سفری لذت بخش به زیباترین روستای نزدیک تهران در پاییز؛ روستای آهار در یک ساعتی تهران
روستای آهار دورترین روستای نزدیک به تهران است! نزدیک، به این خاطر که در کمتر از دو ساعت می‌توانید از تهران به این روستا برسید.
مولف
: آیلار رحمانی
دور، به این خاطر که در روستای آهار هیچ خبری از دودودَم و شلوغی و آلودگی و هیاهو نیست. آهار پر از آرامش، سکوت و صدای طبیعت است، آرامشی که حتی در شب‌های تهران هم پیدا نمی‌شود. خلاصه آنکه این نزدیکی دور، به یک موهبت برای تهرانی‌ها تبدیل شده و جایی است که تعطیلات کوتاه‌مدت خود را در آن سپری می‌کنند. البته این روستا فقط به نام تهران‌ها نخورده و مردم سراسر ایران هم در مسیر بازدید از منطقه شمالی کشور، سری هم به این روستا می‌زنند.
این روستا در منطقه لواسان است و فاصله زیادی با تهران ندارد. بنابراین اگر به‌دنبال محلی برای پیک‌نیک و هم‌نشینی با طبیعت در آخر هفته‌ها می‌گردید، آهار انتخاب خوبی است. البته بعضی گردشگران برنامه متفاوتی می‌چینند، آن‌ها در یکی از روستاهای منطقه اقامتگاه می‌گیرند و چند روز در محدوده لواسان و رودبار قصران می‌مانند تا در روستاهای اطراف تهران بگردند و لذت ببرند.
آهار آن‌قدر زیباست که کمال تبریزی و تیمش حدود دوازده سال قبل آن را به‌عنوان لوکیشن فیلمبرداری فیلم محبوب «مارمولک» انتخاب کرده‌اند. اگر به‌تازگی فیلم را دیده باشید و در کوچه‌پس‌کوچه‌های آهار قدم بزنید، همه جاهایی را که رضا مارمولک در آن زندگی کرده، می‌بینید!
روستای آهار وسط دو تنگه قرار دارد که یکی از آن‌ها تنگه روستای دیگری به نام «دره تنگه» است و دیگری تنگه‌ای است که قله‌های توچال با مرز شهرستانک ساخته است. قرارگرفتن میان این دو تنگه و در پناه کوه‌های استوار البرز، آهار را به برکت‌خانه‌ای تبدیل کرده که چند رود در آن جریان دارد. این روستا در دامنه کوه‌های البرز قرار گرفته است و بیش از ۲ هزار متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
آهار هم مانند سایر جاهای دیدنی اطراف تهران قدمت بسیاری دارد؛ بعضی از ویژگی‌های قدیمی روستا همچنان در آن دیده می‌شود و بعضی هم به خاطرات روستا پیوسته است. مثلا نام محله‌های روستا جزو میراث کهن آن است؛ «سادات»، «بالامحله» و «پایین‌محله»، «نظران»، «میان‌ده» و «سیفان» نام محله‌های این روستا هستند.
مردم روستای آهار مذهبی هستند، در بالامحله و محله سادات دو مسجد بزرگ قرار دارد، در مرکز روستا نیز مسجد جامع بزرگی ساخته شده است. مراسم‌های مذهبی از سال‌ها قبل در این مساجد برگزار می‌شود؛ تعزیه‌ها و عزاداری‌های آهار جزو مشهورترین مراسم‌های این روستاست که بیشتر در ماه محرم رونق دارد.
اگر چند سال قبل این مقاله را می‌نوشتم، باید می‌گفتم گردشگران اصلی این روستا طبیعت‌گردان و کوه‌نوردان هستند، اما امروز باید بنویسم که همه مردم به بازدید از این روستا نیاز دارند. استرس زندگی در شهرهای بزرگ به‌اندازه‌ای زیاد شده که همه ما نیاز داریم آخر هفته به روستاها و آبادی‌ها برویم و جرعه‌ای آرامش بنوشیم. از این نیاز مبرم که بگذریم، به کوه‌های اطراف آهار می‌رسیم.
کوه‌های نزدیک به این روستا همه‌چیزی هستند که یک کوهنورد به آن نیاز دارد! بعضی از کوه‌ها برای افراد غیرحرفه‌ای و کسانی که تفریحی کوه‌نوردی می‌کنند، مناسب است. می‌توانید یک روز صبح زود به دل کوه بزنید، بالا بروید، صبحانه بخورید و برگردید. بعضی از قله‌ها و صخره‌ها هم خطرناک‌ترند و فقط افراد حرفه‌ای که تجهیزات کافی دارند، می‌توانند صعود کنند.
شباهت نام آهار با گل آهاری اتفاقی است و ارتباط معنایی با یکدیگر ندارند. گل آهاری به‌خاطر چیدمان گلبرگ‌هایش با این نام شناخته می‌شود، اما نام روستای آهار به‌خاطر نهرهای پرآب آن است.
پیش از این به پرآبی این روستا اشاره کرده بودم و الان که به بررسی علت نام‌گذاری این روستا رسیده‌ایم، بیشتر به این موضوع پی خواهید برد. مردم روستای آهار در ابتدا به این روستا «اوهر» می‌گفتند و به‌مرورزمان این واژه به «اوهر» تبدیل شد. درنهایت به جایی رسید که الان ما روستا را با نام آهار می‌شناسیم.
«او» در گویش‌های محلی بسیاری از نقاط ایران، از جمله منطقه لواسان، به معنی «آب» است. «هار» یا «هر» هم به گویش محلی مردم منطقه به معنی «آسیاب» است. در این روستا آسیب آبی مشهوری وجود ندارد و صرفا به‌خاطر اینکه رودها و جویبارهای بسیاری در آن جریان داشته، این‌طور نامیده می‌شود.
