کارت نان برای هر نفر از راه رسید | جزییات سهمیه بندی نان برای هر نفر

رئیس اتاق اصناف با اشاره به جزئیات اجرای طرح کارت نان، نسبت به چالش‌های احتمالی این برنامه هشدار داد و تأکید کرد اگر اجرای آن مانند کارت سوخت دچار نقص شود، آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای به همراه خواهد داشت.

کارت نان؛ روشی تازه برای هدفمندی یارانه‌ها

در شرایطی که فشارهای معیشتی بر اقشار کم‌درآمد جامعه افزایش یافته، دولت به دنبال اجرای طرح جدیدی تحت عنوان کارت نان است؛ طرحی که بناست یارانه نان را به‌صورت مستقیم به مردم تخصیص دهد. به گفته حمیدرضا رستگار، رئیس اتاق اصناف تهران، این طرح در صورت اجرای درست می‌تواند گامی مهم در مسیر عدالت غذایی و مقابله با قاچاق آرد باشد، اما در عین حال نگرانی‌هایی جدی نیز در خصوص نحوه اجرای آن وجود دارد.

نان، معیشت و یارانه مستقیم

رستگار در گفت‌وگو با رسانه‌ها، نان را قوت غالب مردم ایران و کالایی دانست که از نظر اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی اهمیت فراوان دارد. به گفته وی، در حال حاضر بیشترین میزان یارانه دولتی به نان اختصاص دارد تا سفره مردم از این ماده غذایی حیاتی خالی نماند. اما ضعف در توزیع، قاچاق آرد و اسراف گسترده باعث شده است این یارانه به دست مصرف‌کننده واقعی نرسد.

اهداف اجرای کارت نان چیست؟

طرح کارت نان بر این اساس شکل گرفته که یارانه نان به صورت غیرنقدی و مستقیم به شهروندان تخصیص یابد. به این معنا که هر فرد با داشتن یک کارت بانکی مشخص‌شده برای یارانه نان، می‌تواند مقدار مشخصی نان یارانه‌ای از نانوایی‌ها تهیه کند. پرداخت مابه‌التفاوت هزینه نان نیز در صورت مصرف بیش از سهمیه، بر عهده فرد خواهد بود.

کارت نان؛ تکرار تجربه کارت سوخت؟

رستگار هشدار داد که اگر زیرساخت‌های این طرح به‌درستی طراحی و پیاده‌سازی نشود، ممکن است به سرنوشت کارت سوخت دچار شود. وی خاطرنشان کرد: «اگر مردم با مشکلات فنی، محدودیت‌های غیرمنطقی یا ناکارآمدی سامانه‌ها مواجه شوند، طرح شکست خواهد خورد و باز هم مسیر برای سودجویی و قاچاق باز می‌ماند.»

قاچاق آرد و نان خشک؛ تهدیدی برای امنیت غذایی

رئیس اتاق اصناف همچنین از قاچاق گسترده آرد یارانه‌ای به بازار آزاد و حتی مصرف آن به‌عنوان خوراک دام انتقاد کرد. او عنوان کرد که در حال حاضر قیمت نان خشک از نان تازه بیشتر است و همین موضوع باعث شده نانواها و واسطه‌ها بخشی از نان تولیدی را به‌صورت غیرمجاز به بازار نان خشک عرضه کنند.

در طرح کارت نان، آنچه اهمیت دارد هدایت یارانه به سمت اقشار نیازمند جامعه است. به گفته رستگار، دولت باید با استفاده از سامانه‌های اطلاعاتی و ارزیابی دقیق، یارانه را به شکل هدفمند و به دور از رانت و فساد به خانوارهای کم‌درآمد اختصاص دهد. در غیر این صورت، ممکن است افراد مرفه نیز از این حمایت بهره‌مند شوند و عدالت توزیعی به‌درستی محقق نشود.

یکی از انتقادات جدی مطرح‌شده، فقدان زیرساخت‌های فنی و نرم‌افزاری مناسب برای اجرای کارت نان است. در حال حاضر مشخص نیست چه نهادی مسئول اصلی توسعه این زیرساخت‌هاست و آیا اطلاعات بانکی، هویتی و مصرفی مردم به‌درستی در این سامانه‌ها پردازش می‌شود یا نه.

پیش‌بینی و تحلیل کارشناسانه

برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند در صورتی که طرح کارت نان با تکیه بر داده‌های دقیق و شفافیت اجرایی پیاده‌سازی شود، می‌تواند گام مهمی در مسیر کاهش فقر غذایی و اصلاح نظام یارانه‌ای کشور باشد. با این حال، تجربه‌های گذشته مانند کارت سوخت، کوپن الکترونیکی و توزیع کالاهای اساسی نشان داده که نبود هماهنگی میان دستگاه‌ها و ضعف در اطلاع‌رسانی به مردم، اغلب منجر به شکست طرح‌ها می‌شود.

جمع‌بندی

اجرای طرح کارت نان بدون تردید می‌تواند تحول بزرگی در نظام توزیع یارانه‌ها باشد. اما موفقیت این طرح وابسته به طراحی هوشمندانه، زیرساخت‌های مطمئن، نظارت دقیق و همراهی افکار عمومی است. تنها در این صورت است که یارانه نان می‌تواند به دست مستحق‌ترین افراد جامعه برسد و از قاچاق، فساد و اسراف جلوگیری شود.