصادی، تورم بالا و کاهش محسوس قدرت خرید خانوارها به یکی از اصلیترین دغدغههای جامعه تبدیل شده است، رئیس سازمان برنامه و بودجه از افزایش قابل توجه حقوق بازنشستگان در سال جاری خبر داد.
مولف
: محسن کریمی
به گفته حمید پورمحمدی، با اجرای همزمان افزایش عمومی حقوق و طرح متناسبسازی، بازنشستگان کشور بهطور متوسط حدود ۳۶ درصد افزایش دریافتی خواهند داشت؛ اقدامی که از نگاه دولت در راستای ترمیم قدرت خرید و کاهش شکاف معیشتی میان بازنشستگان و شاغلان انجام میشود.
حقوق بازنشستگان چگونه افزایش مییابد؟
افزایش حقوق بازنشستگان در سال جاری از دو مسیر اصلی شکل گرفته است:
افزایش عمومی سالانه حقوق بر اساس قانون بودجه
اجرای طرح متناسبسازی حقوق بازنشستگان با شاغلان همتراز
ترکیب این دو عامل باعث شده میزان افزایش نهایی حقوق بازنشستگان در مجموع به حدود ۳۶ درصد برسد.
متناسبسازی حقوق بازنشستگان چیست؟
متناسبسازی فرآیندی است که طی آن حقوق بازنشستگان با توجه به آخرین سطح حقوق شاغلان همرده و همتراز بازتنظیم میشود تا فاصله ایجادشده میان حقوق بازنشسته و نیروی شاغل کاهش یابد.
با تمام وجود بحث فشار مسائل معیشتی روی دوش مردم را میبینیم و حس میکنیم، گرانیهایی که باعث دل نگرانی مردم است را با تمام وجود حس میکنیم و قابل انکار نیست. وقتی که ما بودجه را مینوشتیم چه در کلمه و حکمی مینوشتیم یا عددی که تنظیم میکردیم همواره نگران بودیم که چگونه تنظیم کنیم که در این شرایط سخت منابع محدود دولت بتواند به معیشت مردم کمک کند. در این حال محدودیتهای جدی هم داشتیم، یعنی اگر میخواستیم منابع موهوم را در بودجه بیاوریم، یعنی چاپ پول و تورم ممکن بود به رقمی برسد که مردم عاصی شوند.
مجبور بودیم این منابعی که داریم حداکثر آن را برای معیشت مردم ببریم و از ابتکاراتی استفاده کنیم که کارمند دولت یا بازنشسته یا اقشار خیلی ضعیف آسیب شان کمتر شود. در مورد کارمندان دولت، درست است تورم بالا است، ما فقط ۲۰ درصد رشد داریم، ولی کاری که کردیم معافیت مالیاتی را به جدیت بالا بردیم. به شیوهای که معافیت مالیاتی ما ۲۴ میلیون تومان بود، الان روی ۴۰ میلیون تومان بردهایم، الان تقریباً تمام معلمها از معافیت مالیاتی برخوردار هستند. یعنی آن میزانی که از حقوق شان بابت مالیات تا الان کسر میشد این مثل افزایش حقوق است و به این شیوه جبران کردهایم. تقریباً ۷۰ درصد از کارمندهای دولت زیر ۴۰ میلیون تومان حقوق دارند، بنابراین از طریق معافیتهای مالیاتی مورد حمایت قرار گرفتهاند.
از ۴۰ میلیون تومان تا ۶۰ میلیون تومان را فقط ۱۰ درصد افزایش مالیات درنظر گرفتهایم، درحالی که در سالهای قبل مالیات خیلی بیشتر بود. از ۶۰ تا ۸۰ میلیون تومان را ۲۰ درصد مالیات درنظر گرفتهایم؛ بنابراین سعی کردهایم آنهایی که یک مقدار دریافتی بیشتری دارند، مالیات را از آنها بگیریم، ولی پاینی را معافیت جدی بدهیم، چون مناسب هم نبود از افراد این مالیات را بگیریم و دوباره برگردانیم و به شیوههایی که باعث کسری بودجه هم میشد، بخواهیم پرداخت کنیم.
در مورد بازنشستگان واقعاً این و مشکلات را داریم و با مشکلاتی که دارند آشنا هستیم، کاری که بود سال سوم متناسب سازی حقوق بازنشستگان را انجام دادیم. یعنی تقریباً بازنشستگان چیزی حدود ۳۶ درصد از حقوق شان افزایش پیدا میکند، کارمندهای دولت با عیدی و پاداش و مواردی که دریافت میکنند چیزی حدود ۲۵ درصد افزایش پیدا میکند و با آن معافیت مالیاتی بخشی از این نگرانیها جبران میشود. درکنار این فقط کارمندان دولت نبودند که دچار تنگنای معیشتی هستند، افرادی که تحت پوشش کمیته امداد هستند، اینها را سعی کردیم رشدی حدود ۳۳ درصدی بدهیم. آنهایی که تحت پوشش بهزیستی هستند، بخصوص معلولین عزیز رشدی حدود ۳۹ درصد بدهیم تا بتوانیم یک مقدار عدالت را با توجه به وضعیت زندگی آنها جبران کنیم.
آیا این افزایش متناسب با تورم است؟
با وجود افزایش ۳۶ درصدی حقوق، همچنان فاصلهای با نرخ تورم ۴۰ تا ۴۵ درصدی وجود دارد. بنابراین این اقدام بیشتر نقش ترمیم نسبی قدرت خرید را دارد و نمیتواند جبران کامل تورم را محقق کند.
وضعیت صندوقهای بازنشستگی
کارشناسان هشدار میدهند صندوقهای بازنشستگی کشور با چالشهایی همچون:
کاهش نسبت بیمهپرداز به مستمریبگیر
بدهیهای انباشته دولت به صندوقها
رشد جمعیت سالمند
افزایش هزینههای درمان
مواجهاند و تداوم اجرای متناسبسازی بدون اصلاحات ساختاری، میتواند پایداری مالی این صندوقها را با فشار مواجه کند.
افزایش حدود ۳۶ درصدی حقوق بازنشستگان با اجرای طرح متناسبسازی، یکی از مهمترین تصمیمات رفاهی دولت در سال جاری محسوب میشود. اگرچه این افزایش بهطور کامل شکاف تورمی را پوشش نمیدهد، اما میتواند بخشی از فشار اقتصادی بر بازنشستگان را کاهش داده و سطح رفاه نسبی آنان را بهبود ببخشد.
پرسشهای متداول
افزایش حقوق بازنشستگان چقدر است؟
حدود ۳۶ درصد با احتساب متناسبسازی.
آیا این افزایش شامل همه بازنشستگان میشود؟
بله، بازنشستگان کشوری، لشکری و تأمین اجتماعی را دربرمیگیرد.
از چه زمانی اعمال میشود؟
از ابتدای سال جاری و از طریق احکام حقوقی جدید.
بازنشستگان میتوانند با مراجعه به سامانه صندوق بازنشستگی مربوطه، حکم حقوقی جدید خود را مشاهده و بررسی کنند.