هرچقدر از تهران دور می‌شوید و به‌سمت آهار پیش می‌روید، هم محیط اطرافتان تغییر می‌کند و هم آدم‌هایی که می‌بینید. مردم آهار جزو آن دسته آدم‌های ساده‌ای هستند که هیچ‌وقت از هم‌نشینی با آن‌ها خسته نخواهید شد، به‌خصوص اگر قدیمی‌تر باشند و گرد سپیدی هم بر موهایشان دیده شود.
آب فراوان، خاک حاصلخیز و آب‌وهوای مناسب هم پاسخ نیمی از سوالات جغرافی در مدرسه است و هم علت رونق کشاورزی و باغداری در آهار! مردم این روستا بیشتر به کشت‌وکار مشغول هستند و باغ میوه و زمین کشاورزی دارند. اگر در فصل برداشت محصول در کوچه‌باغ‌های آهار قدم بزنید، شاخه‌های پر از گیلاس، آلبالو، آلو و زردآلو روحتان را به پرواز در می‌آورد! این پرواز روح حاصل زحمات باغبان‌های مهربان آهاری است.
آداب و رسوم مردم روستای آهار تفاوت چندانی با مردم سایر روستاها و قدیمی‌های تهران ندارد. در این روستا مراسم‌های مذهبی در مساجد برگزار می‌شود و جشن‌‌هایی مثل یلدا، نوروز و چهارشنبه‌سوری هم در وقت خودشان به راه می‌افتد.
از بارش ۶۰۰ میلی‌متری آهار هم که صحبت کنیم، دیگر حرفی برای گفتن نمی‌ماند و فقط باید برای آب فراوان این منطقه شکرگزاری کنیم! آهار پر از درخت است و در دامنه کوه هم قرار دارد، این یعنی هوای روستا در اکثر روزهای سال خنک است و در تابستان می‌توانیم از گرمای شهرها به این منطقه پناه ببریم. البته مطلوبیت و خنکای هوا به‌اندازه‌ای نیست که در ظهر مردادماه از خانه بیرون بروید و بدون اینکه گرمتان شده باشد، دوباره برگردید.
ییلاق‌های تهران زمستان‌های سرد و پوشیده از برف دارد. البته برف آهار برای تفریح مناسب نیست و آن‌قدر سنگین است که گاهی اوقات مسیرهای ورود به روستا را مسدود می‌کند. به همین دلیل گردشگران ترجیح می‌دهند در زمستان به مناطقی بروند که مسیرشان باز است و امکانات تفریحات زمستانی را هم دارند.
هرجایی آب باشد، آبادانی هست و هرجایی هم آبادانی باشد، پوشش گیاهی و جانوری بسیار متنوع می‌شود. بهار که می‌رسد دامنه‌های البرز و زمین آهار از انواع و اقسام گیاهان پر می‌شود. برخی از آن‌ها مثل ریواس خوشمزه‌اند، برخی دیگر مثل بابونه خاصیت درمانی دارند و جزو گیاهان دارویی‌اند که برخی از آن‌ها خیلی هم کمیابند. بعضی از بوته‌ها و درخت‌ها هم گیاه دارویی روح هستند و با جلوه بی‌نظیری که دارند، نگاه را نوازش می‌دهند.
در روستای آهار جانوران وحشی متنوعی زندگی نمی‌کنند و همان گونه‌های متداولی هستند که در مناطق مختلف دیده می‌شوند. بخشی از مردم این روستا به دامپروری مشغولند، به همین دلیل تعداد زیادی گوسفند، بز و گاو در روستا دیده می‌شود. حیوانات دیگری مثل الاغ و سگ هم در کنار گله‌های مردم روستا دیده می‌شود.
از پوشش گیاهی و سرسبزی و جانوران آهار که بگذریم، می‌رسیم به یکی از دوست‌داشتنی‌ترین حیوانات خانگی دنیا! مردم روستای آهار هم حیوان خانگی دارند، اما نه سگ است و نه گربه و نه ایگوانا! آهاری‌ها از بزغاله به‌عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌کنند. اگر مهمان خانه آهاری‌ها شدید یا هنگام قدم‌زدن در روستا، بزغاله بازیگوشی را دید که بپربپرکنان از مقابلتان رد شد، تعجب نکنید. تماشای بزغاله و بالا و پایین‌پریدن‌هایش آدم را به وجد می‌آورد، چه برسد به اینکه از یک بزغاله در خانه نگهداری کنی!
در روستای آهار امکانات رفاهی در سطح متوسط وجود دارد، مثلا رستوران‌های مختلفی مثل رستوران برگ بو، رستوران نسیم توچال و کافه رستوران گیلاس در این روستا فعالیت می‌کنند. برخی از مراکز هم برای سرو غذای خانگی و سنتی روستا وجود دارد. برای مسافرت به آهار نیازی نیست از مبدا مواد خوراکی بخرید، هر آنچه لازم داشته باشید، در روستای آهار وجود دارد.
اگر در کوچه‌باغ‌های آهار قدم زدید و دلتان هوس میوه‌هایی را که روی شاخه چشمک می‌زنند، کرد به بازار بروید و از مغازه‌ها میوه‌های تازه بخرید. در باغ‌های آهار خبری از میوه‌های گلخانه‌ای که به‌خاطر کود شیمیایی رشد کرده‌اند و طعم خوبی ندارند، نیست. میوه‌های این باغ‌ها عطر و طعم تابستان دارند، درست در زمان مشخص چیده شده‌اند و مزه طبیعی دارند. میوه بهترین سوغاتی است که می‌توانید از آهار به شهر خودتان ببرید.
